12/2013 - 02/2014
|
καινοτομια
ερευνα & τεχνολογια
23
Ο Ορίζοντας 2020
(
Ηorizon 2020), το
νέο πρόγραμμα της
Ευρωπαϊκής Ένωσης
για τη χρηματοδότη-
ση δράσεων Έρευ-
νας και Καινοτομίας
για την περίοδο
2014-2020,
αποτελεί
το μεγαλύτερο ενι-
αίο πρόγραμμα χρη-
ματοδότησης
της
έρευνας παγκοσμί-
ως, με προϋπολογι-
σμό περίπου 80 δισ.
ευρώ, και αποσκοπεί
στην ενδυνάμωση της παγκόσμιας ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης.
Ο Ορίζοντας 2020 θα συμβάλει στην οικοδόμηση μιας κοινωνίας και μιας
οικονομίας που βασίζονται στη γνώση και την καινοτομία σε ολόκληρη
την Ένωση, προσελκύοντας πρόσθετη χρηματοδότηση της έρευνας, της
ανάπτυξης και της καινοτομίας, και συμβάλλοντας στην επίτευξη των
στόχων της έρευνας και της καινοτομίας περιλαμβανομένου και του στό-
χου του 3% της ΑΕγχΠ για την έρευνα και την ανάπτυξη σε ολόκληρη την
Ένωση έως το 2020. Με τον τρόπο αυτόν θα στηρίξει την υλοποίηση της
στρατηγικής "Ευρώπη 2020" και άλλων πολιτικών της Ένωσης, καθώς και
την επίτευξη και λειτουργία του Ευρωπαϊκού Χώρου Έρευνας (ΕΧΕ).Αυτός
ο στόχος επιδιώκεται μέσω τριών αλληλοενισχυόμενων προτεραιοτήτων
που αφορούν την επιστήμη αριστείας, τη βιομηχανική υπεροχή και τις
κοινωνικές προκλήσεις, όπου η καθεμία περιλαμβάνει ένα σύνολο ειδικών
στόχων.
Αξιοσημείωτη είναι η εισαγωγή της νέας προσέγγισης των κοινωνικών
προκλήσεων σε συγκεκριμένους τομείς, οι οποίες θα εξεταστούν αναλυτι-
κότερα παρακάτω. Με αυτό τον τρόπο ο Ορίζοντας 2020 αντικατοπτρίζει
τις πολιτικές προτεραιότητες της στρατηγικής Ευρώπη 2020 και ταυτόχρο-
να αντιμετωπίζει σημαντικές ανησυχίες που μοιράζονται οι πολίτες.
Ο Ορίζοντας 2020 είναι ανοικτός σε όλους τους οργανισμούς που δρα-
στηριοποιούνται σε θέματα έρευνας και καινοτομίας, με μια απλή δομή η
οποία μειώνει τη γραφειοκρατία, έτσι ώστε οι συμμετέχοντες να μπορούν
να επικεντρωθούν στα πραγματικά σημαντικά σημεία των έργων τους. Η
προσέγγιση αυτή εξασφαλίζει ότι τα νέα έργα θα ξεκινούν πιο γρήγορα
και, επομένως, θα αποφέρουν αποτελέσματα σε λιγότερο χρόνο.
Η δομή του προγράμματος "Ορίζοντας 2020" στηρίζεται στους παρα-
κάτω τρεις βασικούς άξονες, και τους ειδικούς στόχους του καθένα:
Επιστημονική Αριστεία (Εxcellent Science):
Επιστημονική έρευνα υψηλού επιπέδου με παγκοσμίου εμβέλειας ερευνη-
τικές υποδομές που θα οδηγήσουν στις τεχνολογίες του μέλλοντος, και με
στόχο την προσέλκυση στην ΕΕ των καλύτερων επιστημόνων στον κόσμο.
O άξονας αυτός αποσκοπεί στην ενίσχυση και επέκταση της αριστείας της
επιστημονικής βάσης της Ένωσης και στην εδραίωση του Ευρωπαϊκού Χώ-
ρου Έρευνας (ΕΧΕ), προκειμένου το σύστημα έρευνας και καινοτομίας της
Ένωσης να καταστεί ανταγωνιστικότερο σε παγκόσμια κλίμακα. Συνίστα-
ται σε τέσσερις ειδικούς στόχους:
α) Το
Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Έρευνας (European Research Council, ERC)
παρέχει ελκυστική και ευέλικτη χρηματοδότηση, ώστε ταλαντούχοι και
δημιουργικοί μεμονωμένοι ερευνητές και οι ομάδες τους να συμμετέχουν
στα πλέον υποσχόμενα πεδία στην αιχμή της επιστήμης, με βάση τον
ανταγωνισμό σε επίπεδο Ένωσης. Συγκεκριμένα, δικαίωμα συμμετοχής
έχουν ερευνητές από την ΕΕ και Τρίτες Χώρες, από όλο τον κόσμο, ενώ η
έρευνά τους θα πραγματοποιείται στην Ευρώπη, η οποία ενισχύει το χα-
ρακτηρισμό της ως έναν ελκυστικό τόπο για επιστημονική σταδιοδρομία.
Το ERC ενισχύει έρευνα υψηλού ρίσκου η οποία αποφέρει υψηλό κέρδος,
με σκοπό να προωθεί
την πρωτοποριακή
έρευνα από τους κα-
λύτερους ερευνητές
όλου του κόσμου.
β) Οι
μελλοντικές και
νεοεμφανιζόμενες
τεχνολογίες
(
FET)
ενισχύουν τη συνερ-
γατική έρευνα με
σκοπό την επέκταση
της ικανότητας της
Ευρώπης για προ-
ηγμένες καινοτομίες
που επιφέρουν πα-
ραδειγματικές μεταβολές. Προωθούν την επιστημονική συνεργασία με-
ταξύ επιστημονικών κλάδων σε ρηξικέλευθες νέες ιδέες υψηλού κινδύνου
και επιταχύνουν την ανάπτυξη των πλέον υποσχόμενων νεοεμφανιζόμε-
νων πεδίων της επιστήμης και της τεχνολογίας, καθώς και την πανευρωπα-
ϊκή διάρθρωση των αντίστοιχων επιστημονικών κοινοτήτων.
γ) Οι
δράσεις "Marie Skłodowska-Curie" (MSCA)
προσφέρουν ελκυστικές
ευκαιρίες επιστημονικής σταδιοδρομίας και ανταλλαγής γνώσεων, τόσο σε
μεμονωμένους ερευνητές όσο και σε οργανισμούς που δραστηριοποιού-
νται στην έρευνα, μέσω της διασυνοριακής και διατομεακής κινητικότητας
των ερευνητών, προκειμένου να προετοιμαστούν καλύτερα για την αντιμε-
τώπιση των σημερινών και μελλοντικών κοινωνικών προκλήσεων. Οι δρά-
σεις MSCA, προωθούν τη συνεργασία μεταξύ ΜΜΕ ή άλλων επιχειρήσεων
και ακαδημαϊκών ερευνητικών οργανισμών, την πρόσβαση στον εξοπλι-
σμό τους, και την ενσωμάτωση εξειδικευμένων ερευνητών στα ερευνητικά
έργα της επιχείρησης.
δ) Οι
ερευνητικές υποδομές
,
συμπεριλαμβανομένων των ηλεκτρονικών
υποδομών, αναπτύσσουν και στηρίζουν ευρωπαϊκές ερευνητικές υποδο-
μές αριστείας και τις βοηθούν να συμβάλουν στον ΕΧΕ, προωθώντας το
καινοτόμο δυναμικό τους, προσελκύοντας διεθνούς επιπέδου ερευνητές,
εκπαιδεύοντας το ανθρώπινο κεφάλαιό τους, και συμπληρώνοντας τα
ανωτέρω με τη σχετική πολιτική της Ένωσης και τη διεθνή συνεργασία.
Βιομηχανική Υπεροχή (Ιndustrial Leadership):
Στρατηγική επένδυση σε καίριας σημασίας τεχνολογίες, όπως νανοτεχνο-
λογία-μικροηλεκτρονική, συμμετοχή ιδιωτικού τομέα, δημιουργία καινο-
τόμων επιχειρήσεων, με στόχο να γίνει η Ευρώπη ελκυστικός χώρος για
επενδύσεις στην έρευνα και την καινοτομία.
Ο άξονας αυτός αποσκοπεί να επιταχύνει την ανάπτυξη των τεχνολογιών
και των καινοτομιών που θα στηρίξουν τις επιχειρήσεις του μέλλοντος και
να βοηθήσει τις καινοτόμες ευρωπαϊκές ΜΜΕ να μετεξελιχθούν σε παγκο-
σμίως πρωτοπόρες εταιρίες. Συνίσταται σε τρεις ειδικούς στόχους:
α) Ο ειδικός στόχος
"
Υπεροχή στις τεχνολογίες ευρείας εφαρμογής και
τις βιομηχανικές τεχνολογίες"
παρέχει ειδική στήριξη στην έρευνα, την
ανάπτυξη και επίδειξη, και κατά περίπτωση την τυποποίηση και πιστοποί-
ηση των τεχνολογιών πληροφοριών και επικοινωνιών (ΤΠΕ), της νανοτε-
χνολογίας, των προηγμένων υλικών, της βιοτεχνολογίας, της προηγμένης
επεξεργασίας και μεταποίησης και του διαστήματος. Δίνεται έμφαση στις
αλληλεπιδράσεις και στη σύγκλιση εντός και μεταξύ διαφορετικών τεχνο-
λογιών, καθώς και στη συνάφειά τους με τις κοινωνικές προκλήσεις. Η δέ-
ουσα εξέταση των αναγκών των χρηστών λαμβάνεται υπόψη σε όλα τα
ανωτέρω πεδία.
β) Ο ειδικός στόχος
"
Πρόσβαση σε κεφάλαια κινδύνου"
αποσκοπεί να
υπερκεραστούν οι ελλείψεις όσον αφορά τη διαθεσιμότητα χρηματοδότη-
σης μέσω πίστωσης και εισφοράς ιδίων κεφαλαίων για καινοτόμες εταιρίες
και έργα με μοχλό την Ε&Α και την καινοτομία σε όλα τα στάδια ανάπτυξης.
Μαζί με τις χρηματοδοτήσεις του προγράμματος "Ανταγωνιστικότητα επι-
χειρήσεων και ΜΜΕ" (COSME) (2014-2020) αναμένεται να λειτουργήσει ως
Αφιέρωμα
Δομή του Ορίζοντα 2020
