ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ
ΕΡΕΥΝΑ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ
Ι
09 -10 / 2009
2 6
αφιέρωμα
“
ρης σε κρεβάτι με καρφιά. Κατάλληλος σχεδιασμός της επιφα-
νειακής τραχύτητας (π.χ. γεωμετρία και απόσταση των μικρο-ακί-
δων) σε συνδυασμό με χρήση ηλεκτρικών πεδίων πιστεύεται ότι
θα επιτρέψει την αντιστρεπτή μετάβαση από σταγόνες – "φακίρι-
δες" (Fakir Droplets) σε σταγόνες που διαβρέχουν πλήρως στε-
ρεές επιφάνειες σαν υγρά υμένια (Liquid Films).
Oι εφαρμογές που μπορούν να προκύψουν από την έρευνα, αφο-
ρούν αυτοκαθαριζόμενες επιφάνειες (π.χ. παράθυρα σε υψηλά
κτήρια), επιφάνειες με ελεγχόμενη τριβή, καθώς και διαχείριση
μικροποσοτήτων υγρών χωρίς κινούμενα μέρη. Το τελευταίο χρη-
σιμεύει στην υλοποίηση μικρο-αναλυτικών συσκευών, με δυνα-
τότητα ακόμη και εμφύτευσής τους στο ανθρώπινο σώμα.
Δρ Πέτρος Ρακιτζής
Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας
TRICEPS (Time-resolved ring-cavity-enhanced polarization
spectroscopy: breakthroughs in measurements of a) atomic
parity violation, b) protein confo rmation and biosensing and
c) surface and thin film dynamics)
Διάρκεια: 60 μήνες, Προϋπολογισμός: 909.999 ευρώ
Ο Δρ Πέτρος Ρακιτζής, απόφοιτος των Πανεπιστημίων Cornell και
Stanford των ΗΠΑ, μελετά την αναδίπλωση πρωτεϊνών και την
παραβίαση της ομοτιμίας σε ατομικά συστήματα. Πολλές ασθέ-
νειες προκαλούνται από την κακή αναδίπλωση πρωτεϊνών, όπως
οι ασθένειες Alzheimer's, Mad Cow (BSE), Creutzfeldt-Jakob
(CJD), Lou Gehrig's (ALS), Huntington's, Parkinson's, και διά-
φορες μορφές καρκίνου.
Οι μετρήσεις της παραβίασης της ομοτιμίας σε ατομικά συστή-
ματα δίνουν συμπληρωματικές πληροφορίες στις μετρήσεις των
επιταχυντών σωματιδίων υψηλών ενεργειών, όπως στο CERN,
αλλά πραγματοποιούνται, με ελάχιστο κόστος, με πειράματα ατο-
μικής φασμοτοσκοπίας με λέιζερ. Αυτά τα πειράματα αποσκο-
πούν στον έλεγχο του “Καθιερωμένου Μοντέλου” της φυσικής
υψηλών ενεργειών. Η ομάδα του Δρα Π. Ρακιτζή θα συνεχίσει
την ανάπτυξη πρωτότυπων τεχνικών, που βασίζονται σε οπτικές
κοιλότητες, και που βελτιώνουν την ευαισθησία και τη χρονική
απόκριση μετρήσεων πολωσιμετρίας 3-6 τάξεις μεγέθους σε σχέ-
ση με άλλες τεχνικές.
Δρ Καλλιόπη Συντυχάκη
Ακαδημία Αθηνών / Ίδρυμα Ιατροβιολογικών Ερευνών
PAGE (The role of mRNA-processing bodies in ageing)
Διάρκεια: 60 μήνες, Προϋπολογισμός: 1,08 εκατ. ευρώ
Η Δρ Πόπη Συντυχάκη ασχολείται με την ανακάλυψη νέων παρα-
γόντων και βιολογικών διεργασιών που επηρεάζουν τη γήρανση
και τη διάρκεια ζωής. Στις έρευνες χρησιμοποιείται ως πειραμα-
τικό μοντέλο ένα μικρό σκουλήκι, ο Caenorhabditis elegans, που
αποτελεί έναν από τους πιο καλά μελετημένους οργανισμούς στο
πεδίο της γήρανσης, ώστε να διερευνηθεί ο ρόλος στη γήρανση
των κυτταρικών παραγόντων που εμπλέκονται στο λεγόμενο
"κόσμο του RNA" και ειδικότερα στο μεταβολισμό των μηνυμά-
των-RNA, των μορίων που καθοδηγούν τη σύνθεση των πρωτε-
ϊνών του κυττάρου.
Στόχος είναι η γενίκευση των αποτελεσμάτων της έρευνας, χρη-
σιμοποιώντας άλλους οργανισμούς-μοντέλα, όπως τη ζύμη
Saccharomyces cerevisiae και τη μύγα του ξυδιού Drosophila
melanogaster.
Δρ Χρυσούλα Τσόγκα
Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας
ADAPTIVES (Algorithmic Development and Analysis of Pioneer
Techniques for Imaging with waVES)
Διάρκεια: 60 μήνες, Προϋπολογισμός: 690.000 ευρώ
Το έργο έχει εγκριθεί και αναμένεται η χρηματοδότηση.
Η Δρ Χ. Τσόγκα είναι αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Τμήμα Εφαρ-
μοσμένων Μαθηματικών του Πανεπιστημίου της Κρήτης και ερευ-
νήτρια του Ινστιτούτου Υπολογιστικών Μαθηματικών του Ιδρύ-
ματος Τεχνολογίας και Ερευνας. Το ερευνητικό έργο αφορά την
ανάπτυξη και τη μελέτη αλγορίθμων για την επίλυση του προ-
βλήματος της απεικόνισης μέσω της διάδοσης κυμάτων. Πιθανές
εφαρμογές αφορούν την ιατρική απεικόνιση (υπέρηχοι), την ωκε-
άνια ακουστική (σόναρ των υποβρυχίων) και τη γεωφυσική (απει-
κόνιση γεωλογικών σχηματισμών).
Όπως επισημαίνει η ερευνήτρια "Θεωρούμε ότι το μέσο διάδο-
σης των κυμάτων αποτελείται από ένα "τυχαίο" υλικό του οποί-
ου γνωρίζουμε κάποιες στατιστικές ιδιότητες, όπως, για παρά-
δειγμα, τη μέση τιμή της ταχύτητας διάδοσης και το μέγεθος των
ανομοιογενειών. Στόχος μας είναι να λύσουμε το πρόβλημα της
απεικόνισης σε τέτοια "τυχαία" μέσα διάδοσης, όπου τα κύμα-
τα, για να πάνε από ένα σημείο σε ένα άλλο, μπορούν να ακο-
λουθήσουν πολλαπλά μονοπάτια και όχι μόνο ένα. Αυτό καθι-
στά το πρόβλημα της απεικόνισης ιδιαίτερα δύσκολο, και για την
επίλυσή του απαιτούνται μέθοδοι πολύ διαφορετικές από αυτές
που μέχρι τώρα χρησιμοποιούνται σε ομογενή ή άλλα γνωστά
μέσα. Η πρόκληση είναι να παραχθούν αξιόπιστα, δηλαδή στα-
τιστικά ευσταθή, αποτελέσματα, ειδικά στην περίπτωση που δεν
γνωρίζουμε το ακριβές μέσο διάδοσης".
Advanced Grant
Καθ. Ιωάννης Βαρδουλάκης
Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο
MEDIGRA (Mechanics of Energy Dissipation in. Dense Granular
materials)
Διάρκεια: 60 μήνες, Προϋπολογισμός: 2,45 εκατ. ευρώ
Το έργο αφορά τον πειραματικό προσδιορισμό και θεωρητική προ-
σομοίωση των μηχανισμών κατανάλωσης σε μικροκλίμακα του
μηχανικού έργου σε θερμότητα σε κοκκώδη υλικά, με πεδίο εφαρ-