03- 05/2014
|
ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ
ΕΡΕΥΝΑ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ
11
Αξιοποιώντας την Έρευνα
Γ. Κόλλια και το ερευνητικό εργαστήριό του στο Ερευνητικό Κέντρο
Βιοϊατρικών Επιστημών "Αλέξανδρος Φλέμιγκ" (ΕΚΕΒΕ Φλέμιγκ) "για
πρωτοποριακές έρευνες στον τομέα των προφλεγμονωδών κυτταρο-
κινών". Όπως αναφέρεται στο κείμενο του βραβείου: "Οι έρευνες του
εργαστηρίου του κ. Γ. Κόλλια έδειξαν ότι ο Παράγοντας Νέκρωσης
Όγκων (TNF) είναι ένα μόριο-κλειδί για την ανάπτυξη της ρευματοει-
δούς αρθρίτιδας και άλλων χρόνιων φλεγμονωδών νόσων. Δημιουρ-
γώντας και μελετώντας το γενετικά τροποποιημένο ζωικό μοντέλο για
τη ρευματοειδή αρθρίτιδα (τον διαγονιδιακό ποντικό που εκφράζει
ΤNF του ανθρώπου), έθεσε τις βάσεις για την επιτυχή εισαγωγή αρχών
για αποτελεσματικές βιολογικές θεραπείες της ρευματοειδούς αρθρί-
τιδας και άλλων ανοσολογικών παθήσεων."
Σε δηλώσεις του ο Γ. Κόλλιας σημειώνει: "Τα αποτελέσματα των ερευ-
νών του εργαστηρίου μας έπεισαν τη διεθνή φαρμακευτική βιομηχα-
νία να επαναξιολογήσει τους μέχρι τότε θεραπευτικά αποτυχημένους
αντι-TNF βιολογικούς παράγοντες και να τους στοχεύσει στη ρευμα-
τοειδή αρθρίτιδα. Αυτή η επιλογή στη συνέχεια αποδείχτηκε ιδιαί-
τερα αποτελεσματική στην κλινική πράξη και ωφελεί εκατομμύρια
ασθενών που πάσχουν από την επώδυνη αυτή νόσο. Είναι εξαιρετικά
τιμητική η αναγνώριση από την επιτροπή του Carol Nachman Prize της
πρωτογενούς συμβολής των ερευνών μας στην ανάπτυξη αυτών των
θεραπειών."
Στα 25 χρόνια λειτουργίας του στην Ελλάδα, το εργαστήριο του κ. Γ.
Κόλλια παράγει έρευνα υψηλής απήχησης, η οποία έχει συμβάλλει
σημαντικά στην κατανόηση της λειτουργίας του TNF σε χρόνιες φλεγ-
μονώδεις και αυτοάνοσες νόσους, όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα, η
νόσος του Crohn και η σκλήρυνση κατά πλάκας.
info
ΕΚΕΒΕ "Αλέξανδρος Φλέμιγκ"
Carol Nachman Prize for Rheumatology
Δημοσιεύτηκε, πρόσφατα, έρευνα στο επιστη-
μονικό περιοδικό Science από την ερευνητική
ομάδα του Μιχάλη Αβέρωφ, στο Ινστιτούτο
Μοριακής Βιολογίας και Βιοτεχνολογίας (ΙΜΒΒ)
του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ),
η οποία μελετά το φαινόμενο της αναγέννησης
των ποδιών στο μικρό γαριδοειδές Parhyale
hawaiensis. Στόχος της έρευνας είναι η καλύ-
τερη κατανόηση του φαινομένου, τις συνθήκες
δηλαδή κατά τις οποίες πολλοί οργανισμοί,
όπως τα καβούρια, τα χταπόδια και οι σαλα-
μάνδρες, έχουν την ικανότητα να αναγεννούν
μέρη του σώματός τους μετά από σοβαρό
τραυματισμό.
Η έρευνα αναζητά απαντήσεις σε αναπάντητα
ερωτήματα γύρω από το φαινόμενο της ανα-
γέννησης, όπως από πού προέρχονται τα κύτ-
ταρα (η επιδερμίδα, τα νεύρα, οι μύες) που θα
αποτελέσουν το νέο όργανο; Πώς γνωρίζουν
τα κύτταρα αυτά ποιά είναι η νέα δομή που
θα πρέπει να σχηματίσουν; Και πώς συνεργά-
ζονται μεταξύ τους ώστε να σχηματίσουν ένα
νέο, τέλειο και λειτουργικό όργανο; Επίσης,
γιατί κάποια ζώα έχουν τόσο ανεπτυγμένη
ικανότητα αναγέννησης ενώ κάποια άλλα, ανα-
μεσά τους ο άνθρωπος, τόσο περιορισμένη;
Υπάρχουν κοινοί μηχανισμοί αναγέννησης σε
διαφορετικά είδη;
Όπως αναφέρεται σε ανακοίνωση του ΙΤΕ, ο
Νίκος Κωνσταντινίδης, διδακτορικός φοιτητής
στον και στο Τμήμα Ιατρικής του Πανεπιστη-
μίου Κρήτης, περιέγραψε για πρώτη φορά τη
διαδικασία της αναγέννησης στον Parhyale,
χρησιμοποιώντας γενετικά εργαλεία που ανα-
πτύχθηκαν πρόσφατα στο ΙΜΒΒ.
Συγκεκριμένα, χαρτογράφησε την προέλευση
των κυττάρων που θα σχηματίσουν το ανα-
γεννημένο πόδι, και στη συνέχεια συνέκρινε
τα αποτέλεσματά του με αντίστοιχες μελέτες
που έχουν γίνει σε άλλους οργανισμούς, απο-
καλύπτοντας σημαντικές ομοιότητες στην κυτ-
ταρική βάση της αναγέννησης ανάμεσα στον
Parhyale και στα σπονδυλωτά ζώα.
H έρευνα των Ν. Κωνσταντινίδη και Μ. Αβέρωφ
αποκαλύπτει ότι οι μύες του αναγεννημένου
ποδιού προέρχονται από κύτταρα που μοιά-
ζουν με τα μυικά δορυφορικά κύτταρα (muscle
satellitecells) που χρησιμοποιούν τα σπονδυ-
λωτά για την επιδιόρθωση και την αναγέννηση
των μυών.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι τα
κύτταρα αυτά ενδέχεται, επίσης, να παίζουν
σημαντικό ρόλο σε μυϊκές παθήσεις στον άν-
θρωπο. Τα αποτελέσματα της έρευνας στηρί-
ζουν την υπόθεση ότι η αναγέννηση των μυών
έχει παρόμοια κυτταρική βάση και κοινή εξελι-
κτική προέλευση σε όλα τα ζώα. Ταυτόχρονα,
αναδεικνύει την αξία παρόμοιων προσεγγίσε-
ων σε διαφορετικούς οργανισμούς, με στόχο
τη βαθύτερη κατανόηση του φαινομένου της
αναγέννησης.
Η έρευνα πραγματοποιήθηκε στο ΙΜΒΒ, στο
Ηράκλειο Κρήτης, καθώς και στο Ινστιτούτο
Λειτουργικής Γονιδιωματικής (IGFL) στη Λυών
της Γαλλίας. Χρηματοδοτήθηκε από το πρό-
γραμμα υποτροφιών Ηράκλειτος ΙΙ (ΕΣΠΑ,
Υπουργείο Παιδείας και Ευρωπαϊκό Κοινωνικό
Ταμείο) και από τον Εθνικό Οργανισμό Έρευ-
νας της Γαλλίας (ANR).
Έρευνα για την κατανόηση του
φαινομένου της αναγέννησης
από το Ινστιτούτο Μοριακής Βιολογίας και Βιοτεχνολογίας
του ΙΤΕ
info
Ιστοσελίδα Ερευνητικής Ομάδας
Το άρθρο στο επιστημονικό περιοδικό
Science
Ινστιτούτο Μοριακής Βιολογίας και
Βιοτεχνολογίας
Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας
