Basic HTML Version
19
K · È Ó Ô Ù Ô Ì › · , Œ Ú Â ˘ Ó · Î · È ∆  ¯ Ó Ô Ï Ô Á › ·
¶ÔÈÔ˜ Â›Ó·È Ô ÂfiÌÂÓÔ˜ ÛÙfi¯Ô˜ Ù˘ ÂÚ¢ÓËÙÈ΋˜ Û·˜
ÔÌ¿‰·˜; ¶Ò˜ ı· ·ÍÈÔÔÈ‹ÛÂÙ ÙÔ ¯ÚËÌ·ÙÈÎfi ÔÛfi ÙÔ˘
µÚ·‚›Ԣ Descartes;
∞˘Ùfi Ô˘ Ϥˆ ¿ÓÙ· ÛÙÔ˘˜ Ó¤Ô˘˜ ÂÈÛÙ‹ÌÔÓ˜ Â›Ó·È ˆ˜
fiÛÔ ÌÂÁ¿ÏÔ˜ Î·È Ó· ›۷È, ¿ÓÙ· ÎÚ›ÓÂȘ Î·È ÎÚ›ÓÂÛ·È. ∂›Ì·-
ÛÙ Ôχ ÂÚ‹Ê·ÓÔÈ ÁÈ· ÙÔ ‚Ú·‚›Ô, ·ÏÏ¿ ÙÒÚ· Ú¤ÂÈ Ó·
Û˘Ó¯›ÛÔ˘ÌÂ. Œ¯Ô˘Ì ‹‰Ë ÚÔÂÙÔÈÌ¿ÛÂÈ Î¿ÔȘ ÚÔÙ¿ÛÂȘ
ÁÈ· ÙËÓ ∂∂, Ì›· ·fi ÙȘ Ôԛ˜ ·ÊÔÚ¿ ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· Ù˘ ¤Ú¢-
Ó·˜ ÁÈ· Ù· ·ÚÈÛÙÂÚfiÛÙÚÔÊ· ˘ÏÈο, ·ÏÏ¿ Û ÌÈÎÚfiÙÂÚ˜ ‰È·-
ÛÙ¿ÛÂȘ. ∫·ÌÈ¿ ÊÔÚ¿ Ù· ‚Ú·‚›· ‰ÂÓ ‚ÔËıÔ‡Ó ÛÙËÓ ÂÚ·È-
Ù¤Úˆ ¯ÚËÌ·ÙÔ‰fiÙËÛË, Ì¿ÏÏÔÓ ÙËÓ Î¿ÓÔ˘Ó ÈÔ ‰‡ÛÎÔÏË.
∫‡ÚÈÔ˜ ÛÙfi¯Ô˜ Â›Ó·È Â›Û˘ Ó· ÌÂÁ·ÏÒÛÔ˘Ì ÙËÓ ÂÚ¢ÓË-
ÙÈ΋ Ì·˜ ÔÌ¿‰· ÛÙËÓ ∫Ú‹ÙË. Œ¯Ô˘Ì Ôχ ηϋ ıˆÚËÙÈ΋
ÔÌ¿‰· Î·È ÙÒÚ· ÚÔÛ·ıԇ̠ӷ ÊÙÈ¿ÍÔ˘ÌÂ Î·È ÙËÓ ÂÈ-
Ú·Ì·ÙÈ΋. £· ‹ıÂÏ·, ‰Ò, Ó· ˆ ˆ˜ Â›Ì·È Ôχ Ù˘¯ÂÚfi˜
Ô˘ ¤¯ˆ ÂÍ·ÈÚÂÙÈÎÔ‡˜ Û˘ÓÂÚÁ¿Ù˜ ÛÙËÓ ∫Ú‹ÙË, fiˆ˜ Ô
ηı. ∂. √ÈÎÔÓfiÌÔ˘ Î·È Ë ÂÚ¢ӋÙÚÈ· ª. ∫·ÊÂÛ¿ÎË. Œ¯Ô˘-
Ì ›Û˘ ·ÚÎÂÙ¿ ÌÂÁ¿ÏË Á˘Ó·ÈΛ· Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹, Ì ÙÚÂȘ
ÊÔÈÙ‹ÙÚȘ, ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ Ì›· ·fi ÙËÓ ∆Ô˘ÚΛ·.
ŸÛÔÓ ·ÊÔÚ¿ ÙÔ ¯ÚËÌ·ÙÈÎfi ÔÛfi ÙÔ˘ µÚ·‚›Ԣ, ‰ÂÓ
˘¿Ú¯Ô˘Ó ÂÚÈÔÚÈÛÌÔ›, ÔfiÙ ı· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈËı› ›Ù ÁÈ·
ÙËÓ ·ÁÔÚ¿ Ó¤Ô˘ ÂÍÔÏÈÛÌÔ‡ Î·È ˘ÏÈÎÒÓ, ›Ù ÁÈ· Ӥ˜
Û˘ÓÂÚÁ·Û›Â˜ Ì ÂÚ¢ÓËÙ¤˜.
·ÊȤڈ̷
∞Ó¿‰ÂÈÍË Ù˘ ÂÈÛÙ‹Ì˘ Î·È Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹
ÛÙË ‰È·‚ԇϢÛË ÁÈ· ÙÔ˘˜ ÌÂÏÏÔÓÙÈÎÔ‡˜
ÚÔÛ·Ó·ÙÔÏÈÛÌÔ‡˜ Ù˘ ¤Ú¢ӷ˜ ·fi Ù·
µÚ·‚›· Descartes
™˘Ó¤ÓÙ¢ÍË ÙÔ˘ Georges Vladas, ∞ÚÌfi‰ÈÔ˘ ÁÈ· Ù· µÚ·‚›· Descartes,
°ÂÓÈ΋ ¢È‡ı˘ÓÛË ŒÚ¢ӷ˜, ∂˘Úˆ·˚΋ ∂ÈÙÚÔ‹
¶ÔÈÔÈ Â›Ó·È ÔÈ Î‡ÚÈÔÈ ÛÙfi¯ÔÈ ÙÔ˘ µÚ·‚›Ԣ Descartes
ÁÈ· ÙËÓ ŒÚ¢ӷ;
∆Ô µÚ·‚Â›Ô Descartes ÁÈ· ÙËÓ ŒÚ¢ӷ, ÙÔ ÔÔ›Ô ·ÔÓ¤ÌÂ-
Ù·È ·fi ÙÔ 2000, Â›Ó·È Ì›· ÚˆÙÔ‚Ô˘Ï›· Ù˘ ∂˘Úˆ·˚΋˜
∂ÈÙÚÔ‹˜, Ô˘ ı¤ÙÂÈ ˆ˜ ÛÙfi¯Ô ÙËÓ ·Ó¿‰ÂÈÍË Ù˘ ÂÈÛÙË-
ÌÔÓÈ΋˜ ¤Ú¢ӷ˜ Î·È Ù˘ ·ÚÈÛÙ›·˜ Ô˘ ÚÔ·ÙÂÈ ·fi ÙË
‰ÈÂıÓ‹ ÂÚ¢ÓËÙÈ΋ Û˘ÓÂÚÁ·Û›·. ∆Ô 2004 ÚÔÛÙ¤ıËΠÙÔ
µÚ·‚Â›Ô ÁÈ· ÙËÓ ¶ÚÔ‚ÔÏ‹ Ù˘ ∂ÈÛÙ‹Ì˘, Ô˘ ·ÊÔÚ¿ ‰Ú·-
ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ‰È¿‰ÔÛ˘ ÙˆÓ ·ÔÙÂÏÂÛÌ¿ÙˆÓ Ù˘ Û˘ÓÂÚÁ·ÙÈ-
΋˜ ¤Ú¢ӷ˜ ÛÙÔ Â˘Ú‡ÙÂÚÔ ÎÔÈÓfi.
∆· µÚ·‚›· Descartes, ÏÔÈfiÓ, ·ÊÂÓfi˜ Û˘Ì‚¿ÏÏÔ˘Ó ÛÙËÓ
·Ó·ÁÓÒÚÈÛË Ù˘ ¤Ú¢ӷ˜ ˆ˜ ÛËÌ·ÓÙÈÎÔ‡ ·Ú¿ÁÔÓÙ· ÁÈ·
ÙËÓ ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋ Î·È ÎÔÈÓˆÓÈ΋ ·Ó¿Ù˘ÍË Î·È, ·ÊÂÙ¤ÚÔ˘,
ÂÓËÌÂÚÒÓÔ˘Ó ÙÔ ÎÔÈÓfi ÁÈ· Ù· ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù· Ù˘ ¤Ú¢ӷ˜,
‰›ÓÔÓÙ¿˜ ÙÔ˘ ÙËÓ Â˘Î·ÈÚ›· Ó· Û˘ÌÌÂÙ¿Û¯ÂÈ ÂÓÂÚÁ¿ ÛÙË
‰È·‚ԇϢÛË ÁÈ· ÙÔ˘˜ ÌÂÏÏÔÓÙÈÎÔ‡˜ ÚÔÛ·Ó·ÙÔÏÈÛÌÔ‡˜
Ù˘ ¤Ú¢ӷ˜.
¶ÔÈ· Â›Ó·È Ë ÁÓÒÌË ÙˆÓ ÂÈÛÙËÌfiÓˆÓ ÁÈ· ÙÔ µÚ·‚›Ô
Descartes; ¶ÔÈ· Â›Ó·È Ù· ΢ÚÈfiÙÂÚ· Û¯fiÏÈ· Ô˘ ¤¯ÂÙÂ
Ï¿‚ÂÈ;
∞ÔÙÂÏÔ‡Ó ÌÈ· ÛËÌ·ÓÙÈ΋ ‚Ú¿‚¢ÛË ÁÈ· ÙÔ˘˜ ÂÚ¢ÓËÙ¤˜.
∫·Ù·Ú¯‹Ó, ÙÔ µÚ·‚Â›Ô ÁÈ· ÙËÓ ŒÚ¢ӷ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ¤Ó·
·ÍÈfiÏÔÁÔ ¯ÚËÌ·ÙÈÎfi ÔÛfi Ô˘ ÌÔÚ› Ó· ·ÍÈÔÔÈËı› ÁÈ·
ÂÚ·ÈÙ¤Úˆ ¤Ú¢ӷ Î·È Û˘ÓÂÚÁ·Û›Â˜. ∆·˘Ùfi¯ÚÔÓ·, ÌÔÚ›
Ó· ·ÓÔ›ÍÂÈ Ó¤Ô˘˜ ‰ÚfiÌÔ˘˜ ÁÈ· ÙËÓ ¿ÓÙÏËÛË ÚfiÛıÂÙˆÓ
¯ÚËÌ·ÙÔ‰ÔÙÈÎÒÓ fiÚˆÓ.
∏ ÛËÌ·Û›· ÙÔ˘ µÚ·‚›Ԣ ÁÈ· ÙËÓ ¶ÚÔ‚ÔÏ‹ Ù˘ ∂ÈÛÙ‹Ì˘
ÂÚÈÁÚ¿ÊËΠ̠۷ʋÓÂÈ· ·fi Ì›· ‚Ú·‚¢ı›۷ ÂÈÛÙ‹ÌÔ-
Ó·: ·Ó·Ê¤ÚıËΠÛÙȘ ‰˘ÛÎÔϛ˜ Ô˘ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛ ˆ˜
ÂÚ¢ӋÙÚÈ· ÛÙËÓ ÚÔÛ¿ıÂÈ¿ Ù˘ Ó· ·ÊÈÂÚÒÛÂÈ ¯ÚfiÓÔ ÁÈ·
ÙËÓ ÚÔ‚ÔÏ‹ ÙˆÓ ·ÔÙÂÏÂÛÌ¿ÙˆÓ Ù˘ ¤ÚÂ˘Ó¿˜ Ù˘ ÛÙÔ
¢ڇÙÂÚÔ ÎÔÈÓfi, ÂÓÒ ·ÚÎÂÙÔ› Û˘Ó¿‰ÂÏÊÔ› Ù˘ ÙÔ ıˆÚÔ‡-
Û·Ó ¯¿ÛÈÌÔ ¯ÚfiÓÔ˘. ∆Ô
Â˘Úˆ·˚Îfi µÚ·‚Â›Ô Ô˘
·¤Û·Û ÁÈ· ÙË Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË ‰Ú¿ÛË ·Ô‰ÂÈÎÓ‡ÂÈ ˆ˜
›¯Â ¿ÚÂÈ ÙË ÛˆÛÙ‹ ·fiÊ·ÛË. ∏ ‚Ú¿‚Â˘Û‹ Ù˘ ÙËÓ
ÂÓı·ÚÚ‡ÓÂÈ Ó· Û˘Ó¯›ÛÂÈ ÚÔ˜ ÙËÓ ›‰È· ηÙ‡ı˘ÓÛË.
∆È ÈÛÙ‡ÂÙ ÁÈ· Ù· ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· ÁÚ·ÊÂÈÔÎÚ·Ù›·˜ ÛÙ·
ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· Ù˘ ∂∂; ¶ÔȘ ÚˆÙÔ‚Ô˘Ï›Â˜ ı· ÂÈı˘-
ÌÔ‡Û·Ù ÁÈ· ÙÔ 7Ô ¶ÚfiÁÚ·ÌÌ· ¶Ï·›ÛÈÔ;
∆· µÚ·‚›· Descartes, ηıÒ˜ Î·È Ë Û˘ÌÏËڈ̷ÙÈ΋
‰Ú¿ÛË ÙÔ˘ µÚ·‚›Ԣ ÁÈ· ¡¤Ô˘˜ ∂Ú¢ÓËÙ¤˜, ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛ·Ó
οÔÈ· ‰ÈÔÈÎËÙÈο ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· ηٿ ÙËÓ ÂÚ›Ô‰Ô 2000-
2001, Ù· ÔÔ›· Û‡ÓÙÔÌ· ÂÍÔ̷χÓıËηÓ. ™‹ÌÂÚ·, Ù· µÚ·-
‚›· Â›Ó·È ÔÈ ÌÔÓ·‰ÈΤ˜ ‰Ú¿ÛÂȘ ÁÈ· ÙȘ Ôԛ˜ ÔÈ ÚÔÙ¿-
ÛÂȘ ˘Ô‚¿ÏÏÔÓÙ·È ÙÔ ª¿ÈÔ, Ë ·ÍÈÔÏfiÁËÛË Á›ÓÂÙ·È ÙÔ Î·ÏÔ-
η›ÚÈ, Ù· ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù· ·Ó·ÎÔÈÓÒÓÔÓÙ·È ÙÔ ¢ÂΤ̂ÚÈÔ Î·È
ÔÈ ÂÈÛÙ‹ÌÔÓ˜ ÂÈÛÚ¿ÙÙÔ˘Ó ÙË ¯ÚËÌ·ÙÈ΋ ·ÌÔÈ‚‹ ÚÈÓ
·fi Ù· ÃÚÈÛÙÔ‡ÁÂÓÓ·! ∂ÈϤÔÓ, ÔÈ ‚Ú·‚¢ı¤ÓÙ˜ ¤¯Ô˘Ó
ÙËÓ ÂÏ¢ıÂÚ›· Ó· ‰È·ı¤ÛÔ˘Ó ÙË ¯ÚËÌ·ÙÈ΋ ·ÌÔÈ‚‹ Û fi,ÙÈ
ı¤ÏÔ˘Ó, fiˆ˜ ˘ÔÙÚÔʛ˜, ˘Ô‰Ô̤˜, Î.Ï., ¯ˆÚ›˜ Ó·
‰ÂÛ̇ÔÓÙ·È ·fi Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ ÁÚ·ÊÂÈÔÎÚ·ÙÈο Û¯‹Ì·Ù·.
™Â ÁÂÓÈΤ˜ ÁÚ·Ì̤˜, ÙÔ Úfi‚ÏËÌ· Ù˘ ÁÚ·ÊÂÈÔÎÚ·Ù›·˜ ˘Ê›-
ÛٷٷÈ, fï˜ ı· Ú¤ÂÈ Ó· Ï¿‚Ô˘Ì ˘fi„Ë Ì·˜ fiÙÈ Úfi-
ÎÂÈÙ·È ÁÈ· ‰ËÌfiÛÈÔ ¯Ú‹Ì· Î·È fiÙÈ Ë ∂˘Úˆ·˚΋ ∂ÈÙÚÔ‹
¤¯ÂÈ ÙËÓ Â˘ı‡ÓË ÁÈ· ÙË ‚¤ÏÙÈÛÙË ·ÍÈÔÔ›ËÛ‹ ÙÔ˘. ™Â ÌÂÚÈ-
Τ˜ ÂÚÈÙÒÛÂȘ Â›Ó·È Èı·Ófi ÔÈ ¤ÏÂÁ¯ÔÈ Ó· Â›Ó·È ˘ÂÚ‚ÔÏÈ-
ÎÔ› Î·È Ú¤ÂÈ Ó· ‚Úԇ̛̠· ηϋ ÈÛÔÚÚÔ›·.
™ÙÔ 7Ô ¶¶, ı· Û˘Ó¯›ÛÔ˘Ì Èı·ÓfiÓ Ó· ·ÔÓ¤ÌÔ˘Ì ٷ
µÚ·‚›· Descartes, ÂÓÒ ¤¯Ô˘Ì ˙ËÙ‹ÛÂÈ Î·È ÂÈϤÔÓ ÚÔ¸-
ÔÏÔÁÈÛÌfi. £· ÂÚÈ̤ÓÔ˘Ì ٷ ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù· ÙˆÓ ‰È·‚Ô˘-
χÛÂˆÓ Î·È, Â¿Ó ÙÂÏÈο ÂÁÎÚÈı› Ô ÚÔ¸ÔÏÔÁÈÛÌfi˜ Ô˘
¤¯ÂÈ ÚÔÙ›ÓÂÈ Ë ∂˘Úˆ·˚΋ ∂ÈÙÚÔ‹, ›Ûˆ˜ ηٷʤÚÔ˘ÌÂ
Ó· ÂÓÈÛ¯‡ÛÔ˘Ì ÂÚ·ÈÙ¤Úˆ ÙÔ ÚfiÏÔ ÙˆÓ µÚ·‚›ˆÓ.