05-06 / 2009
Ι
ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ
ΕΡΕΥΝΑ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ
7
αξιοποιώντας
την
έρευνα
νουκλεοσώματος άνοιξε τον δρόμο σε άλλους ερευνητές για να
εστιάσουν και να διερευνήσουν τους ρόλους συγκεκριμένων ατο-
μικών θέσεων της χρωματίνης στην εν γένει ρύθμιση του γονι-
διακού δυναμικού.
Σήμερα, και χάρη στις ερευνητικές προσπάθειες μιας πλειάδας
ερευνητών το νέο και πολύ δημοφιλές πεδίο της Επιγενετικής,
δίνει μία βαθύτερη και ακριβέστερη κατανόηση της έννοιας του
γονιδίου και ιδιαίτερα της λειτουργικής ρύθμισής του. Κατ' επέ-
κταση, το πεδίο της Επιγενετικής υπόσχεται μία νέα πλατφόρμα
για προόδους στη βασική έρευνα αλλά και σε εφαρμοσμένους
χώρους της Ιατρικής, όπως ο καρκίνος και η διαμόρφωση των
νευρικών δικτύων.
Αξίζει να σημειωθεί ότι προς τιμήν του Ε. Μουδριανάκη, πραγ-
ματοποιήθηκε στις 16 Ιουνίου στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, ημε-
ρίδα με θέμα "Μακρομοριακοί Ρυθμιστές του Γονιδιακού Δυνα-
μικού" στην οποία μίλησαν τέσσερις διεθνείς αυθεντίες στο πεδίο
της μοριακής βιολογίας του κυττάρου: Gunter Blobel (Βραβείο
Νόμπελ Ιατρικής, 1999), Hamilton O. Smith (Βραβείο Νόμπελ
Ιατρικής, 1978), Carol Greider (Βραβείο Albert Lasker Ιατρικής,
2006), Eric Westhof (Καθηγητής Δομικής Βιολογίας).
Στον καθηγητή Βιολογίας και Βιοφυσικής του Πανεπιστημίου Johns
Hopkins και αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών κ. Ευάγ-
γελο Ν. Μουδριανάκη απονεμήθηκε φέτος, για τέταρτη φορά, το
Αριστείο Μποδοσάκη. Το βραβείο αποτελεί μια ακόμη αναγνώ-
ριση του σημαντικού έργου του Έλληνα ερευνητή, για τις πρω-
τοποριακές μελέτες του επί της δομής της χρωματίνης, την κρυ-
σταλλογραφική επίλυση της δομής του πρωτεϊνικού πυρήνα του
νουκλεοσώματος και την ανακάλυψη της ιστονικής πτυχής. Τα
αποτελέσματα των μελετών αυτών επιτρέπουν τη βαθύτερη κατα-
νόηση των μοριακών μηχανισμών της ρύθμισης των γενετικών
πληροφοριών του DNA.
Το Αριστείο Μποδοσάκη, ύψους 150.000 ευρώ, που θεσμοθε-
τήθηκε από το Ίδρυμα Μποδοσάκη με σκοπό να αναγνωρίζει και
να προβάλλει καταξιωμένους διεθνώς Έλληνες επιστήμονες, απο-
νεμήθηκε φέτος κατόπιν εισήγησης της Διεθνούς Επιστημονικής
Επιτροπής στον Κλάδο των Βιοϊατρικών Επιστημών. Η τελετή απο-
νομής πραγματοποιήθηκε στις 17 Ιουνίου στο Πανεπιστήμιο Αθη-
νών, παρουσία του Προέδρου της Δημοκρατίας κ. Κάρολου
Παπούλια.
Σύμφωνα με σχετική Ανακοίνωση του Ιδρύματος "η πρωτοπο-
ρία χαρακτήρισε από πολύ νωρίς το επιστημονικό έργο του κ. Ε.
Μουδριανάκη, από την πρώτη κιόλας εργασία που δημοσίευσε
ως δευτεροετής φοιτητής στο Johns Hopkins University. Τα ερευ-
νητικά αποτελέσματα των εργασιών του υπόσχονταν να δημι-
ουργήσουν μία νέα μεθοδολογία για τον προσδιορισμό της αλλη-
λουχίας των βάσεων μέσα στον έλικα του DNA. Η νέα μέθοδος
βασίστηκε στην άμεση απεικόνιση, μέσω ηλεκτρονικού μικρο-
σκοπίου, ατόμων βαρέων μετάλλων (κέντρα σκεδασμού ηλε-
κτρονίων) που είχαν προσδεθεί κάθε φορά ειδικά μόνο σε ένα
τύπο βάσεως (G, πρώτα) του DNA. Σημειώνεται ότι την εποχή
εκείνη (1962) δεν είχε ερμηνευτεί ο γενετικός κώδικας."
Οι δραστηριότητες της ερευνητικής του ομάδας καλύπτουν δύο
καθαρά διαφορετικούς χώρους που τους συνδέει μόνον η φιλο-
σοφική προσέγγιση στην έρευνα. Και οι δύο έχουν στόχο τη διε-
ρεύνηση θεμελιωδών προβλημάτων της Βιολογίας και την από-
κτηση σαφών και ποσοτικών απαντήσεων που βασίζονται στις
πρώτες αρχές Φυσικής και Χημείας. Ο ένας χώρος αφορά τη Βιο-
ενεργητική και συγκεκριμένα τη Φωτοσύνθεση. Ο άλλος εστιά-
ζεται στη φυσικοχημική ανάλυση της συμπύκνωσης του DNA κατά
τον σχηματισμό των χρωμοσωμάτων και της λεπτής δομής τους,
καθώς και ατη μελέτη των ρυθμιστικών μηχανισμών της έκφρα-
σης του κυτταρικού γονιδιακού δυναμικού. Επισημαίνεται ότι το
γεγονός ότι όλες οι σημαντικές ερευνητικές εξελίξεις του εργα-
στηρίου του υπήρξαν αποτελέσματα δραστηριοτήτων μεταπτυ-
χιακών φοιτητών του Πανεπιστημίου Johns Hopkins και όχι έμπει-
ρων ερευνητών που ήλθαν από άλλα ερευνητικά κέντρα. Ο
Ευάγγελος Μουδριανάκης υπηρετήσε για πολλά χρόνια ως διευ-
θυντής των μεταπτυχιακών σπουδών της σχολής του και συνέ-
βαλε ουσιαστικά στη διαμόρφωσή τους.
Η σημαντικότερη προσφορά των ερευνητικών ευρημάτων της
ομάδας του Ε. Μουδριανάκη ίσως να είναι η καταλυτική συμβο-
λή των στο αναδυόμενο πεδίο της Επιγενετικής. Η κατανόηση της
ακριβούς αρχιτεκτονικής οργάνωσης του πρωτεϊνικού πυρήνα του
Στον καθηγητή Βιολογίας Ευάγγελο Μουδριανάκη
το Αριστείο Μποδοσάκη
i
Ίδρυμα Μποδοσάκη
Ε. Μουδριανάκης
Περισσότερα Νέα για Επιχειρηματικότητα & Καινοτομία στη διεύθυνση: