Δυο νέα ρομπότ για την ανίχνευση και τον
εντοπισμό επιζώντων σε χώρους που έχουν
υποστεί φυσική καταστροφή ανέπτυξε η
ερευνητική ρομποτική ομάδα PANDORA
του Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών
και Μηχανικών Υπολογιστών (ΤΗΜΜΥ)
του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσα-
λονίκης. Τα νέα αυτά ρομπότ, εξελίσσουν
το προηγούμενο έργο της ομάδας, η οποία
έχει διακριθεί σε διαγωνισμούς ρομποτι-
κής στην Κίνα και την Αυστρία, ενώ απέ-
σπασε πρόσφατα και Βραβείο Καινοτομίας
από την Επιτροπή Ερευνών του ΑΠΘ.
Η αρχική δραστηριότητα της ομάδας αφο-
ρούσε την κατασκευή ενός ρομποτικού
βραχίονα τεσσάρων βαθμών ελευθερίας,
που χάρισε στην ομάδα των φοιτητών την
πρώτη θέση σε σχετικό πανελλήνιο φοι-
τητικό διαγωνισμό. Ο βραχίονας είχε τη
δυνατότητα να αναγνωρίζει, να συλλαμ-
βάνει και να μετακινεί αντικείμενα, τα οποία
βρίσκονται μέσα στο πεδίο δράσης του.
Στη συνέχεια η PANDORA προχώρησε
στην ανάπτυξη ενός ρομποτικού οχήμα-
τος, το οποίο, με ή χωρίς την ανθρώπινη
παρέμβαση, είναι σε θέση να ανιχνεύει
θύματα μετά από καταστροφές μεγάλης
κλίμακας (φυσικές και μη), και συμμετεί-
χε στον διεθνή διαγωνισμό ρομποτικής
RoboCup 2008 (κατηγορία RoboRescue)
(14-10/07/2008), στην πόλη Σουζού της
Κίνας, συναγωνιζόμενη αντίστοιχες εφευ-
ρέσεις πανεπιστημίων από ολόκληρο τον
κόσμο. Η ομάδα PANDORA κατέλαβε την
9η θέση ανάμεσα στις 18 συμμετοχές του
τελικού.
Πρόκειται για ένα όχημα μήκους 50 περί-
που εκατοστών, το οποίο φέρει αισθητή-
ρες υπερήχων, υπερύθρων, ήχου, εικό-
νας, θερμότητας και διοξειδίου του άνθρακα,
που του δίνουν τη δυνατότητα πλοήγη-
σης στο χώρο και εντοπισμού πιθανών
θυμάτων, καθώς και ηλεκτρονικά και υπο-
λογιστικά συστήματα, τα οποία αναλαμ-
βάνουν την επεξεργασία των δεδομένων
που συλλέγει το ρομπότ. Σκοπός του οχή-
ματος είναι να μπορεί να κινείται με άνε-
ση στο ανώμαλο πεδίο που δημιουργεί
μια φυσική καταστροφή, να εντοπίζει τα
θύματα και να ενημερώνει έγκαιρα και
αποτελεσματικά τα σωστικά συνεργεία.
Το όχημα έχει τη δυνατότητα τόσο αυτό-
νομης όσο και τηλεχειριζόμενης πλοήγη-
σης στο χώρο, με αυτονομία περίπου 30
λεπτά, για αναγνώριση των πιθανών θυμά-
των. Το ρομπότ χρησιμοποιεί τους αισθη-
τήρες του για να αναγνωρίζει τα θύματα
από τα σημεία ζωής τους: ήχος, κίνηση,
μορφή, υφή δέρματος, συγκεκριμένη θερ-
μοκρασία, εκπνοή διοξειδίου του άνθρα-
κα. Κατά τη διάρκεια της πλοήγησής του,
το όχημα έχει τη δυνατότητα χαρτογρά-
φησης του χώρου, δημιουργώντας τελικά
ένα χάρτη, στον οποίο εκτός από τα εμπό-
δια σημειώνονται οι θέσεις των εντοπι-
σμένων θυμάτων καθώς και η πορεία που
ακολουθήθηκε για την προσέγγισή τους.
Με βάση την εμπειρία από τη συμμετοχή
στον διαγωνισμό RoboCup, η ερευνητική
ομάδα πραγματοποίησε αλλαγές στον τρό-
πο κίνησης του αρχικού οχήματος, καθώς
και στον τρόπο προσέγγισης των θυμά-
των από τον ρομποτικό βραχίονα, και
ενσωμάτωσε στους μηχανοκίνητους δια-
σώστες της νέους αισθητήρες για την ακρι-
βέστερη χαρτογράφηση του χώρου.
Ειδικότερα, σχεδιάστηκαν και κατασκευ-
άστηκαν δύο νέα ρομποτικά οχήματα. Το
πρώτο όχημα έχει σκοπό την αυτόνομη
πλοήγησή του στον χώρο καταστροφής
και διαθέτει αλγορίθμους τεχνητής νοη-
μοσύνης. Το δεύτερο ρομπότ διαθέτει ικα-
νότητες κίνησης σε πιο περίπλοκο περι-
βάλλον και ο έλεγχός του γίνεται με
τηλεχειρισμό.
Σημειώνεται ότι, σε παγκόσμια κλίμακα,
η κατασκευή μίας ρομποτικής πλατφόρ-
μας ικανής να κινείται σε πραγματικό περι-
βάλλον καταστροφών είναι ακόμη σε ερευ-
νητικό επίπεδο. Το γεγονός αυτό καθιστά
ακόμη πιο σημαντικό το έργο της ομάδας
PANDORA, η οποία προκρίθηκε στον
παγκόσμιο διαγωνισμό RoboCup Rescue
2009 (29/6-5/7/2009, Graz, Αυστρία),
κερδίζοντας τη δέκατη θέση (μεταξύ των
20 διαγωνιζομένων του τελικού) και ταυ-
τόχρονα την πρώτη βαθμολογικά θέση
ανάμεσα στις ευρωπαϊκές ομάδες που
συμμετείχαν.
ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ
ΕΡΕΥΝΑ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ
Ι
09 -10 / 2009
6
αξιοποιώντας
την
έρευνα
Η PANDORA και η RΟΧΑΝΕ σώζουν ζωές!
Έχουν αναπτυχθεί από Έλληνες φοιτητές, έχουν διακριθεί σε εθνικούς και διεθνείς διαγωνισμούς και η αποστολή τους είναι να
σώζουν ζωές! Η "Πανδώρα" και η "Ρωξάνη", τα δυο ρομπότ του Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπο-
λογιστών του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και του Τμήματος Βιομηχανικής Πληροφορικής του ΤΕΙ Καβάλας,
αντίστοιχα, αναζητούν και βοηθούν επιζώντες σε χώρους που έχουν υποστεί φυσική καταστροφή.
PANDORA:
Ρομπότ διάσωσης από τους φοιτητές του ΑΠΘ
Σημειώνεται ότι στην πρόσφατη απονομή
των Βραβείων Αριστείας και Καινοτομίας
2009 που διοργάνωσε η Επιτροπή Ερευ-
νών του ΑΠΘ, η ομάδα ξεχώρισε, επίσης,
αποσπώντας Βραβείο Καινοτομίας. Επί-
σης, το ρομποτικό όχημα αυτόματης πλοή-
γησης παρουσιάστηκε πρόσφατα στην
εκδήλωση Athens Digital Week στο Γκά-
ζι, κερδίζοντας την τρίτη θέση στον δια-
γωνισμό του κοινού για την πιο ενδιαφέ-
ρουσα ρομποτική κατασκευή.
H ομάδα PANDORA (Program for the
Advancement of Non Directed Operating
Robotic Agents) αποτελείται από προ-
πτυχιακούς και μεταπτυχιακούς φοιτητές
του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσ-
σαλονίκης, οι οποίοι ενδιαφέρονται για τα
θέματα της ρομποτικής και τη χρήση τους
για ανθρωπιστικούς σκοπούς, με την καθο-
δήγηση και συνεχή υποστήριξη καθηγη-
τών του ΤΗΜΜΥ (Bασίλειος Πετρίδης, Ζωή
Δουλγέρη και Λουκάς Πέτρου).
Η σχεδίαση του μηχανολογικού και του
ηλεκτρονικού τμήματος του κάθε οχήμα-
τος έγινε από τα μέλη της ομάδας. Η μηχα-
νολογική κατασκευή πραγματοποιήθηκε
από ελληνικά μηχανουργεία. Το συνολι-
κό κόστος υλικών (μηχανολογικής κατα-
σκευής, κινητήρων, υπολογιστή, αισθη-
τήρων, μικροελεγκτών και μπαταριών)
ήταν περίπου 23.000 ευρώ. Η χρηματο-
δότηση της ομάδας έγινε αποκλειστικά
από τους πόρους του Τομέα Ηλεκτρονι-
κής και Υπολογιστών του ΤΗΜΜΥ, των
εργαστηρίων Αυτοματοποίησης και Ρομπο-
τικής και Αρχιτεκτονικής Υπολογιστών και
Συστημάτων, της Πρυτανείας και της Επι-
τροπής Ερευνών του ΑΠΘ. Υπήρξαν επί-
σης χορηγίες μικρής κλίμακας από το
Υπουργείο Μακεδονίας-Θράκης και τις
εταιρείες i4G AE και Klefer ΑΕ.