11/2009 - 01/ 2010
Ι
ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ
ΕΡΕΥΝΑ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ
2 5
αφιέρωμα
Μια ακόμα ευρωπαϊκή πρωτοβουλία για
τις Γυναίκες στην Επιστήμη είναι η Ευρω-
παϊκή Πλατφόρμα για τις Γυναίκες Επι-
στήμονες (European Platform of Women
Scientists - EPWS). Η EPWS είναι ένας
μη κερδοσκοπικός οργανισμός που εκπρο-
σωπεί τις ανάγκες, τις ανησυχίες και τις
προσδοκίες περισσοτέρων από 12.000
γυναίκες επιστήμονες στην Ευρώπη και
όχι μόνο.
Η Ευρωπαϊκή Πλατφόρμα για τις Γυναί-
κες Επιστήμονες δημιουργεί έναν λει-
τουργικό σύνδεσμο ανάμεσα στις γυναί-
κες επιστήμονες και τους ευρωπαϊκούς
και εθνικούς φορείς διαμόρφωσης πολι-
τικής στον χώρο της έρευνας, στοχεύο-
ντας στην επίτευξη ίσης και πλήρους συμ-
μετοχής των γυναικών στην επιστήμη και
την πολιτική, προκειμένου να διασφαλι-
στεί η ευρωπαϊκή αριστεία και καινοτο-
μία στην έρευνα.
Από το 2005 που δημιουργήθηκε, η
EPWS έχει καταφέρει να συγκεντρώσει
περισσότερα από 100 δίκτυα και οργα-
νισμούς που στηρίζουν τις γυναίκες στην
επιστήμη σε 40 χώρες, προωθώντας τις
ίσες ευκαιρίες στον ερευνητικό χώρο
όλων των επιστημονικών πεδίων και στο-
χεύοντας να δώσει φωνή στις γυναίκες
επιστήμονες όσον αφορά τις ευρωπαϊ-
κές ερευνητικές πολιτικές. Η EPWS συμ-
μετείχε, φέτος, και στη διαβούλευση που
δρομολόγησε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με
θέμα τη δημιουργία των προϋποθέσε-
ων για ένα καλύτερο μέλλον για την οικο-
νομία της ΕΕ μέσω της Στρατηγικής ΕΕ
2020.
Από την Ελλάδα συμμετέχουν στην EPWS,
το Εργαστήριο Σπουδών Φύλου και Ισό-
τητας στις Πολιτικές και Κοινωνικές Επι-
στήμες του Παντείου Πανεπιστημίου, το
Δίκτυο για το Φύλο του Αριστοτέλειου
Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, η Ένωση
Διπλωματούχων Ελληνίδων Μηχανικών
και ο Σύνδεσμος Ελληνίδων Επιστημό-
νων.
Σπουδές Φύλου και Ισότητας
στις Πολιτικές και Κοινωνικές
Επιστήμες
Πρόκειται για ένα διατμηματικό πρό-
γραμμα που χρηματοδοτήθηκε από το
ΕΠΕΑΕΚ ΙΙ στο πλαίσιο της Κατηγορία
πράξης 4.2.1.Β "Προπτυχιακά προ-
γράμματα σπουδών για θέματα φύλου
και ισότητας". Αντικείμενο του προ-
γράμματος είναι η ανάπτυξη δράσεων οι
οποίες εντάσσουν ή αναβαθμίζουν το
επιστημονικό πεδίο της κοινωνικής κατα-
σκευής του φύλου και των θεμάτων της
ισότητας των φύλων στις κοινωνικές και
πολιτικές επιστήμες μέσα από την εμπει-
ρική έρευνα και την κριτική θεώρηση
τους, η καλλιέργεια του ενδιαφέροντος
των φοιτητριών και φοιτητών του Παντεί-
ου Πανεπιστημίου για τα θέματα φύλου
και ισότητας, η διεύρυνση του επαγγελ-
ματικού φάσματος επιλογών σε ειδικό-
τητες που σχετίζονται με τα θέματα ισό-
τητας και φύλου και η ενημέρωση για τις
επαγγελματικές προοπτικές στην έρευνα
και τη διδασκαλία στον τομέα της ισό-
τητας, ως συνέπεια της ανάπτυξης των
εφαρμοσμένων πολιτικών για την ισό-
τητα των φύλων στην Ελλάδα και την
Ευρωπαϊκή Ένωση.
Δίκτυο για το Φύλο του Α.Π.Θ.
)
Είναι ένα δίκτυο συνεργασίας ερευνητι-
κών ομάδων που δραστηριοποιούνται
σε θέματα φύλου στον χώρο του Αρι-
στοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονί-
κης, με αντικείμενο τη μελέτη του φύλου
και τη διεπιστημονική προσέγγιση της
έμφυλης διάστασης στην επιστήμη. Στό-
χος του είναι η προώθηση της έρευνας
και της διδασκαλίας για το φύλο από
φεμινιστική οπτική, η ενίσχυση των επι-
στημόνων γυναικών στον ακαδημαϊκό
χώρο και η καθιέρωση της ισότητας των
φύλων τόσο στο Πανεπιστήμιο όσο και
στην τοπική κοινωνία.
Ένωση Διπλωματούχων
Ελληνίδων Μηχανικών
)
Η ΕΔΕΜ ιδρύθηκε το 1995 από γυναί-
κες διπλωματούχους μηχανικούς, μέλη
του ΤΕΕ. Λειτουργεί παράλληλα και
συμπληρωματικά με το ΤΕΕ και τους επαγ-
γελματικούς και κλαδικούς Συλλόγους
των Μηχανικών, συμπληρώνοντας και
ενισχύοντας τις δικές τους ενέργειες για
επίλυση των ειδικών προβλημάτων των
γυναικών μηχανικών.
Σύνδεσμος Ελληνίδων
Επιστημόνων
)
Ο ΣΕΕ έχει πάνω από 8 δεκαετίες δρά-
σης (έτος ίδρυσης 1924) και παρέχει στή-
ριξη στις γυναίκες επιστήμονες σχετικά
με την επαγγελματική τους προώθηση
και ανέλιξη. Στοχεύει στην απάλειψη κάθε
μορφής διακρίσεων ενάντια στις γυναί-
κες, στη δημιουργία των κατάλληλων
συνθηκών για την προώθηση των γυναι-
κών επιστημόνων και στην ανάπτυξη της
κοινωνικής ευθύνης των ιδίων, προκει-
μένου να λειτουργήσουν ως πρότυπα
παρακινώντας περισσότερες γυναίκες
στον χώρο της Επιστήμης.
Μια ευρωπαϊκή πλατφόρμα για τις γυναίκες
στην επιστήμη και η ελληνική συμμετοχή
•
Σχεδόν δύο στις τρεις γυναίκες που κατέχουν ηγετική θέση
βρίσκονται στην Αττική, ενώ το 24% εργάζονται στην περι-
φέρεια της Βορείου Ελλάδος.
•
Το 2005 παρουσιάστηκε αύξηση στις προσλήψεις γυναι-
κών ερευνητριών κατά 13% σε σχέση με το 2004. Η αύξη-
ση αυτή ήταν μεγαλύτερη από την συνολική αύξηση των
προσλήψεων στον τομέα της έρευνας που κυμάνθηκε στο
8%. Το 2006, εμφανίστηκε μείωση στο ρυθμό προσλήψε-
ων γυναικών ερευνητριών, αναφορικά με το 2005. Η μεί-
ωση αυτή ήταν της τάξης του 4,5%. Αντίθετα, οι συνολικές
προσλήψεις ερευνητών αυξήθηκαν κατά 9,3%.
Γενικότερα, σύμφωνα με τη μελέτη, η Ελληνίδα ερευνήτρια
είναι μια νέα γυναίκα (25-50 ετών) με υψηλή μόρφωση (του-
λάχιστο ΑΕΙ) που δραστηριοποιείται σε παραδοσιακά ανδρο-
κρατούμενους κλάδους (Μηχανικού, Θετικών Επιστημών) και
ασχολείται με την Εφαρμοσμένη Έρευνα ή Τεχνολογική Ανά-
πτυξη και πολύ λιγότερο με τη Βασική Έρευνα. Τα προβλήμα-
τα που αντιμετωπίζει αφορούν: α) Την έλλειψη προοπτικών εξέ-
λιξης λόγω των περιορισμένων ερευνητικών δραστηριοτήτων
στην χώρα μας, β) την εντατικοποιημένη εργασία λόγω των
απαιτήσεων του επαγγέλματος και γ) τη δυσκολία συνδυασμού
της μητρότητας με την επαγγελματική εξέλιξη.
Επίσης, αν και στη βιομηχανική έρευνα υπάρχει εντονότερη ερευ-
νητική δραστηριότητα από ότι στον δημόσιο τομέα, η γυναικεία
συμμετοχή σε αυτήν δεν είναι αντίστοιχη. Από την πλευρά των επι-
χειρήσεων δεν υπάρχει επαρκής ενθάρρυνση με την εφαρμογή
υποστηρικτικών πολιτικών. Η ανάληψη, τέλος, κάποιας ανώτερης
θέσης επιτυγχάνεται από ένα μικρό αριθμό ερευνητριών.