09 -10 / 2009
Ι
ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ
ΕΡΕΥΝΑ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ
2 5
αφιέρωμα
“
οι νόσοι του Πάρκινσον και του Αλτσχάιμερ, η σκλήρυνση κατά
πλάκας, η παράλυση, καθώς και διάφορες μορφές καρκίνου".
Τα πρώτα πειράματα των ερευνητών στον τομέα της εφαρμογής
της νανοτεχνολογίας στη θεραπεία των νευρολογικών παθήσεων
αφορούν τη χρήση νανο-ηλεκτροδίων και νανο-μπαταριών, ως
εμφυτεύματα στον ανθρώπινο οργανισμό. Ειδικά όσον αφορά την
αντιμετώπιση του καρκίνου, η νανοτεχνολογία επιτρέπει την παρα-
γωγή νανο-σωματιδίων στα οποία θα εσωκλείεται το φάρμακο.
Στο εξωτερικό των νανο-σωματιδίων τοποθετούνται πρωτεΐνες οι
οποίες κατευθύνονται και προσκολλώνται στα καρκινικά κύτταρα.
Έτσι το φάρμακο κατευθύνεται και απελευθερώνεται μόνο πάνω
στα άρρωστα κύτταρα, χωρίς να καταστρέφει τα υγιή.
Δρ Δημήτρης Αχλιόπτας
Ερευνητικό Ακαδημαϊκό Ινστιτούτο Τεχνολογίας
Υπολογιστών
RIMACO (Rigorous Mathematical Connections between
the Theory of Computations and Statistical Physics)
Διάρκεια: 60 μήνες, Προϋπολογισμός: 749.996 ευρώ
Ο Δρ Δημήτρης Αχλιόπτας, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο California
Santa Cruz, επέλεξε το Ερευνητικό Ακαδημαϊκό Ινστιτούτο Τεχνο-
λογίας Υπολογιστών για να συνεχίσει την έρευνά του στους τομείς:
Φαινόμενα ουδού σε τυχαία γραφήματα και τυχαίους τύπους
(Threshold phenomena in random graphs and random formu-
las), εφαρμογές έγκλεισης και φασματικές τεχνικές στην εκμάθη-
ση μηχανής (Applications of embeddings and spectral techniques
in machine learning), αλγοριθμική ανάλυση μαζικών δικτύων
(Algorithmic analysis of massive networks).
Το έργο αποσκοπεί στη μελέτη της τυχαιότητας στη θεωρία υπο-
λογισμού (computation), με τη χρήση της στατιστικής φυσικής.
Συγκεκριμένα αποβλέπει να "τοποθετήσει σε στερεές μαθηματι-
κές βάσεις" τη σύνδεση ανάμεσα στον υπολογισμό και τη στατι-
στική φυσική, με κύρια μεθοδολογική προσέγγιση τη μελέτη των
τυχαίων προβλημάτων επίλυσης περιορισμών (Constraint
Satisfaction Problems).
Επιδιώκει, μεταξύ άλλων να ανακαλύψει ότι οι αλγόριθμοι, οι
μέθοδοι που συνθέτουν το λογισμικό και κάνουν τους υπολογι-
στές να λειτουργούν, διέπονται από φυσικούς νόμους, όπως και
η ύλη στη φύση γύρω μας. Τα τελευταία χρόνια πολλοί μαθη-
ματικοί προσπαθούν να ανακαλύψουν έναν υπεραλγόριθμο με
τον οποίο θα μπορεί να επιλυθεί οποιοδήποτε πρόβλημα. Προ-
σπαθούν δε να αποδείξουν ότι με τα μαθηματικά, όπως τα γνω-
ρίζουμε σήμερα, είναι αδύνατον να αποδειχθεί η μη ύπαρξη του
υπεραλγορίθμου. Απαιτείται δηλαδή μια εξ ολοκλήρου νέα μαθη-
ματική σκέψη. Ο Δημήτρης Αχλιόπτας, μαζί με άλλους επιστή-
μονες ανά τον κόσμο, προσπαθεί να αποδείξει ότι ο υπεραλγό-
ριθμος δεν υπάρχει και ότι τίποτα δεν μπορεί να υποκαταστήσει
τελικά την ανθρώπινη δημιουργικότητα.
Δρ Βασιλική Πανουτσακοπούλου
Ακαδημία Αθηνών / Ίδρυμα Ιατροβιολογικών Ερευνών
OPN-IMMUNOREGULATION (Immune mechanisms of osteo-
pontin-mediated protection in allergic airway disease)
Διάρκεια: 60 μήνες, Προϋπολογισμός: 1,51 εκατ. ευρώ
Η Δρ Βίλυ (Βασιλική) Πανουτσακοπούλου, απόφοιτη του Τμή-
ματος Βιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών με διδακτορικές
σπουδές στο Medical College of Pennsylvania and Hahnemann
University και ερευνητική εμπειρία στο Harvard Medical School,
εργάζεται στο Ίδρυμα Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας
Αθηνών από το 2003.
Το ερευνητικό έργο αφορά το αλλεργικό άσθμα και τον ανοσο-
λογικό ρόλο της οστεοποντίνης, μιας πρωτεΐνης-κυτταροκίνης.
Στόχος είναι η διερεύνηση των μηχανισμών για την κατανόηση
της παθολογίας κατά την αλλεργία ή το άσθμα. Επιπλέον, θα
παρέχει πληροφορίες για την ανοσολογία γενικότερα, καθώς έχει
εντοπιστεί ότι η απουσία της οστεοποντίνης αποτελεί ασπίδα προ-
στασίας για τη σκλήρυνση κατά πλάκας, ενώ η έντονη παραγω-
γή της συνεισφέρει στην ανάπτυξη της νόσου. "Η βασική έρευ-
να στην ανοσολογία οδηγεί σε εφαρμογές που μπορούν να
μεταφραστούν σε θεραπείες" δηλώνει χαρακτηριστικά η Β. Πανου-
τσακοπούλου.
Δρ Αθανάσιος Παπαθανασίου
Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο
HYDROFAKIR (Roughness design towards reversible non-
/full0wetting surfaces: From Fakir Droplets to Liquid Films)
Διάρκεια: 60 μήνες, Προϋπολογισμός: 1,13 εκατ. ευρώ
Το έργο έχει εγκριθεί και αναμένεται η χρηματοδότηση.
O Δρ Α. Παπαθανασίου είναι ερευνητής στο Εθνικό Μετσόβιο
Πολυτεχνείο. Το ερευνητικό έργο αφορά τον σχεδιασμό και την
υλοποίηση επιφανειών με πλήρως ελεγχόμενη διαβρεκτικότητα.
Ο ενεργός έλεγχος της διαβρεκτικότητας σε στερεές επιφάνειες
είναι σημαντικός για την ανάπτυξη υλικών που θα επιτρέπουν τη
διαχείριση υγρών χωρίς τη χρήση μηχανικά κινούμενων μερών.
Στόχος είναι η δημιουργία επιφανειών οι οποίες συμπεριφέρο-
νται άλλοτε ως υδρόφοβες και άλλοτε ως υδρόφιλες, χωρίς να
τροποποιηθεί η χημική τους σύσταση. Η δυνατότητα αντιστρε-
πτής μετάβασης μεταξύ δύο ακραίων καταστάσεων διαβροχής
είναι και η πρόκληση της έρευνας, αφού η διαβρεκτικότητα έχει
πρόσφατα συνδεθεί με παράδοξα φυσικά φαινόμενα. Από τη
δυνατότητα αποκαθαρισμού των φύλλων του λωτού με το νερό
της βροχής, το βάδισμα εντόμων σε υγρές επιφάνειες, έως τη συλ-
λογή νερού από το σκαθάρι της ερήμου κατά την πρωινή ομί-
χλη, η επιστημονική κοινότητα συνεχώς εμπνέεται για τη δημι-
ουργία νέων υλικών και διατάξεων.
Με πρότυπο την επιφανειακή μορφολογία των φύλλων του λωτού
πρόκειται να σχεδιαστεί η τραχύτητα στερεών επιφανειών, δημι-
ουργώντας κατάλληλες μικρο-ακίδες (μερικών χιλιοστών του
χιλιοστού), όπου σταγόνες νερού θα επικάθονται όπως ένας φακί-