Στο Directory of Open Access Journals
(DOAJ) έχουν συμπεριληφθεί τα τρία
περιοδικά ανοικτής πρόσβασης στις ανθρω-
πιστικές επιστήμες, τα οποία εκδίδονται
ηλεκτρονικά από το Εθνικό Κέντρο Τεκ-
μηρίωσης (ΕΚΤ). Πρόκειται για τα περιο-
δικά των Ανθρωπιστικών Ινστιτούτων του
Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών (ΕΙΕ): Βυζα-
ντινά Σύμμεικτα, Τεκμήρια και The Historical
Review/La Revue Historique, τα οποία
αποτελούν μετεξέλιξη υπαρχόντων έντυ-
πων περιοδικών εκδόσεων.
Η ηλεκτρονική έκδοση των περιοδικών
υλοποιήθηκε από το ΕΚΤ στο πλαίσιο του
έργου "Εθνικό Πληροφοριακό Σύστημα
Έρευνας και Τεχνολογίας-Αποθετήρια και
Ηλεκτρονικά Περιοδικά Ανοικτής Πρό-
σβασης", με χρηματοδότηση του Επιχει-
ρησιακού Προγράμματος "Κοινωνία της
Πληροφορίας" (Γ' ΚΠΣ).
Αναλυτικά, τα τρία περιοδικά είναι:
• Βυζαντινά Σύμμεικτα
,
περιοδική έκδοση του Ινστι-
τούτου Βυζαντινών Ερευ-
νών/ΕΙΕ, σε έντυπη μορ-
φή από το 1966 με τον
τίτλο ΣΥΜΜΕΙΚΤΑ. Περι-
λαμβάνει πρωτότυπες εργα-
σίες και βιβλιοκρισίες με
αντικείμενο τις Βυζαντινές
Σπουδές.
• Τεκμήρια
, περιοδική έκδο-
ση, σε έντυπη μορφή από
το 1996. Το περιοδικό
αρχικά εκδιδόταν από το
Αριστοτέλειο Πανεπιστή-
μιο Θεσσαλονίκης, αλλά
από το 2008 εκδίδεται
από το Ινστιτούτο Ελλη-
ν ι κής κα ι Ρωμα ϊ κής
Aρχαιότητος/ΕΙΕ. Αντικεί-
μενο του περιοδικού είναι
η έρευνα για την κλασική
αρχαιότητα.
• The Historical Review/La
Revue Historique
, περιο-
δική έκδοση του Ινστι-
τούτου Νεοελληνικών
Ερευνών/ΕΙΕ, σε έντυπη
μορφή από το 2004. Περι-
λαμβάνει πρωτότυπα άρθρα
και βιβλιοκρισίες στον
τομέα των Νεοελληνικών
Σπουδών.
Και τα τρία περιοδικά, με σημαντικό ιστο-
ρικό έκδοσης σε έντυπη μορφή, εκδίδουν
πρωτότυπες επιστημονικές εργασίες που
υφίστανται αξιολόγηση από κριτές και δια-
θέτουν επιστημονικά συμβούλια διεθνούς
κύρους. Το περιεχόμενό τους προσφέρε-
ται με ανοικτή πρόσβαση, δηλαδή χωρίς
χρέωση για ανάγνωση, κατέβασμα στον
υπολογιστή ή/και εκτύπωση. Τα περιοδι-
κά ασκούν φιλική προς τους δημιουργούς
πολιτική πνευματικών δικαιωμάτων, δηλα-
δή δεν παρακρατούν τα πνευματικά δικαι-
ώματα από τους συγγραφείς που δημο-
σιεύουν σε αυτά. Τέλος, τα παλαιά τεύχη
των περιοδικών έχουν ψηφιοποιηθεί και
τα περισσότερα από αυτά είναι επίσης
ελεύθερα προσβάσιμα στους δικτυακούς
τόπους των περιοδικών.
Με την καταχώρισή τους στο DOAJ, ανα-
γνωρίζεται ότι τα περιοδικά αυτά και οι
εκδότες τους υποστηρίζουν την αρχή της
ανοικτής πρόσβασης στην επιστημονική
γνώση. Το DOAJ είναι η σημαντικότερη
υπηρεσία ευρετηριασμού για περιοδικά
ανοικτής πρόσβασης και δίνει απευθείας
πρόσβαση σε περισσότερα από 4000
περιοδικά από όλον τον κόσμο. To DOAJ
αποτελεί πρωτοβουλία της βιβλιοθήκης
του πανεπιστημίου του Lund.
Σε συνεργασία με το αποθετήριο της Εθνι-
κής Βιβλιοθήκης της Χάγης, το DOAJ προ-
σφέρει, επιπλέον, υπηρεσίες μακροπρό-
θεσμης διατήρησης περιεχομένου σε αυτά
τα περιοδικά που παρέχουν στο DOAJ τα
μεταδεδομένα τους σε επίπεδο άρθρου.
Η μακροπρόθεσμη διατήρηση είναι ένα
μείζον θέμα για όλα τα ψηφιακά τεκμή-
ρια, καθώς αυτά απειλούνται συνεχώς από
τις ραγδαίες εξελίξεις στην ανάπτυξη λογι-
σμικών, καθώς και τη φθορά των ηλε-
κτρονικών αρχείων.
Τρία περιοδικά ανοικτής πρόσβασης του ΕΙΕ
τώρα στο DOAJ
i
Βυζαντινά Σύμμεικτα
Τεκμήρια
The Historical Review/La Revue
Historique
Directory of Open Access Journals
Αποθετήριο της Εθνικής Βιβλιοθήκης
της Χάγης
Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών
O ελληνικός δικτυακός τόπος για την
ανοικτή πρόσβαση
09 -10 / 2009
Ι
ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ
ΕΡΕΥΝΑ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ
1 5
καινοτομώντας
ψηφιακά
Για την έκδοση των επιστημονικών περιο-
δικών ανοικτής πρόσβασης χρησιμοποιή-
θηκε από το ΕΚΤ η πλατφόρμα ανοικτού
κώδικα Open Journal Systems (OJS), με
κατάλληλη παραμετροποίηση και επέ-
κταση, ώστε να υποστηρίζονται οι εξειδι-
κευμένες ανάγκες κάθε περιοδικού σε ζητή-
ματα που αφορούν το σύνολο των διαδικασιών
έκδοσης, τις πολιτικές διάθεσης του υλι-
κού, τους τύπους δημοσιευμάτων, τον
εμπλουτισμό των σχημάτων μεταδεδομέ-
νων και τη θεματική κατηγοριοποίηση. Η
επιλογή αυτή εξασφαλίζει ένα σταθερό
περιβάλλον για επιστημονικές εκδόσεις με
βάση τις διεθνείς πρακτικές.