Basic HTML Version
Στην προσπάθεια κατανόησης ενός θεμε-
λιώδους βιολογικού προβλήματος, του
τρόπου με τον οποίο τα κύτταρα ρυθμί-
ζουν την κυκλοφορία μεγάλων μορίων
όπως οι πρωτεΐνες και πως αυτές διαπερ-
νούν βιολογικές μεμβράνες, συμμετέχει
το Ινστιτούτο Μοριακής Βιολογίας και Βιο-
τεχνολογίας (ΙΜΒΒ) του Ιδρύματος Τεχνο-
λογίας και Έρευνας (ΙΤΕ).
Σε πρόσφατη μάλιστα δημοσίευση στο
περιοδικό Nature παρουσιάζονται μερικά
από τα αποτελέσματα αυτής της ερευνη-
τικής προσπάθειας και συνεργασίας των
ερευνητικών ομάδων του Τάσου Οικονό-
μου (Ερευνητής του ΙΜΒΒ και Αναπλη-
Ένα πεπτίδιο-οδηγός για αντιμετώπιση
ασθενειών και νέα φάρμακα
ρωτής Καθηγητής στο Τμήμα Βιολογίας
του Πανεπιστημίου Κρήτης) και του Χαρά-
λαμπου Καλοδήμου (Αναπληρωτής Καθη-
γητής του Πανεπιστημίου Rutgers, New
Jersey, ΗΠΑ).
Τα ανθρώπινα κύτταρα παρασκευάζουν
στο εσωτερικό τους χιλιάδες πρωτεΐνες.
Πολλές απ' αυτές επιτελούν το έργο τους
μόνο αφού μεταναστεύσουν έξω από το
κύτταρο ή αγκυροβολήσουν στην κυττα-
ρική μεμβράνη ή στοχευθούν σε καθορι-
σμένα υποκυτταρικά διαμερίσματα. Οι
διεργασίες αυτές είναι απαραίτητες για τη
ζωή. Παραδείγματα πρωτεϊνών-μετανα-
στών αποτελούν η ινσουλίνη (η έλλειψη
της οποίας οδηγεί στον διαβήτη), τα αντι-
σώματα (που καταπολεμούν λοιμώξεις),
τα μεμβρανικά κανάλια (απαραίτητα για
τη σωστή λειτουργία, μεταξύ άλλων, των
νευρικών κυττάρων), αλλά και οι πρω-
τεΐνες-τοξίνες που εκκρίνουν οι παθογό-
νοι μικροοργανισμοί.
Πώς όμως οι πρωτεΐνες-μετανάστες βρί-
σκουν το δρόμο προς τους τελικούς τους
προορισμούς και πώς διαπερνούν τις κυτ-
ταρικές μεμβράνες; Ο Gunter Blobel του
Πανεπιστήμιου Rockefeller της Νέας Υόρ-
κης ανακάλυψε πριν από 30 χρόνια ότι οι
πρωτεΐνες-μετανάστες περιέχουν χημικά
σήματα που ονομάζονται πεπτίδια-οδηγοί
ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ
ΕΡΕΥΝΑ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ
Ι
11/2009 - 01/ 2010
8
αξιοποιώντας
την
έρευνα
Την περιοδική ενημερωτική έκδοσή της με τίτλο "Α.Π.Θ.έματα
έρευνας" εγκαινίασε πριν από λίγο καιρό η Επιτροπή Ερευ-
νών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Το ΑΠΘ,
το μεγαλύτερο πανεπιστήμιο της χώρας αλλά και των Βαλ-
κανίων, με 12 σχολές και 42 τμήματά, επιχειρεί με αυτή την
έκδοση να καλύψει ένα κενό στην ενημέρωση του ευρύτερου
κοινού της Θεσσαλονίκης και όχι μόνο, σε θέματα επιστήμης
και έρευνας, προβάλλοντας τις ερευνητικές δραστηριότητες
του πανεπιστημίου.
Τα περιεχόμενα του πρώτου τεύχους περιλαμβάνουν μεταξύ
άλλων θέματα όπως: "Ο μηχανισμός των Αντικυθήρων: Ένας
υπολογιστής από την αρχαιότητα", "Η αυτοβοήθεια ως εναλ-
λακτική πρόταση στη αντιμετώπιση των ψυχοκοινωνικών προ-
βλημάτων", "Δημιουργία ενός Εδαφολογικού Εργαστηρίου
στο νομό Ηλείας", "Έρευνα στο ΑΠΘ για το ελληνικό μέλι",
"Γέφυρες τεχνολογίας για τις 'νήσους στη θάλασσα των ακου-
όντων'", "Η πρώτη Formula Student του ΑΠΘ", "Το δίκτυο
σεισμογράφων του ΑΠΘ: Ο ρόλος του στην άμεση ενημέρω-
ση της ελληνικής κοινωνίας και οι μελλοντικές προοπτικές
του" κ.ά.
Σύμφωνα με τον Καθηγητή Σταύρο Πανά, Αντιπρύτανη και Πρό-
εδρο της Επιτροπής Ερευνών του ΑΠΘ, "επειδή έχει διαπιστωθεί
ότι η κοινωνία ενημερώνεται σπάνια -και όταν συμβαίνει αυτό
γίνεται με αποσπασματικό τρόπο- για τα θέματα επιστήμης και
έρευνας, το πανεπιστήμιό μας, ως Δημόσιο Πανεπιστήμιο, ελπί-
ζει να καλύψει εν μέρει την ανάγκη αυτή, μέσω των περιοδικών
εκδόσεων της εφημερίδας μας. Επίσης, πιστεύουμε ότι η διά-
χυση της ενημέρωσης αυτής στην κοινωνία θα οδηγήσει ενδε-
χομένως και στην περαιτέρω αξιοποίηση των αποτελεσμάτων
της έρευνας που διεξάγεται στους κόλπους του."
Σημειώνεται πως το ΑΠΘ είναι το μόνο ελληνικό πανεπιστήμιο
που καλύπτει το σύνολο σχεδόν των επιστημονικών αντικειμέ-
νων. Με 12 σχολές, 42 προπτυχιακά τμήματα, 73.000 εγγε-
γραμμένους φοιτητές, 61 μεταπτυχιακά τμήματα με 4.600 μετα-
πτυχιακούς φοιτητές σε προγράμματα εξειδίκευσης και 3.605
υποψήφιους διδάκτορες, το ΑΠΘ συγκαταλέγεται μεταξύ των
μεγαλυτέρων της Ευρώπης, ενώ παρουσιάζει έντονη ερευνητι-
κή, κοινωνική, πολιτιστική και πολιτισμική δράση.
Α.Π.Θ.έματα έρευνας:
μια νέα έκδοση του AΠΘ
i
Α.Π.Θ.έματα έρευνας
Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
Η Επιτροπή Ερευνών του ΑΠΘ χαράσσει και διαχειρίζεται τη
στρατηγική της έρευνας που συντελείται στους κόλπους του.
Κάθε χρόνο, η Επιτροπή Ερευνών χρηματοδοτεί βραβεία αρι-
στείας και υποτροφίες διδακτόρων και μεταδιδακτόρων, διπλώ-
ματα ευρεσιτεχνίας, επιστημονικά συνέδρια, ενώ πιστοποιεί με
ISO εργαστήρια. Επίσης διαχειρίζεται τον Περιφερειακό Πόλο
Καινοτομίας και ενισχύει την ανάπτυξη υποδομών υποστήριξης
της έρευνας και καινοτομίας.
Σε ανακοίνωση της, μάλιστα, η Επιτροπή Ερευνών του ΑΠΘ επι-
σημαίνει ότι, παρά τις περιορισμένες ροές κοινοτικών κονδυ-
λίων, το 2009 πραγματοποίησε κύκλο εργασιών 50 εκατ. ευρώ,
προσβλέποντας μάλιστα σε κύκλο εργασιών ύψους 65 εκατ. για
το 2010. Σύμφωνα με τον Πρόεδρο της Επιτροπής καθ. Σ. Πανά
"Περίπου 60% των ερευνητικών κεφαλαίων του ΑΠΘ προέρ-
χονται από την ΕΕ, περιλαμβανομένων των ευρωπαϊκών διαρ-
θρωτικών ταμείων, σχεδόν το 30% από οργανισμούς και εται-
ρείες και μόνο το 10% από δημόσιους εθνικούς πόρους. Την
τριετία 2006-2008 υλοποιήθηκαν 3.500 ερευνητικά έργα, σε
συνεργασία με 1.800 εταίρους από την Ελλάδα και το εξωτερι-
κό, με συμμετοχή 1.340 μελών προσωπικού του ΑΠΘ και 18.000
εξωτερικούς συνεργάτες και μεταπτυχιακούς φοιτητές."