Basic HTML Version
αφιέρωμα
“
03-04 / 2009
Ι
ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ
ΕΡΕΥΝΑ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ
2 3
τα, την Ολλανδία, την Πολωνία, την Πορ-
τογαλία, την Ισπανία και τη Σουηδία. Το
MICHAEL δίνει, ουσιαστικά, την ευκαιρία
σε πολιτιστικούς φορείς, ανεξαρτήτως μεγέ-
θους, να προβάλλουν τις συλλογές τους
σε εθνικό και στη συνέχεια σε ευρωπαϊκό
επίπεδο, ώστε να διευκολυνθεί η πρό-
σβαση για όσο το δυνατόν ευρύτερο κοι-
νό. Στην Ελλάδα, το έργο αποσκοπεί στην
δημιουργία ενός συγκεντρωτικού κατα-
λόγου ψηφιακών συλλογών του ελληνι-
κού πολιτιστικού αποθέματος, και στην
προσπάθεια αυτή συμμετέχουν το Εθνικό
Μετσόβιο Πολυτεχνείο και το Υπουργείο
Πολιτισμού.
Παγκόσμια Ψηφιακή Βιβλιοθήκη:
Εκδοτικοί θησαυροί από όλο τον
κόσμο σε ψηφιακά ράφια
Χρήστες του Διαδικτύου από όλο τον κόσμο
έχουν πια την ευκαιρία να επισκέπτονται
οποιαδήποτε στιγμή την Παγκόσμια Ψηφια-
κή Βιβλιοθήκη (World Digital Library), που
άνοιξε τις πύλες της στις 21 Απριλίου, για
να "ξεφυλλίσουν" κάποιους από τους ανε-
κτίμητους πολιτιστικούς θησαυρούς που
προσφέρει δωρεάν στο κοινό.
Πρόκειται για ένα έργο που υλοποιεί η
UNESCO σε συνεργασία με τη Βιβλιοθήκη
του Κογκρέσου των ΗΠΑ και 31 άλλων
βιβλιοθηκών και ινστιτούτων, συγκεντρώ-
νοντας και ψηφιοποιώντας χειρόγραφα, χάρ-
τες, σπάνια βιβλία, οπτικοακουστικό υλικό,
φωτογραφίες, αρχιτεκτονικά σχέδια και άλλα
σημαντικά πολιτιστικά τεκμήρια από όλο
τον κόσμο.
Στόχος της Παγκόσμιας Ψηφιακής Βιβλιο-
θήκης είναι να προωθήσει τη διεθνή και
διαπολιτισμική κατανόηση, να διευρύνει το
μη-ευρωπαϊκό και μη-δυτικό περιεχόμενο
στο Διαδίκτυο, γεφυρώνοντας το ψηφιακό
χάσμα ανάμεσα στις χώρες και αναπτύσ-
σοντας την πολυγλωσσία, να προσφέρει
άφθονο ποιοτικό πολιτιστικό περιεχόμενο
σε εκπαιδευτικούς, σπουδαστές αλλά και
στο ευρύτερο κοινό και να συνεισφέρει στη
συστηματική έρευνα.
Ο δικτυακός κόμβος της Παγκόσμιας Ψηφια-
κής Βιβλιοθήκης λειτουργεί σε επτά γλώσ-
σες - αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, ρωσικά,
κινεζικά, αραβικά και πορτογαλικά, ενώ
περιλαμβάνει περιεχόμενο σε πάνω από
40 γλώσσες. Οι επισκέπτες της βιβλιοθή-
κης μπορούν να περιηγηθούν στα 1.170
λήμματα που περιλαμβάνει για αρχή (το
πλάνο είναι να εμπλουτίζεται διαρκώς με
περιεχόμενο από περισσότερους οργανι-
σμούς και βιβλιοθήκες), επιλέγοντας περιο-
χή, χρονική περίοδο, θεματική ενότητα κ.ά.
Λεπτομερείς περιγραφές και βίντεο με παρου-
σιάσεις επιλεγμένων αντικειμένων από ειδι-
κούς συνοδεύουν το πρωτότυπο υλικό,
παροτρύνοντας το κοινό να εντρυφήσει στην
παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά.
σιμης σε όλες τις γλώσσες της ΕΕ, που
καθιστά δυνατή την ενιαία αναζήτηση και
πλοήγηση στις ψηφιοποιημένες συλλο-
γές των ευρωπαϊκών βιβλιοθηκών, αρχεί-
ων και μουσείων.
Ήδη από το 2005 σημαντικοί πολιτιστικοί
οργανισμοί - μουσεία, εθνικές υπηρεσίες
αρχείων, εθνικές βιβλιοθήκες και άλλοι
πολιτισμικοί φορείς από όλη την Ευρώ-
πη, έχουν προσφέρει σχεδόν 4 εκατ. τεκ-
μήρια (βιβλία, εφημερίδες, επιστολές, ημε-
ρολόγια, πίνακες ζωγραφικής, σχέδια,
χάρτες, φωτογραφίες, μουσική και ηχητι-
κά τεκμήρια, ταινίες, επίκαιρα και τηλεο-
πτικές εκπομπές).
Στο μεταξύ, το νέο έργο ATHENA, ένα
ευρωπαϊκό δίκτυο για τη διαλειτουργική
σύνδεση πολιτιστικού περιεχομένου με
απώτερο σκοπό την ενσωμάτωσή του στη
EUROPEANA, τέθηκε πρόσφατα σε λει-
τουργία. Στόχος του ATHENA είναι να συνει-
σφέρει στην ψηφιακή ολοκλήρωση των
διαφόρων τομέων πολιτιστικής κληρονο-
μιάς, ενθαρρύνοντας τη συμμετοχή των
μουσείων και των άλλων φορέων που
διαχειρίζονται πολιτιστικές συλλογές, συντο-
νίζοντας τις διαδικασίες προτυποποίησης,
αναπτύσσοντας λογισμικά εργαλεία και
συνιστώμενες πρακτικές για τη διευκό-
λυνση της πρόσβασης στο ψηφιακό υλι-
κό, συνενώνοντας τα διάφορα άλλα σχε-
τικά έργα που είναι σε εξέλιξη ή έχουν
ολοκληρωθεί (EuropeanaNet, MICHAEL
κ.ά.) και εμπλουτίζοντας τη EUROPEANA.
Στην Ελλάδα το ΥΠΠΟ και το ΕΜΠ θα
υποστηρίξουν τους φορείς που θα επιλέ-
ξουν να διαθέσουν πολιτιστικό περιεχό-
μενο, τόσο σε θέματα επιλογής του υλι-
κού όσο και σε τεχνικά θέματα για τη
χρησιμοποίηση των παρεχόμενων λογι-
σμικών εργαλείων του ATHENA.
Συλλογές βιβλιοθηκών και online
εκθέσεις στο TheEuropeanLibrary.org
Περισσότερες από 330 συλλογές από 38
εθνικές βιβλιοθήκες της Ευρώπης είναι
διαθέσιμες, με δυνατότητες αναζήτησης
και υποστηρικτικό υλικό σε 22 γλώσσες,
στο δικτυακό τόπο www.TheEuropeanLibrary
.org. Ο δικτυακός τόπος αναπτύχθηκε ως
κεντρικό σημείο πρόσβασης στο περιε-
χόμενο των εθνικών βιβλιοθηκών των
χωρών της ΕΕ και, στη συνέχεια, εξελί-
χθηκε με βάση σχόλια και συστάσεις των
χρηστών.
Ο δικτυακός τόπος περιλαμβάνει περιε-
χόμενο σε όλα τα επιστημονικά πεδία με
εφαρμογές web 2.0, ενώ εξειδικεύεται σε
online εκθέσεις. Για παράδειγμα, η νέα
έκθεση σχετικά με τους Ναπολεόντειους
Πολέμους περιλαμβάνει περισσότερα από
200 σπάνια εκθέματα από τις εθνικές βιβλιο-
θήκες της Ισπανίας, της Πορτογαλίας, της
Γαλλίας, του Ηνωμένου Βασιλείου, της
Σουηδίας, της Δανίας, της Ολλανδίας και
της Σερβίας. Στα τεκμήρια περιλαμβάνε-
ται σπάνιο υλικό όπως ο Συνταγματικός
Χάρτης της Γαλλίας (1814), σκίτσα του
Φρανσίσκο Γκόγια (1810) και στρατιωτι-
κοί χάρτες που απεικονίζουν τον σχεδια-
σμό των επιθέσεων του Ναπολέοντα.
Σημειώνεται πως η υπηρεσία αυτή του
οργανισμού των ευρωπαϊκών εθνικών
βιβλιοθηκών CENL (Conference of European
National Librarians) παρέχει δωρεάν πρό-
σβαση σε βιβλία, περιοδικά, συγγράμ-
ματα, οπτικοακουστικό και ψηφιακό υλι-
κό από εθνικές βιβλιοθήκες της ΕΕ, μεταξύ
των οποίων και η Εθνική Βιβλιοθήκη της
Ελλάδος. Αποτελεί δε τη βάση για την
ψηφιακή βιβλιοθήκη για την επιστήμη και
τον πολιτισμό της Ευρώπης, Europeana.eu.
MICHAEL: Οι τέχνες φιλοξενούνται
στο Διαδίκτυο
Ψηφιακές συλλογές από μουσεία, αρχεία,
βιβλιοθήκες και άλλους πολιτιστικούς
φορείς από όλη την Ευρώπη βρίσκονται
στη διάθεση κάθε ενδιαφερόμενου μέσω
της ευρωπαϊκής διαδικτυακής πύλης
MICHAEL (Multilingual Inventory of Cultural
Heritage in Europe). Με δυο λόγια, η
πολύγλωσση διαδικτυακή πύλη MICHAEL
περιλαμβάνει αναλυτικά στοιχεία για πολ-
λές ενδιαφέρουσες συλλογές αντικειμέ-
νων τέχνης, στηριγμένη σε εθνικούς κατα-
λόγους ψηφιακών πόρων, οι οποίοι έχουν
δημιουργηθεί από τις χώρες που συμμε-
τέχουν στην προσπάθεια αυτή.
Εκτός από τη βάση δεδομένων, η οποία
συγκεντρώνει την ψηφιακή πολιτιστική κλη-
ρονομιά των χωρών που συμμετέχουν και
περιέχει εγγραφές που περιγράφουν ψηφια-
κές συλλογές (αλλά και τους πολιτιστικούς
φορείς που τις διαχειρίζονται, τους αντί-
στοιχους ιστοχώρους πρόσβασης, καθώς
και άλλα πολιτιστικά προϊόντα), η ευρω-
παϊκή διαδικτυακή πύλη MICHAEL περι-
λαμβάνει άρθρα και ιστορίες χρηστών, οι
οποίες προσεγγίζουν τις διάφορες πτυχές
της ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς
και το ίδιο το περιεχόμενο του έργου. Το
έργο MICHAEL ξεκίνησε ως μία συνεργα-
σία μεταξύ της Γαλλίας, της Ιταλίας και της
Βρετανίας, με σκοπό την επέκταση μιας
πολιτιστικής διαδικτυακής πύλης που είχε
δημιουργηθεί στη Γαλλία.
Η συνέχειά του, το MICHAEL Plus, περιέ-
λαβε και την Τσεχία, τη Φινλανδία, τη Γερ-
μανία, την Ελλάδα, την Ουγγαρία, τη Μάλ-