Basic HTML Version
i
Ανακοίνωση Επιτροπής για την Καινοτομία
Future EU Innovation Policy
07-08 / 2009
Ι
ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ
ΕΡΕΥΝΑ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ
7
προωθώντας
την
επιχειρηματικότητα
Τον απολογισμό για την πρόοδο που έχει σημειωθεί στην Ευρώ-
πη στον τομέα της καινοτομίας και τις εκτιμήσεις για τις μελλο-
ντικές προκλήσεις που έχει να αντιμετωπίσει η Ευρωπαϊκή Ένω-
ση προκειμένου να καταστεί η πλέον ανταγωνιστική και δυναμική
οικονομία της γνώσης στον κόσμο, περιλαμβάνει η Ανακοίνω-
ση με τίτλο "Reviewing Community Innovation in a changing
world" που εξέδωσε πρόσφατα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Στα
συμπεράσματα της επισκόπησης θα βασισθεί η Ευρωπαϊκή Δρά-
ση για την Καινοτομία (European Innovation Act) που η Επι-
τροπή δεσμεύεται να καταθέσει πριν την άνοιξη του 2010.
Βασικό μήνυμα της Ανακοίνωσης είναι ότι σημαντική πρόοδος
έχει σημειωθεί τα τελευταία χρόνια στον τομέα της καινοτομίας
από την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη της. Ωστόσο, χρει-
άζεται ακόμη μεγαλύτερη προσπάθεια προκειμένου η ΕΕ να
αποκτήσει εξέχουσα θέση στον κόσμο ως μια οικονομία βασι-
σμένη στη γνώση. Υποδεικνύονται, μεταξύ άλλων, στενότερη
συνεργασία ανάμεσα στην ΕΕ και τα κράτη μέλη και καλύτερος
συντονισμός των πολιτικών που προωθούν την καινοτομία σε
περιφερειακό, εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο.
Όπως τονίζεται στην Ανακοίνωση, η καινοτομία είναι η προϋ-
πόθεση για τη δημιουργία μιας βασισμένης στη γνώση, πράσι-
νης οικονομίας. Η στροφή αυτή είναι απαραίτητη προκειμένου
η Ευρωπαϊκή Ένωση να παραμείνει ανταγωνιστική και να επι-
τύχει ευρύτερους κοινωνικούς στόχους αειφόρου ανάπτυξης,
υπό την πίεση των δημογραφικών αλλαγών, των κλιματικών
προκλήσεων, των περιορισμένων πόρων και των νέων απειλών
κατά της ασφάλειας.
Στο πλαίσιο της Στρατηγικής της Λισσαβόνας για την ανάπτυξη
και την απασχόληση, έχουν υιοθετηθεί τα τελευταία χρόνια από
την Ευρωπαϊκή Ένωση πλήθος πολιτικών και πρωτοβουλιών με
στόχο την τόνωση της καινοτομίας στην Ευρώπη. Σύμφωνα με
την Ανακοίνωση, πρόοδος έχει σημειωθεί σε πολλούς τομείς.
Η πλειοψηφία των κρατών μελών έχει επιτύχει καλύτερες επι-
δόσεις στην καινοτομία, ενώ το χάσμα ανάμεσα στην ΕΕ και τους
βασικούς της ανταγωνιστές, συγκεκριμένα τις ΗΠΑ και την Ιαπω-
νία, έχει μικρύνει.
Μια ανάλυση της κατάστασης αποκαλύπτει ότι οι πιο καινοτό-
μες χώρες έχουν κάποια κοινά χαρακτηριστικά: διαθέτουν κον-
δύλια άνω του μέσου όρου στην εκπαίδευση, την κατάρτιση και
τη δια βίου μάθηση, επενδύουν τα μεγαλύτερα ποσοστά του
ΑΕΠ σε Έρευνα και Ανάπτυξη, και έχουν όργανα υποστήριξης
για την υιοθέτηση νέων τεχνολογιών και προϊόντων στον δημό-
σιο και ιδιωτικό τομέα. Παράλληλα, η εμπειρία δείχνει πως
αυτές οι χώρες είναι πιο δεκτικές στο να αξιοποιήσουν την ανταλ-
λαγή βέλτιστων πρακτικών.
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο η πρόσβαση στην ενιαία αγορά έχει γίνει
ευκολότερη. Πρωτοβουλίες όπως η "Small Business Act" και η
"Κοινοτική Οδηγία των Υπηρεσιών" (Services Directive) διευκο-
λύνουν τις επιχειρήσεις, και ιδιαίτερα τις μικρές και μικρομεσαίες.
Επιπλέον, η θεσμοθέτηση κρατικών ενισχύσεων διευκολύνει τα
κράτη μέλη να επιδοτούν την καινοτομία και την έρευνα. Πολλές
χώρες έχουν, επίσης, θεσμοθετήσει φορολογικές ελαφρύνσεις για
να ενθαρρύνουν την επένδυση στην έρευνα και ανάπτυξη.
Το 7ο Πρόγραμμα Πλαίσιο για την Έρευνα, των 54 δισεκατομ-
μυρίων ευρώ, το Πρόγραμμα Πλαίσιο για την Ανταγωνιστικό-
τητα και την Καινοτομία, η Πολιτική Συνοχής (που διοχετεύει το
ένα τέταρτο του προϋπολογισμού της σε καινοτόμες δραστη-
ριότητες) και το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανά-
πτυξης (από το οποίο 337 εκατομμύρια ευρώ προορίζονται για
ανάπτυξη νέων προϊόντων, μεθόδων και τεχνολογιών στους
τομείς της γεωργίας, των τροφίμων και της δασοκομίας) είναι
κάποιοι από τους τρόπους που η ΕΕ χρηματοδοτεί την έρευνα.
Επιπλέον, πρωτοβουλίες όπως ο Ευρωπαϊκός Χώρος Έρευνας
(European Research Area), οι Κοινές Τεχνολογικές Πρωτοβου-
λίες (Joint Technology Initiatives) και το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο
Καινοτομίας και Τεχνολογίας (European Institute of Innovation
and Technology) συμβάλλουν στη δικτύωση των ερευνητικών
ομάδων των κρατών μελών μεταξύ τους, αλλά και ανάμεσα στα
πανεπιστήμια, τις επιχειρήσεις και τη βιομηχανία.
Υπάρχει, ωστόσο, μεγάλο περιθώριο περαιτέρω βελτίωσης.
Από την αλλαγή νοοτροπίας σε χώρες που δεν αναγνωρίζουν
ακόμη σαφώς την καινοτομία και την επιχειρηματικότητα ως
αξίες, μέχρι τη μείωση της τεράστιας γραφειοκρατίας που απο-
θαρρύνει πολλούς ενδιαφερόμενους να διεκδικήσουν ευρω-
παϊκά κεφαλαία για έρευνα και καινοτομία. Η έλλειψη ενός Κοι-
νοτικού Διπλώματος Ευρεσιτεχνίας, παράλληλα, καθιστά πιο
δαπανηρή την προστασία της πνευματικής και βιομηχανικής ιδιο-
κτησίας στην Ευρώπη απ' ότι στις ΗΠΑ ή την Ιαπωνία.
"Η ανάλυση της προόδου που έχει επιτευχθεί τα τελευταία χρό-
νια δείχνει πως η ΕΕ έχει ορθά αναγνωρίσει την καινοτομία ως
τη συνιστώσα-κλειδί για ένα ευδόκιμο μέλλον", καταλήγει η
Ανακοίνωση. "Ωστόσο, για να γίνει η ΕΕ ένα γόνιμο έδαφος για
την καινοτομία απαιτείται συνεχής προσπάθεια και καλύτερη
αξιοποίηση των δυναμικών της συνεργασίας ανάμεσα στην Ένω-
ση και τα κράτη μέλη με πιο εστιασμένες και καλύτερα συντο-
νισμένες δράσεις σε όλα τα επίπεδα."
Η ανάλυση της προόδου που έχει επιτευχθεί και των εμπειριών
που έχουν συσσωρευτεί, όπως παρουσιάζονται στην Ανακοί-
νωση, θα αποτελέσει και τη βάση πάνω στην οποία θα πραγ-
ματοποιηθούν οι διαβουλεύσεις της Επιτροπής με σκοπό την
εισήγηση στα κράτη μέλη, πριν την άνοιξη του 2010, μιας Ευρω-
παϊκής Δράσης για την Καινοτομία, η οποία θα παίξει σημαντι-
κό ρόλο στην ατζέντα των μελλοντικών ευρωπαϊκών μεταρ-
ρυθμίσεων.
Η ευρωπαϊκή καινοτομία σε έναν μεταβαλλόμενο κόσμο