Basic HTML Version
01-02 / 2009
Ι
ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ
ΕΡΕΥΝΑ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ
2 1
συνέντευξη
i
"Η ύπαρξη μιας μεγάλης
κοινότητας δημιουργών
ελεύθερου λογισμικού,
που εν πολλοίς
προσφέρουν την εργασία
τους αφιλοκερδώς,
αποτελεί σημαντικό
και αισιόδοξο κοινωνικό
φαινόμενο"
μας (π.χ., κράτηση αεροπορικών και άλλων
εισιτηρίων, ανάληψη χρηματικών ποσών
από τις Αυτόματες Ταμειακές Μηχανές
(ΑΤΜ) σε τράπεζες ή άλλα σημεία, ανα-
ζήτηση πληροφοριών στο Διαδίκτυο κ.λπ.).
Επιπλέον, και τα συστήματα υποστήριξης
της έρευνας και διαχείρισης της επιστημο-
νικής γνώσης που αναφέρθηκαν προη-
γουμένως βασίζονται σ' αυτές τις τεχνο-
λογίες για σημαντικά μέρη της λειτουργικότητάς
τους. Παρόλα αυτά, και οι Βάσεις Δεδο-
μένων και τα Πληροφοριακά Συστήματα
παραμένουν ενεργές επιστημονικές περιο-
χές, με τις αντίστοιχες επιστημονικές κοι-
νότητες να ερευνούν πληθώρα προβλη-
μάτων και ερωτημάτων, για την περαιτέρω
προαγωγή και εμπλουτισμό των δυνατο-
τήτων που μας προσφέρουν. Η διαρκής
πρόοδος στο υλικό των υπολογιστών (hard-
ware), η εμφάνιση νέων εφαρμογών για
τις τεχνολογίες αυτές, αλλά και η διεύ-
ρυνση του συνόλου των ανθρώπων που
εμφανίζονται ως πιθανοί χρήστες των αντί-
στοιχων συστημάτων και των αναγκών τους
δημιουργούν μια συνεχή ανάγκη ώθησης
των τεχνολογιών αυτών σε νέες κατευ-
θύνσεις.
Μιλώντας για χρήστες και ανάγκες,
αλήθεια πόσο έχει προχωρήσει ως
σήμερα το κρίσιμο ζήτημα της δια-
δραστικότητας χρήστη-υπολογιστή;
Τι βλέπετε για το μέλλον;
Αυτός είναι άλλος ένας χώρος στον οποίο
έχουν γίνει μεγάλα βήματα τις τελευταίες
δύο δεκαετίες. Η διείσδυση των υπολογι-
στών στην καθημερινή μας ζωή οφείλεται
σε μεγάλο βαθμό στο ότι οι διεπαφές (inter-
face) χρήστη-υπολογιστή έχουν απλοποι-
ηθεί και είναι διαισθητικά προσιτές στον
μέσο χρήστη. Παρόλα αυτά, και εδώ προ-
κύπτουν διαρκώς νέες ανάγκες, εμφανίζο-
νται νέα προβλήματα, και η αντίστοιχη επι-
στημονική κοινότητα ερευνά τους τρόπους
αντιμετώπισής τους. Αν θα μπορούσα να
κάνω κάποια πρόβλεψη, πιστεύω ότι στο
μέλλον σημαντικό ρόλο θα παίξει η προ-
σαρμοστικότητα του τρόπου επικοινωνίας
ανθρώπου-μηχανής (αλλά και της γενικό-
τερης συμπεριφοράς ενός συστήματος) στις
ιδιαιτερότητες του κάθε χρήστη (π.χ. ενδια-
φέροντα και προτιμήσεις του, πρότερες γνώ-
σεις του, πιθανές ειδικές ανάγκες ή αναπη-
ρίες) ή των εν γένει συνθηκών που επικρατούν
ανά πάσα στιγμή (η συγκεκριμένη ώρα, ο
τόπος, η παρουσία άλλων χρηστών στο
σύστημα κ.ά.). Επίσης θα υπάρχει μεγάλη
πρόοδος στον τομέα της επικοινωνίας με
φυσική γλώσσα, που θα καταργήσει σε
μεγάλο βαθμό όλα τα σημερινά μέσα επι-
κοινωνίας (πληκτρολόγιο, ποντίκι, κ.λπ.).
Πώς κρίνετε την "αντιπαράθεση" εμπο-
ρικού και ελεύθερου λογισμικού; Ποια
είναι τα πλεονεκτήματα και τα μειο-
νεκτήματα κάθε πλευράς;
Η "αντιπαράθεση", που αναφέρετε, προ-
κύπτει από το γεγονός ότι το ζητούμενο για
τον χρήστη του λογισμικού είναι η επίλυση
ενός δισδιάστατου προβλήματος, όπου οι
διαστάσεις είναι η ποιότητα του λογισμικού
και το κόστος του. Μέχρι πρότινος, το εμπο-
ρικό λογισμικό βελτιστοποιούσε την ποιό-
τητα και υστερούσε στο κόστος, ενώ το ελεύ-
θερο λογισμικό έκανε το αντίθετο. Καθώς
το τελευταίο γίνεται όλο και περισσότερο
αξιόπιστο και ποιοτικό, πιστεύω ότι ο αντα-
γωνισμός αυξάνεται, το εμπορικό λογισμι-
κό "ανοίγει" και αυτό περισσότερο. Αποτέ-
λεσμα είναι ο τελικός χρήστης να είναι
κερδισμένος – ολοένα και πιο πολύ. Και εδώ
παρατηρούμε μια τάση προς "εκδημοκρα-
τισμό", αυτή τη φορά της χρήσης του λογι-
σμικού. Σημειώστε, τέλος, πως η ύπαρξη
μιας μεγάλης κοινότητας δημιουργών ελεύ-
θερου λογισμικού, που εν πολλοίς προ-
σφέρουν την εργασία τους αφιλοκερδώς, με
μόνο όφελος την προσωπική ικανοποίηση
και την καλώς εννοούμενη "δόξα", είναι ένα
σημαντικό και αισιόδοξο κοινωνικό φαινό-
μενο, του οποίου οι ευεργετικές επιπτώσεις
ξεπερνούν τον κόσμο του λογισμικού.
Βλέπετε να υπάρχει αντίθεση ή και
σύγκρουση μεταξύ Ανοικτής Πρό-
σβασης και Πνευματικών Δικαιωμά-
των στη Γνώση και πώς σχολιάζετε το
ζήτημα αυτό;
Σίγουρα υπάρχει μια σύγκρουση, και μάλι-
στα μεταξύ δύο πλευρών όπου, κατά τη
γνώμη μου, έχουν και οι δύο δίκιο! Η
Ανοικτή Πρόσβαση θα έχει άμεσα πολλά
επιστημονικά και έμμεσα πολλά κοινωνι-
κά οφέλη και είναι η μόνη δίκαιη πολιτι-
κή για έρευνα, που έχει χρηματοδοτηθεί
από την κοινωνία (μέσω κοινοτικών, κυβερ-
νητικών, ή τοπικών κονδυλίων). Από την
άλλη, ο κάθε δημιουργός έχει αναμφι-
σβήτητα πνευματικά δικαιώματα, τα οποία
η κοινωνία οφείλει να σεβαστεί. Γίνεται
αρκετή προσπάθεια και συζήτηση σε διά-
φορα επίπεδα για να συγκεραστεί αυτή η
αντίθεση και ελπίζω ότι σύντομα θα προ-
κύψει μια πολιτική που θα εξισορροπεί τις
δύο ανάγκες.
Επισκεφθείτε την Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Επιστήμης & Τεχνολογίας
•
22.000 ηλεκτρονικά περιοδικά
•
3.000 ηλεκτρονικά βιβλία
•
100 ηλεκτρονικά λεξικά και εγκυκλοπαίδειες
•
82 διεθνείς και ελληνικές βάσεις δεδομένων
Ψηφιοποιημένες ελληνικές συλλογές
•
Εθνικό Αρχείο Διδακτορικών Διατριβών
•
Συλλογικός κατάλογος περιοδικών των ελληνικών Ε&Τ βιβλιοθηκών