09 - 11/2013
|
καινοτομια
ερευνα & τεχνολογια
9
Αξιοποιώντας την Έρευνα
μικών προκλήσεων. Πιο συγκεκριμένα, η Φαρ-
μακευτική Χημεία και η Μοριακή και Κυτταρική
Βιολογία τίθενται στην υπηρεσία της θεραπείας
και πρόληψης εκφυλιστικών καταστάσεων και
ασθενειών, όπως η γήρανση και ο καρκίνος. Οι
ερευνητικοί στόχοι του Iνστιτούτου υποστηρί-
ζονται και υλοποιούνται από υψηλού επιπέδου
και δεξιοτήτων επιστημονικό δυναμικό.
Στο πλαίσιο αυτό πραγματοποιήθηκε και η
διαδραστική παρουσίαση "Συνθέτοντας το Ιν-
στιτούτο μας με ... Puzzle". Μέσω της σύνθεσης
ενός puzzle που αποτυπώνει τις δραστηριότη-
τες και την καθημερινότητά του Ινστιτούτου, μι-
κροί και μεγάλοι γνώρισαν και κατανόησαν την
αποστολή του Ινστιτούτου.
Σειρά διαδραστικών παιχνιδιών Η/Υ μέσω των
οποίων γνωρίστηκαν με τα χημικά συστατικά
της ζωής, απήλαυσαν οι νεαροί (και όχι μόνο)
επισκέπτες. Οι δραστηριότητες είναι βασι-
σμένες στις εκπαιδευτικές πλατφόρμες PhET
του Πανεπιστημίου του Κολοράντο και της
"
TheConcordConsortium, Inc." Για παράδειγμα,
"
φτιάξε ένα μόριο, δες το σε τρεις διαστάσεις,
ακούμπησε το και μύρισε το", "οδήγησε το σκά-
φος σου μέσα σε μια πρωτεΐνη", "οδήγησε ένα
ηλεκτρόνιο στο στόχο" και πολλά άλλα. Μοιρά-
στηκαν φυλλάδια με οδηγίες για να συνεχιστεί
το παιχνίδι και στο σπίτι.
Η επόμενη παρουσίαση είχε θέμα την "Kατάλυ-
ση και Πράσινη Χημεία στην υπηρεσία της αει-
φόρου ανάπτυξης", αντικείμενο το οποίο θέτει
τη διατήρηση της ζωής του πλανήτη και των
φυσικών πρώτων υλών ως θεμελιώδεις συνθή-
κες για την ανθρώπινη πρόοδο και ανάπτυξη. Η
κατάλυση (ομοιογενής, ετερογενής, ενζυμική)
δεν έχει μόνο βελτιώσει τον στρατηγικό σχεδι-
ασμό, την αποτελεσματικότητα και το κόστος
των χημικών συνθέσεων, αλλά έχει φέρει και
περιβαλλοντικά οφέλη, μιας και η υψηλότερη
εκλεκτικότητα των καταλυτικών αντιδράσε-
ων εξασφαλίζει καλύτερη χρήση των πρώτων
υλών, μικρότερη παραγωγή παραπροϊόντων
και χαμηλότερη κατανάλωση ενέργειας, εξυπη-
ρετώντας ταυτόχρονα την "οικονομία ατόμων",
μία από τις αρχές της πράσινης χημείας. Παρου-
σιάστηκαν έννοιες όπως η αειφόρος ή βιώσιμη
ανάπτυξη, η "πράσινη" χημεία, η κατάλυση και
η υδατική διφασική τεχνική, έτσι ώστε να γί-
νουν πιο κατανοητές από το κοινό.
Επιπλέον, οι επισκέπτες ένιωσαν τη χαρά της
ανακάλυψης μέσα από τις "κρυσταλλο...δρο-
μίες φαρμάκων υπό το φως των ακτίνων-Χ".
Έμαθαν πώς μπορεί κανείς να εκμεταλλευτεί
και να συνδυάσει τη νέα γνώση, τα καινοτόμα
εργαλεία, τα τεχνολογικά επιτεύγματα από δια-
φορετικούς τομείς της επιστήμης (βιολογία, χη-
μεία, ιατρική, φυσική, μηχανική, πληροφορική)
για να καλύψει την ανάγκη για αποτελεσματική
θεραπεία ή αντιμετώπιση ασθενειών. Τη βραδιά
του ερευνητή "έλαμψε" η αλήθεια για το πώς
είναι δυνατόν τα εν δυνάμει φάρμακα να αγω-
νίζονται με τη βοήθεια ενός κρυστάλλου για
την "πρώτη θέση"... υπό το φως των ακτίνων-X..
Με αυτό τον τρόπο παρουσιάστηκε η μέθοδος
του κατευθυνόμενου-από τη δομή-σχεδιασμού
στην περίπτωση του σακχαρώδους διαβήτη
τύπου 2.
Στη δράση "Ιnstruct-EL: H Εθνική ολοκληρω-
μένη ερευνητική υποδομή της Δομικής Βιο-
λογίας" εστίασε η έκτη παρουσίαση του Ινστι-
τούτου Βιολογίας Φαρμακευτικής Χημείας και
Βιοτεχνολογίας. Το Instruct-el λειτουργεί ως
εθνικό δίκτυο ερευνητικών υποδομών δομικής
βιολογίας κατανεμημένο σε όλη την επικρά-
τεια. Το έργο αυτό κρίνεται ως πολύ σημαντικό,
καθώς θα προωθήσει την κατανόηση θεμελιω-
δών λειτουργιών των βιολογικών. Οι ραγδαίες
τεχνολογικές και επιστημονικές εξελίξεις στον
τομέα αυτό έχουν συνεισφέρει ανυπολόγιστα
στην πρόοδο της Βιοϊατρικής και της Βιοτεχνο-
λογίας, προς όφελος της δημόσιας υγείας, του
περιβάλλοντος και της οικονομίας.
Στη συνέχεια, στην εκδήλωση "Η Έρευνα.. περ-
νάει στην εκπαίδευση" το κοινό συνομίλησε με
τους εκπαιδευτικούς που συνεργάζονται με το
ΕΙΕ, αντάλλαξε ιδέες, παρακολούθησε σχετικά
video και πειράματα και δόμησε το δικό του δί-
κτυο συνεργατών που θα συνδράμει στο έργο
τους.
Ενδεικτικά αναφέρεται μία εξαιρετικά ενδιαφέ-
ρουσα παρουσίαση ρομποτικής: από την Ομά-
δα της Ιωνιδείου Σχολής, η οποία κατέκτησε
την πρώτη θέση στον Πανελλήνιο Διαγωνισμό
Ρομποτικής στην κατηγορία του Λυκείου και
αυτοδίκαια συμμετείχε στον Διεθνή Διαγωνι-
σμό που έγινε τον Νοέμβριο στην Ινδονησία
εκπροσωπώντας τη χώρα μας Η σχεδίαση/
συναρμολόγηση του ρομπότ όσο και ο προ-
γραμματισμός του μέσω φορητού ηλεκτρονι-
κού υπολογιστή έγινε αποκλειστικά από τους
μαθητές.
Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών
Επίσης, το Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών (Πρό-
γραμμα Ιστορίας, Φιλοσοφίας και Διδακτικής
των Επιστημών και της Τεχνολογίας) παρου-
σίασε το εντυπωσιακό ερευνητικό έργο του
Μηχανισμού των Αντικυθήρων. Ο Μηχανισμός
των Αντικυθήρων αποτελεί τον αρχαιότερο
αστρονομικό υπολογιστή, το σπουδαιότερο
τεχνολογικό αντικείμενο που σώθηκε από τον
αρχαίο κόσμο, ο οποίος έχει γίνει αντικείμενο
ελληνικών και διεθνών εκθέσεων.
Πριν από είκοσι έναν αιώνες, κατασκευάστηκε
στην Ελλάδα ένας μηχανισμός εκπληκτικής ευ-
φυΐας που μπορούσε να απεικονίσει, προβλέ-
ποντας σε βάθος δεκαετιών, το ουράνιο στερέ-
ωμα, τις θέσεις του ήλιου και της σελήνης, τις
φάσεις της σελήνης, ακόμα και εκλείψεις. Αλλά
αυτή η απίστευτη εφεύρεση κατέληξε στη θά-
λασσα, και το μυστικό της έμεινε κρυμμένο για
δύο χιλιάδες χρόνια.
Στην Αθήνα, ο μηχανισμός αποτελεί το κεντρι-
κό έκθεμα της μεγάλης έκθεσης του Εθνικού
Αρχαιολογικού Μουσείου για το ναυάγιο των
Αντικυθήρων, που διοργανώθηκε από τους
αρχαιολόγους του Μουσείου με γενικό συντο-
νιστή τον Νικόλαο Καλτσά, σε συνεργασία με
το Πρόγραμμα Ιστορίας, Φιλοσοφίας και Διδα-
κτικής των Επιστημών και της Τεχνολογίας του
ΕΙΕ και την Εταιρεία Μελέτης Αρχαίας Ελληνικής
Τεχνολογίας.
Ινστιτούτο Θεωρητικής και Φυσικής Χημείας
Τέλος, το Ινστιτούτο Θεωρητικής και Φυσικής
Χημείας του ΕΙΕ συμμετείχε στη Βραδιά του
Ερευνητή 2013 με την παρουσίαση των τεχνι-
κών Laser για την ανάπτυξη και μικροεγχάραξη
λεπτών υμενίων για Φωτοβολταϊκά Στοιχεία
2
ης γενιάς. Το πρόγραμμα αυτό είναι ιδιαιτέρως
σημαντικό, καθώς η τεχνολογία αυτή μπορεί να
οδηγήσει σε προϊόντα περισσότερο ανταγωνι-
στικά από πλευράς απόδοσης αλλά με σημαντι-
κά κατασκευαστικά πλεονεκτήματα: λιγότερη
κατανάλωση υλικών, λιγότερα στάδια ολοκλή-
ρωσης και ευκολότερος αυτοματισμός.
info
Η "Βραδιά Ερευνητή 2013" στην Ελλάδα
Η "Βραδιά Ερευνητή 2013" στον Δημό-
κριτο
Η "Βραδιά του Ερευνητή 2013" στο
Facebook
H "Bραδιά του Ερευνητή 2013" (ΕΕ)
Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών
