Basic HTML Version
09 -10 / 2009
Ι
ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ
ΕΡΕΥΝΑ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ
2 7
i
Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Ερευνας
7ο Πρόγραμμα Πλαίσιο - Πρόγραμμα "Ιδέες"
ΕΚΤ – Εθνικό Σημείο Επαφής για το πρόγραμμα Ιδέες
ΕΚΤ - Κέντρο Ηλεκτρονικής Υποστήριξης για το 7ο ΠΠ
Γενική Διεύθυνση Έρευνας της ΕΕ
European Research Council: Bringing Great Ideas to Life
(Research* EU Focus N° 3, April 2009)
μογής τη Γεωμηχανική και Γεωφυσική της γένεσης και εξέλιξης
καταστροφικών κατολισθήσεων και σεισμών. Θα πραγματοποιη-
θεί θεωρητική, πειραματική και αριθμητική μελέτη της μηχανικής
σκέδασης/απώλειας ενέργειας σε πυκνά κοκκώδη υλικά.
Στόχος είναι η ποσοτικοποίηση των διαφόρων μηχανισμών απώ-
λειας ενέργειας στα πυκνά κοκκώδη υλικά με τη χρήση καινοτό-
μων θερμό-πορομηχανολογικών πειραμάτων. Τα αποτελέσματα
θα συμβάλουν στη διαμόρφωση αναλυτικών και αριθμητικών
εργαλείων για την περιγραφή της μηχανικής συμπεριφοράς των
κοκκωδών υλικών από την ενεργειακή πλευρά. Το έργο ολο-
κληρώνεται από την ομάδα του Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών
του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, μετά τον θάνατο του Καθ.
Ι. Βαρδουλάκη.
Καθ. Γεώργιος Γκαζέτας
Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο
DARE (Soil foundation structure systems beyond conven-
tional seismic failure thresholds: application to new or exist-
ing structures and monuments)
Διάρκεια: 60 μήνες, Προϋπολογισμός: 2,4 εκατ. ευρώ
Η έρευνα αφορά υπόγεια υποστηρικτικά συστήματα και την αντα-
πόκρισή τους σε ισχυρές σεισμικές δονήσεις. Το έργο εξετάζει τα
κατώτατα όρια για: α) διεπαφή ολίσθησης σε θεμελιώσεις εδά-
φους, β) διαχωρισμό και ανύψωση επιφανειακών θεμελιώσεων
εδάφους, γ) κινητοποίηση της φέρουσας δυνατότητας αποτυχίας
του μηχανισμού για επιφανειακές θεμελιώσεις, δ) δομική παρα-
μόρφωση θεμελιώσεων με πασσάλους, ε) συνδυασμούς των
παραπάνω.
Το έργο ανταποκρίνεται σε ανάγκες που προκύπτουν από: α) την
παρατήρηση της πραγματικής συμπεριφοράς σε διάφορους σει-
σμούς (π.χ. μόνιμες ανατροπές, επιβίωση κτιρίων σε εξαιρετικά
μαλακά εδάφη), β) τον σχεδιασμό αντισεισμικών θεμελίων σε
κατασκευές ζωτικής σημασίας (βάθρα γεφυρών, πύργοι εναέριας
κυκλοφορίας, υπερυψωμένες δεξαμενές, κ.ά.), γ) τη μετατροπή
παλαιότερων κατασκευών και ιστορικών μνημείων, δ) τον εντο-
πισμό της δομικής παραμόρφωσης θεμελιώσεων με πασσάλους.
Καθ. Γιώργος Κορδάς
Εθνικό Κέντρο Έρευνας Φυσικών Επιστημών "Δημόκριτος"
NANOTHERAPY (A novel nano-container drug carrier for tar-
geted treatment of prostate cancer)
Διάρκεια: 60 μήνες, Προϋπολογισμός: 2 εκατ. ευρώ
Στόχος του έργου είναι η σύνθεση και ο χαρακτηρισμός βιο-πολυ-
μερικών νανοσφαιρών οι οποίες θα απελευθερώνουν στοχευ-
μένα και με ελεγχόμενο τρόπο φαρμακευτικές ουσίες. Οι νανο-
σφαίρες θα έχουν την ικανότητα να ανταποκρίνονται σε ερεθίσματα
και μεταβολές (π.χ. pH, θερμοκρασία) που συμβαίνουν στο εξω-
κυτταρικό και ενδοκυτταρικό περιβάλλον. Επίσης με τη σύνδεση
ειδικών μορίων (ligands) στην επιφάνεια των νανοσφαιρών, που
αναγνωρίζονται από υποδοχείς (receptors) των καρκινικών κυτ-
τάρων θα επιτευχθεί καλύτερη στόχευση των καρκινικών κυττά-
ρων, μειώνοντας έτσι τις πιθανότητες απελευθέρωσης της φαρ-
μακευτικής ουσίας σε φυσιολογικά κύτταρα.
Οι νανοσφαίρες θα φέρουν μαγνητικά και φθορίζοντα σωματίδια
για τη διέγερση τους εξωτερικά και την παρακολούθηση τους αντί-
στοιχα. Οι μηχανισμοί απόκρισης των νανοσφαιρών θα μελετη-
θούν στο περιβάλλον καρκινικών κυττάρων του προστάτη. Οι πρώ-
τες μελέτες θα γίνουν in vitro σε κυτταροκαλλιέργειες όπου θα
μελετηθούν και τα επίπεδα τοξικότητας και κατόπιν οι έρευνες θα
γίνουν in vivo σε εργαστηριακά ποντίκια. Παράλληλα θα γίνει σύν-
θεση και χαρακτηρισμός μαγνητικών νανοσωματιδίων και θα κατα-
σκευασθεί μια συσκευή RF (radio frequency) για την εφαρμογή
της υπερθερμίας στην καταπολέμηση των καρκινικών κυττάρων.
Δρ Νεκτάριος Ταβερναράκης
Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας
Molecular basis of neuronal ageing (NEURONAGE)
Διάρκεια: 60 μήνες, Προϋπολογισμός: 2,38 εκατ. ευρώ
Το έργο διερευνά τη μοριακή βάση της γήρανσης των νευρικών
κυττάρων. Σύμφωνα με τον Δρα Ν. Ταβερναράκη, οι στόχοι είναι
πολλαπλοί και περιλαμβάνουν τη δημιουργία μιας πλατφόρμας
για χειρισμό και απεικόνιση της λειτουργίας συγκεκριμένων νευ-
ρώνων σε ζωντανά άτομα νηματώδους σκουληκιού C. elegans,
όπως και για τη συνεχή παρατήρηση της νευρικής δραστηριότη-
τας κατά τη γήρανση. Η ανάπτυξη και η χρήση της σχετικής τεχνο-
λογίας θα επιτρέψει τη συστηματική μελέτη των μηχανισμών που
είναι υπεύθυνοι για τη γήρανση των νευρικών κυττάρων.
Η ερευνητική δραστηριότητα του εργαστηρίου του ΙΤΕ επικε-
ντρώνεται στην εξιχνίαση των βασικών μοριακών μηχανισμών της
γήρανσης, της νέκρωσης και του νευροεκφυλιστικού κυτταρικού
θανάτου, καθώς και των μηχανισμών με τους οποίους το νευρι-
κό σύστημα αντιλαμβάνεται και επεξεργάζεται ερεθίσματα από
το περιβάλλον. Το πειραματικό σύστημα για τη σχετική έρευνα
είναι το απλό νηματώδες σκουλήκι Caenorhabditis elegans. Μέσα
από μια σειρά μελετών, χρησιμοποιώντας συνδυασμό γενετικών
και μοριακών τεχνικών, αποδείχθηκε η αξία και τα πλεονεκτή-
ματα του C. elegans για έρευνα πάνω στη γήρανση, στη λει-
τουργία των νευρικών κυττάρων, καθώς και στα αίτια και τους
μηχανισμούς που διέπουν τον νευροεκφυλιστικό κυτταρικό θάνα-
το.
Επειδή οι βασικοί μηχανισμοί που διέπουν τη λειτουργία των νευ-
ρικών κυττάρων είναι εξαιρετικά όμοιοι ανάμεσα στο νηματώδες
σκουλήκι και σε ανώτερους οργανισμούς συμπεριλαμβανόμε-
νου και του ανθρώπου, είναι αναμενόμενο ότι τα αποτελέσματα
της έρευνας θα έχουν άμεση σχέση με τη γήρανση στους οργα-
νισμούς αυτούς. Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι η γήρανση και
οι σύνοδες παθολογικές καταστάσεις (νευροεκφυλιστικές ασθέ-
νειες, καρκίνος, καρδιοπάθειες κ.ά.), αποτελούν έναν από τους
διαρκώς αυξανόμενους παράγοντες ανθρώπινης αναπηρίας στις
σύγχρονες κοινωνίες. Η αποκάλυψη των βιολογικών μηχανισμών
που εμπλέκονται στη γήρανση θα επιτρέψει την ανάπτυξη απο-
τελεσματικών παρεμβάσεων με στόχο τη βελτίωση της ποιότη-
τας ζωής στις μεγάλες ηλικίες.
αφιέρωμα
“