12/2011-02/2012 |
καινοτομια
ερευνα & τεχνολογια
19
Xαρακτηριστικά
της μελέτης
Οι δημοσιεύσεις σε επιστημονικά περι-
οδικά αποτελούν το κυριότερο µέσο για
τη διάδοση των ερευνητικών αποτελε-
σμάτων και, ταυτόχρονα, έναν από τους
σημαντικότερους δείκτες μέτρησης της
ερευνητικής δραστηριότητας σε εθνικό
επίπεδο. Οι βιβλιομετρικοί δείκτες μέ-
τρησης της ερευνητικής δραστηριότητας
χρησιμοποιούνται για την αξιολόγηση
ερευνητικών οργανισμών, ομάδων και
ερευνητών, καταγράφουν τα ερευνητι-
κά πεδία στα οποία δραστηριοποιείται η
επιστημονική κοινότητα, αποτυπώνουν
τα νέα ερευνητικά πεδία που αναδύο-
νται καθώς και τα επιστημονικά δίκτυα
που δημιουργούνται για την υλοποίηση
κοινών ερευνητικών στόχων.
Η μελέτη
“Ελληνικές Επιστημονικές
Δημοσιεύσεις 1996-2010: Βιβλιομε-
τρική ανάλυση ελληνικών δημοσιεύσε-
ων σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά”
καταγράφει τα βασικά μεγέθη που χα-
ρακτηρίζουν την παραγωγή και τις επι-
δόσεις των ελληνικών δημοσιεύσεων
στη διάρκεια μιας δεκαπενταετίας, από
το 1996 έως το 2010, εστιάζοντας πα-
ράλληλα στα δεδομένα των τελευταίων
ετών που αναδεικνύουν τις πρόσφατες
τάσεις και εξελίξεις. Με στόχο την εξα-
σφάλιση της συγκρισιμότητας των δει-
κτών υιοθετεί σε ένα μεγάλο βαθμό τα
βασικά μεθοδολογικά στοιχεία της προ-
ηγούμενης μελέτης του ΕΚΤ, η οποία
αφορά την περίοδο 1993-2008 (π.χ.
βάση δεδομένων από την οποία αντλή-
θηκαν τα πρωτογενή δεδομένα, το εύ-
ρος των δεικτών που υπολογίστηκαν,
μεθοδολογία υπολογισμού που ακο-
λουθήθηκε, εύρος κάλυψης φορέων,
επιστημονικών περιοχών κ.λπ.).
Οι βιβλιομετρικοί δείκτες που παρουσιά-
ζονται περιλαμβάνουν τον αριθμό και το
(%) μερίδιο των δημοσιεύσεων, το (%) πο-
σοστό των δημοσιεύσεων που λαμβάνουν
αναφορές, τον αριθμό και το (%) μερίδιο
των αναφορών σε δημοσιεύσεις, τον σχε-
τικό δείκτη απήχησης των δημοσιεύσεων,
καθώς και τον αριθμό και το ποσοστό (%)
των δημοσιεύσεων με υψηλή απήχηση.
Η μελέτη επικαιροποιεί και διευρύνει
τα αποτελέσματα προηγούμενης μελέ-
της που αφορούσε την περίοδο 1993-
2008
(www.ekt.gr/metrics)
. Τα στοι-
χεία αντλήθηκαν από τις βάσεις δεδο-
μένων του διεθνούς συστήματος Web of
Science της Thomson Reuters και αφο-
ρούν τις ελληνικές δημοσιεύσεις της
περιόδου 1996-2010. Παρουσιάζονται
αναλυτικά στοιχεία για 81 δημόσιους
και ιδιωτικούς φορείς που ομαδοποι-
ούνται σε 8 κατηγορίες (Πανεπιστήμια,
ΤΕΙ, Ερευνητικά Κέντρα που εποπτεύο-
νται από τη Γενική Γραμματεία Έρευνας
και Τεχνολογίας, Λοιποί Δημόσιοι Ερευ-
νητικοί Φορείς, Δημόσιοι Φορείς Υγείας,
Ιδιωτικοί Φορείς Υγείας, Λοιποί Δημόσι-
οι Φορείς και Λοιποί Ιδιωτικοί Φορείς).
Λόγω των αυξημένων απαιτήσεων ανά-
λυσης, το ΕΚΤ έχει αναπτύξει περιβάλ-
λον -λογισμικό, μεθοδολογική προσέγ-
γιση, τεχνικές καθαρισμού και ελέγ-
χου- για την επεξεργασία των δεδομέ-
νων των βάσεων του συστήματος Web
of Science στην πρωτογενή τους μορφή.
Το ενοποιημένο σύνολο εργαλείων βι-
βλιομετρικής επεξεργασίας επιτρέπει,
μεταξύ άλλων: α) τον υπολογισμό µη
"τετριμμένων" βιβλιομετρικών δεικτών
(π.χ. δείκτης απήχησης µετά από "κα-
νονικοποίηση" ανά επιστημονική θεμα-
τική περιοχή), β) την έκδοση αναλυτικών
μη τυποποιημένων αναφορών (reports)
εξειδικευμένων στις ανάγκες της μελέ-
της ανά κατηγορία φορέων, ανά φορέα
κ.λπ., γ) τον αποτελεσματικό "καθαρι-
σμό" των δεδομένων και την ταυτοποί-
ηση των διαφόρων ελληνικών φορέων.
Η ανάπτυξη του ηλεκτρονικού περιβάλ-
λοντος της έκδοσης υλοποιήθηκε με
την αξιοποίηση ανθρωπίνων πόρων του
έργου "Εθνικό Πληροφοριακό Σύστη-
μα Έρευνας και Τεχνολογίας (ΕΠΣΕΤ) -
Κοινωνικά Δίκτυα και Περιεχόμενο Πα-
ραγόμενο από Χρήστες" (Επιχειρησι-
ακό Πρόγραμμα "Ψηφιακή Σύγκλιση",
ΕΣΠΑ, με τη συγχρηματοδότηση της Ελ-
λάδας και της ΕΕ-Ευρωπαϊκό Ταμείο Πε-
ριφερειακής Ανάπτυξης), που αποτελεί
το κύριο αναπτυξιακό έργο του ΕΚΤ.
Οι μελέτες του ΕΚΤ για τις ελληνικές επι-
στημονικές δημοσιεύσεις διατίθενται και
μέσα από τον νέο δικτυακό τόπο του ΕΠ-
ΣΕΤ
(www.epset.gr)
, ο οποίος προσφέ-
ρει πρόσβαση σε πλούσιο ψηφιακό περι-
εχόμενο για την επιστήμη, την εκπαίδευ-
ση και τον πολιτισμό - σε περισσότερες
από 4.500.000 ψηφιακές σελίδες ηλε-
κτρονικών αποθετηρίων, επιστημονικών
περιοδικών και ψηφιακών βιβλιοθηκών.
Στη συνέχεια αναφέρονται τα κυριότερα
συμπεράσματα της μελέτης. Τα ευρήματα
αυτά περιγράφουν τους συνολικούς δεί-
κτες των ελληνικών δημοσιεύσεων, τις
κυριότερες κατηγορίες φορέων που συμ-
μετέχουν στην παραγωγή τους, τα επιστη-
μονικά πεδία στα οποία δραστηριοποιού-
νται με επιτυχία οι ελληνικές ερευνητι-
κές ομάδες και τις συνεργασίες που δια-
μορφώνονται για τη συγγραφή τους.
Αφιέρωμα
info
H μελέτη “Ελληνικές Επιστημονικές
Δημοσιεύσεις 1996-2010: Βιβλιομε-
τρική ανάλυση ελληνικών δημοσιεύ-
σεων σε διεθνή επιστημονικά περιο-
δικά” διατίθεται online στη διεύθυνση
www.ekt.gr/metrics/report02.
Για την παρουσίαση των αποτελεσμά-
των επιλέχθηκε η ηλεκτρονική έκδο-
ση, η οποία περιλαμβάνει διαδραστικά
διαγράμματα, με πολλαπλές δυνατότη-
τες παρουσίασης και προσαρμογής στις
ανάγκες των αναγνωστών.
Επίσης, παρέχεται η δυνατότητα υποβο-
λής σχολίων από τους αναγνώστες, τα
οποία θα συμβάλλουν σε έναν δημιουρ-
γικό διάλογο για την έρευνα στην Ελλά-
δα. Η μελέτη είναι διαθέσιμη και στην
αγγλική γλώσσα.