Basic HTML Version
2
καινοτομια
ερευνα & τεχνολογια | 03-05/2012
Η καινοτομία μπορεί να αποτελέσει τη
βάση για σταδιακή οικονομική ανάπτυ-
ξη στην Ελλάδα, αλλά και σε Ιρλανδία και
Πορτογαλία, παρότι οι τρεις χώρες έχουν
διαφορετική αφετηρία. Αυτό επισημαί-
νεται σε πρόσφατη μελέτη της Deutsche
Bank, σε συνεργασία με το Πανεπιστή-
μιο Goethe της Φρανκφούρτης, για τις τρό-
πους επίτευξης οικονομικής ανάπτυξης
στις τρεις χώρες.
Όπως επισημαίνεται στη μελέτη, εκτός
από τις δομικές μεταρρυθμίσεις, τις ιδιωτι-
κοποιήσεις, την απλοποίηση διαδικασιών
και τη μείωση της γραφειοκρατίας, και δε-
δομένου ότι οι εν λόγω χώρες δεν μπο-
ρούν να βελτιώσουν την ανταγωνιστικό-
τητα τους μέσω εξωτερικής υποτίμησης,
χρειάζεται να δοθεί βαρύτητα στις επεν-
δύσεις στην καινοτομία και την τεχνο-
λογία και στην παροχή κινήτρων για την
ίδρυση εταιρειών υψηλής τεχνολογίας.
Η μελέτη λαμβάνει ως βάση, ότι η καινο-
τομία, η υψηλή τεχνολογία, η έρευνα και
η εκπαίδευση, αποτελούν καθοριστικούς
παράγοντες για την αύξηση της παραγω-
γικότητας, της ανταγωνιστικότητας και της
εξωστρέφειας μιας οικονομίας. Επιτυ-
χημένα παραδείγματα οικονομιών, που
αναπτύχθηκαν βασιζόμενες στην τεχνο-
λογική καινοτομία είναι η Ταιβάν, το Ισ-
ραήλ, η ίδια η Ιρλανδία εν μέρει, αλλά εν
μέρει και η Ανατολική Γερμανία, αφού
ενσωματώθηκε και ενοποιήθηκε με τη
Δυτική Γερμανία. Ωστόσο επισημαίνεται,
ότι η επένδυση στην καινοτομία θα πρέ-
πει να είναι μια μακροχρόνια στρατηγική,
η οποία δεν μπορεί να φέρει άμεσα απο-
τελέσματα, αλλά μπορεί να δημιουργή-
σει θετικό επιχειρηματικό και επενδυτικό
κλίμα και να ξανακερδίσει την εμπιστο-
σύνη των αγορών και των επενδυτών, η
οποία είναι απολύτως απαραίτητη για την
επανεκκίνηση των συγκεκριμένων οικο-
νομιών.
Η μελέτη, αναφερόμενη συνοπτικά στις
αιτίες, για τις οποίες η κάθε μια από τις
τρεις χώρες βρίσκεται σε οικονομική κρί-
ση, αναφέρει για την Ελλάδα, ότι αυτό
οφείλεται κυρίως στο υψηλό δημόσιο χρέ-
ος και στο μοντέλο ανάπτυξης της οικονο-
μίας της τα προηγούμενη έτη, η οποία ήταν
βασισμένη κατά βάση στην κατανάλωση
και όχι στην παραγωγή, χωρίς η χώρα να
έχει εκμεταλλευτεί αυτή την περίοδο για
διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις.
Oπως επισημαίνεται και σε ενημερωτικό
έγγραφο της Πρεσβείας της Ελλάδος στο
Βερολίνο σχετικά με τη μελέτη, και στις
τρεις χώρες η εσωτερική οικονομική κρί-
ση επιταχύνθηκε από την παγκόσμια οι-
κονομική κρίση. Κοινό χαρακτηριστικό
και των τριών οικονομιών είναι ότι τα τε-
λευταία χρόνια έχασαν σε μεγάλο βαθμό
την ανταγωνιστικότητα τους ως οικονομί-
ες. Αυτό μεταξύ άλλων συντελέστηκε από
την ταχύτερη αύξηση του ονομαστικού μι-
σθολογικού κόστους σε σχέση με την πα-
ραγωγικότητα ανά μονάδα εργασίας. Αυτό
είχε ως αποτέλεσμα να κάνει τις εν λόγω
χώρες λιγότερο ελκυστικές για ξένες άμε-
σες επενδύσεις σε σχέση με το παρελ-
θόν, ήτοι πριν από την εισαγωγή του ευρώ.
Απαραίτητες προ-
ϋποθέσεις για την
αποτελεσματική δι-
άχυση των θετικών
συνεπειών της και-
νοτομίας στην οικο-
νομία είναι η ύπαρ-
ξη σύγχρονου και
απλού
θεσμικού
πλαισίου λειτουργί-
ας κέντρων καινο-
τομίας, επιχειρημα-
τικών clusters και
δυνατοτήτων
δη-
μιουργίας δικτύων
συνεργασίας μετα-
ξύ κέντρων καινο-
τομίας, ινστιτούτων,
πανεπιστημίων και
μεμονωμένων επι-
χειρήσεων. Η ανά-
πτυξη των δικτύων
καινοτομίας δεν εί-
ναι απαραίτητο να
γίνει σε εθνικο,
αλλά μπορεί να γίνει και σε περιφερειακό
επίπεδο, δεδομένου ότι κάποιες περιφέρει-
ες είναι πιο ελκυστικές για τη σύσταση τέ-
τοιων κέντρων και κάποιες άλλες λιγότερο.
Η κατάσταση της έρευνας
και καινοτομίας στην Ελλάδα
Σύμφωνα με τη μελέτη, στην Ελλάδα το
πλαίσιο λειτουργίας και ανάπτυξης της
καινοτομίας έχει πολλές αδυναμίες και
χρήζει πάρα πολλών βελτιώσεων. Η Ελ-
λάδα σε αυτό τον τομέα έχει στηριχτεί για
πολλά χρόνια σε εισαγόμενη και μη πα-
ραγόμενη στην Ελλάδα υψηλή τεχνολο-
γία και τεχνογνωσία. Το ελληνικό κράτος
αλλά και η πλειονότητα των ελληνικών
επιχειρήσεων δεν έδωσαν βαρύτητα στην
καινοτομία τα τελευταία χρόνια, σε αντίθε-
ση με την Πορτογαλία, η οποία προσπά-
θησε περισσότερο, και με την Ιρλανδία η
οποία προσέλκυσε επενδύσεις από αυτό
τον τομέα. Γι' αυτό και δεν παρατηρείται
βελτίωση των δεικτών καινοτομίας της ελ-
ληνικής οικονομίας τα τελευταία χρόνια.
Είναι χαρακτηριστικό να αναφερθεί, ότι
οι δαπάνες του ελληνικού κράτους αλλά
και των ελληνικών ιδιωτικών επιχειρήσε-
ων σε έρευνα και τεχνολογία τα τελευ-
ταία χρόνια ήταν χαμηλότερο σε σχέση με
τις δύο άλλες χώρες. Επίσης η Ελλάδα και
οι ελληνικές επιχειρήσεις έχουν χαμηλό
ποσοστό αιτήσεων ευρεσιτεχνίας. Εκτός
αυτού αξίζει να αναφερθεί, ότι η καινοτο-
μία παρατηρείται σε
πολύ περιορισμέ-
νους κλάδους στην
ελληνική οικονο-
μία, όπως πληρο-
φορική, τηλεπικοι-
νωνίες και φαρμα-
κευτικός κλάδος, οι
οποίες απορροφούν
σχεδόν το 50% των
πόρων έρευνας και
τεχνολογίας σε επί-
πεδο εταιρειών.
Επιπλέον στην Ελ-
λάδα είναι πολύ δύ-
σκολο για τις μικρές
ελληνικές εταιρεί-
ες η χρηματοδότη-
ση των καινοτόμων
επενδυτικών σχεδί-
ων τους τόσο πριν
την κρίση όσο και
κυρίως την παρούσα
περίοδο κρίσης. Το
πρόβλημα της χρηματοδότησης θα μπο-
ρούσε να ξεπεραστεί μέσω των πόρων της
ΕΕ. Ωστόσο ούτε αυτό έχει καταστεί εφι-
κτό, αφού η απορροφητικότητα των κοινο-
τικών κονδυλίων στην Ελλάδα είναι εξαι-
ρετικά χαμηλή.
Ένα κάποιο πλεονέκτημα της Ελλάδας,
θα μπορούσε να είναι το υψηλού επιπέ-
δου ανθρώπινο επιστημονικό δυναμικό.
Αυτό προκύπτει και από τις πολυάριθμες
δημοσιεύσεις Ελλήνων επιστημόνων σε
εγνωσμένου κύρους επιστημονικά περιο-
δικά. Το εν λόγω επιστημονικό δυναμικό
θα μπορούσε να αποτελέσει μια κινητήριο
δύναμη για την ανάπτυξη της καινοτομίας
στην Ελλάδα, αν υπάρξουν οι κατάλληλες
συνθήκες. Επίσης σε επίπεδο επιστημονι-
Oι επενδύσεις σε καινοτομία και τεχνολογία
μοχλός οικονομικής ανάπτυξης για την Ελλάδα
Προωθώντας την Eπιχειρηματικότητα