Basic HTML Version
i
ΙΜΒΒ/ΙΤΕ, Τ. Οικονόμου
Περιοδικό Nature
και βραβεύτηκε με το Νόμπελ του 1999
για την ανακάλυψη αυτή. Αυτά τα πεπτί-
δια έχουν διπλό ρόλο: λειτουργούν σαν
ταχυδρομικές διευθύνσεις αλλά και σαν
μικροσκοπικές χειρολαβές. Ανάλογα με
τον τελικό προορισμό της, κάθε πρωτεΐνη-
μετανάστης φέρει και διαφορετική διεύ-
θυνση.
Το 2007, οι ομάδες Τ. Οικονόμου / Χ.
Καλοδήμου έδειξαν με ποιο τρόπο τα
πεπτίδια-οδηγοί αναγνωρίζουν έναν εξει-
δικευμένο κυτταρικό υποδοχέα πάνω στη
μεμβράνη. Με την ειδική αυτή αναγνώρι-
ση ο υποδοχέας παγιδεύει τις πρωτεΐνες-
μετανάστες πάνω σε ειδικά εκκριτικά κανά-
λια στην επιφάνεια της μεμβράνης. Ήταν
όμως άγνωστος μέχρι σήμερα ο τρόπος
με τον οποίο στη συνέχεια ανοίγει το εκκρι-
τικό κανάλι.
Με τη νέα δημοσίευση στο περιοδικό
Nature, οι ομάδες Τ. Οικονόμου / Χ. Καλο-
δήμου ανακαλύπτουν έναν νέο πολύ ουσια-
στικό ρόλο του πεπτίδιου-οδηγού που
παρέμενε άγνωστος μέχρι τώρα. Πιο συγκε-
κριμένα, οι ερευνητές δείχνουν ότι μόλις
το πεπτίδιο-οδηγός ακουμπήσει στην ειδι-
κή υποδοχή του, λειτουργεί σαν κλειδί που
ανοίγει το εκκριτικό κανάλι, επιτρέποντας
έτσι στο υπόλοιπο σώμα των πρωτεϊνών-
μεταναστών να περάσουν διαμέσου του
καναλιού και να διασχίσουν τη μεμβράνη.
Η αποκάλυψη του βασικού αυτού βιολο-
γικού μηχανισμού αναμένεται να βοηθή-
σει την καλύτερη κατανόηση και αντιμε-
τώπιση των δεκάδων ασθενειών που
οφείλονται σε μη-λειτουργικά πεπτίδια-
οδηγούς. Τέτοιες ασθένειες περιλαμβά-
νουν τη στεφανιαία καρδιακή νόσο, τη λεμ-
11/2009 - 01/ 2010
Ι
ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ
ΕΡΕΥΝΑ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ
9
αξιοποιώντας
την
έρευνα
Τα Βραβεία Αριστείας και Καινοτομίας απένειμε, για δεύτερη
συνεχή χρονιά, η Επιτροπή Ερευνών του Αριστοτελείου Πανε-
πιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ) στις 18 Νοεμβρίου 2009, σε
εκδήλωση κατά την οποία επιβραβεύθηκαν για το έργο τους
ερευνητές και ομάδες φοιτητών, ενώ ανακοινώθηκαν και 49
υποτροφίες για υποψήφιους διδάκτορες και μεταδιδακτορικούς
ερευνητές του ΑΠΘ.
Με στόχο την ενίσχυση της αριστείας στην έρευνα και καινοτο-
μία, η Επιτροπή Ερευνών του ΑΠΘ υποστηρίζει την ανάπτυξη
της διεπιστημονικής συνεργασίας, με τη δημιουργία και οικο-
νομική ενίσχυση θεματικών δικτύων και ερευνητικών εργαστη-
ρίων διεπιστημονικού χαρακτήρα, την ενθάρρυνση και επι-
βράβευση των διακεκριμένων πανεπιστημιακών ερευνητών και
των άριστων διδακτορικών και μεταδιδακτορικών ερευνητών
καθώς και την ανάπτυξη καινοτομίας με τη χρηματοδότηση
διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας.
Όσον αφορά τα βραβεία για το 2009, το Βραβείο διακεκριμέ-
νου ερευνητή με δημοσιεύσεις κατά τα έτη 2008-2009 στο
περιοδικό Nature, απονεμήθηκε στον Κλεομένη Τσιγάνη, Λέκτο-
ρα του Τμήματος Φυσικής, ενώ το Βραβείο διακεκριμένου ερευ-
νητή, με κριτήριο το πλήθος των δημοσιεύσεων και ετεροανα-
φορών κατά την τελευταία πενταετία, απέσπασε ο Ιωάννης Πήτας,
Καθηγητής του Τμήματος Πληροφορικής.
Το Βραβείο Αριστείας σε νέο ερευνητή που έχει διακριθεί για
την ερευνητική του δραστηριότητα σε χρηματοδοτούμενα έργα,
απονεμήθηκε στον Παναγιώτη Μπαμίδη, Επίκουρο Καθηγητή
της Ιατρικής Σχολής, ενώ το Βραβείο Καινοτομίας σε νέο ερευ-
νητή που έχει διακριθεί για την καινοτόμο ερευνητική του δρα-
στηριότητα απονεμήθηκε στον Γεώργιο Αρσένο, Επίκουρο Καθη-
γητή της Κτηνιατρικής Σχολής.
Επίσης, Βραβεία Καινοτομίας απονεμήθηκαν στις ομάδες φοι-
τητών Formula (Aristotle Racing Team) του Τμήματος Μηχα-
νολόγων Μηχανικών και PANDORA (Program for the Advancement
of Non Directed Operating Robotic Agents) του Τμήματος Ηλε-
κτρολόγων Μηχανικών & Μηχανικών Υπολογιστών, καθώς και
στην ομάδα φοιτητών ανάπτυξης εκπαιδευτικού λογισμικού του
Τμήματος Χημείας. Τιμητική Διάκριση απονεμήθηκε στον κ.
Βραβεία Αριστείας και Καινοτομίας από το ΑΠΘ
i
Βραβεία Αριστείας και Καινοτομίας 2009
Επιτροπή Ερευνών του ΑΠΘ
Ιωάννη Αντωνίου, Καθηγητή του Τμήματος Μαθηματικών, για
τη συμβολή του στη διεθνή αναγνώριση του ΑΠΘ. Τέλος, 49
Υποτροφίες Αριστείας απονεμήθηκαν σε υποψήφιους διδάκτο-
ρες και μεταδιδακτορικούς ερευνητές του ΑΠΘ.
To βραβείο διακεκριμένου ερευνητή, με κριτήριο το πλήθος
των δημοσιεύσεων και ετεροαναφορών κατά την τελευταία πενταετία,
απονεμήθηκε στον καθηγητή Ιωάννη Πήτα.
φοκυτταρική λευχαιμία και υπολειτουργίες
ενδοκρινών αδένων. Επιπρόσθετα, με την
ανακάλυψη αυτή δίνεται η δυνατότητα βελ-
τιστοποίησης της βιοτεχνολογικής παρα-
γωγής ανθρώπινων πρωτεϊνών-φαρμάκων
από μικροβιακά κύτταρα-εργοστάσια. Προ-
σπάθεια προς τις κατευθύνσεις αυτές αλλά
και την περαιτέρω διερεύνηση της υπο-
κυτταρικής κυκλοφορίας πρωτεϊνών χρη-
ματοδοτείται στο ΙΜΒΒ από τη Γενική Γραμ-
ματεία Έρευνας και Τεχνολογίας, από
ευρωπαϊκά και αμερικανικά ερευνητικά
προγράμματα και από αμερικανικές και
ευρωπαϊκές εταιρείες.