Basic HTML Version
02-03/2011 |
καινοτομια
ερευνα & τεχνολογια
21
αυτά βοηθούν πάντα, αντίθετα, μπορούν
ακόμα και να αποτελέσουν εμπόδια. Ως εκ
τούτου, το μήνυμά μου είναι ότι, αν θέλου-
με να αξιοποιήσουμε το Web2 προς όφελός
μας, θα πρέπει να προσπαθήσουμε να κα-
τανοήσουμε τη δυναμική του και να σχεδι-
άσουμε μια συνέχεια μεταξύ διασκέδασης
και σχολικής χρήσης.
Υπάρχουν κάποιες καλές πρακτικές για
τη χρήση των νέων τεχνολογιών στα
σχολεία;
Μια από τις πρώτες μας δραστηριότητες με
τις νέες τεχνολογίες, ήδη από το 1980 όταν
είχαμε μόνο ένα μόντεμ, ήταν να συνδέουμε
σχολεία από την Αγγλία και την Καλιφόρνια.
Αυτό γίνεται εδώ και πολύ καιρό, δεν είναι
δύσκολο, αλλά ούτε μπορεί να εξελιχθεί
περαιτέρω, αν δεν υπάρχει κάποιο συγκε-
κριμένο θέμα κοινού ενδιαφέροντος. Για
παράδειγμα, οι μαθητές στην Καλιφόρνια μι-
λούσαν για το σούσι, το οποίο δεν σημαίνει
τίποτα στο Ηνωμένο Βασίλειο. Από την άλλη
πλευρά, έχω δει σχολεία από διαφορετικές
χώρες να συνδέονται με επιτυχία και να κά-
νουν πιο ενδιαφέροντα τα μαθήματά τους
στις γλώσσες, τη γεωγραφία ή την ιστορία.
Άλλα παραδείγματα είναι το Skype, όπου
τάξεις μαθητών έρχονται σε επαφή, ή το
blogging, όπου κάποιοι μαθητές βρίσκουν
κοινό για τις εργασίες τους. Αυτό είναι κά-
ποιες φορές συναρπαστικό, επειδή, όταν οι
μαθητές γράφουν κάτι, το μόνο πρόσωπο
που το διαβάζει είναι ο δάσκαλος. Οι νέες
τεχνολογίες τους δίνουν τη δυνατότητα να το
δείξουν στους γονείς τους, στην οικογένεια,
σε φίλους, κ.λπ. Ωστόσο, στην προκειμένη
περίπτωση, οι μαθητές μπορούν να δεχτούν
και αρνητικά σχόλια, καθώς εκτίθενται στο
ευρύ κοινό και, φυσικά, η ανώνυμη κριτική
μπορεί να είναι σκληρή ή αγενής.
Όταν ένα παιδί καταβάλλει μεγάλη προσπά-
θεια για κάτι και να το δημοσιεύει, περιμένει
ότι και οι άλλοι θα το υποδεχτούν με τον
ίδιο ενθουσιασμό, το οποίο όμως μπορεί να
μη συμβεί. Στο Διαδίκτυο, ο καθένας έχει
τη δυνατότητα να σχολιάζει και οι μαθητές
μπορούν εύκολα να πληγωθούν. Για παρά-
δειγμα, στο Ηνωμένο Βασίλειο, υπάρχουν
πολλές ιστορίες για εκφοβισμό μαθητών
(bulling), κυρίως λόγω της ανωνυμίας που
επιτρέπει η τεχνολογία.
Πώς μπορούν να ισορροπήσουν οι ευ-
καιρίες που προσφέρει το Διαδίκτυο στην
εκπαίδευση, με τις απειλές που περιγρά-
φονται παραπάνω;
Πριν την εξισορρόπηση, θα πρέπει να κατα-
νοήσουμε την ανοικτή διάσταση των εκπαι-
δευτικών πόρων. Πρέπει να καταλάβουμε
ποιες διαφορές επιφέρει η νέα αυτή ανοικτή
διάσταση και πώς διαταράσσονται οικείες
πρακτικές των ανθρώπων. Για παράδειγμα,
όλες αυτές οι τεχνολογίες για τις οποίες μι-
λάμε αναπτύσσονται εξαιρετικά αργά. Ήδη
από τη δεκαετία του 1980 χρησιμοποιούσα
e-mail, αλλά χρειάστηκε πολύς χρόνος για
να υιοθετηθεί και στα σχολεία. Υπήρχαν
πολλά κεκτημένα συμφέροντα τα οποία δεν
επιθυμούσαν να αλλάξουν.
Για να καλλιεργήσουμε τις αλλαγές, πρέ-
πει πρώτα να κατανοήσουμε την παρούσα
κατάσταση. Θα βρούμε έναν τρόπο για τη
διαχείριση των ευκαιριών και των κινδύνων,
εφόσον καταλάβουμε ποιοι και πώς επηρεά-
ζονται. Νομίζω ότι μερικές φορές παρασυρό-
μαστε από τον ίδιο τον ενθουσιασμό μας και
δεν συμπάσχουμε με τους ανθρώπους που
αλλάζουν τη ζωή τους, εξ αιτίας αυτών που
θέλουμε να κάνουμε.
Ο ενθουσιασμός για την Ανοικτή Πρόσβα-
ση είναι εύκολη υπόθεση. Κανείς δεν δια-
φωνεί πως η Ανοικτή Πρόσβαση είναι καλή
ιδέα. Ας σταματήσουμε, λοιπόν, να το λέμε
και ας σκεφτούμε γιατί δεν συμβαίνει. Εί-
μαι υπέρ της Ανοικτής Πρόσβασης, αλλά
ενδιαφέρομαι πάντα και για τα εμπόδια, δι-
ότι μόνο έτσι καταλαβαίνουμε πώς λειτουρ-
γούν τα πράγματα. Οι πολιτιστικές πρακτι-
κές είναι ενδιαφέρουσες και, μπορείς να
τις καταλάβεις, μόνο όταν προσπαθήσεις
να τις αλλάξεις. Πρέπει να καταλάβουμε
πώς λειτουργούν οι σχολικές αίθουσες,
ακόμα και αν είμαστε διαρκώς μέσα στις
αίθουσες αυτές.
Όταν προσπαθούμε να αλλάξουμε κάτι, πα-
ρατηρούμε τις διαταραχές που δημιουργού-
νται και καταλαβαίνουμε πώς τα πράγματα
συνδέονται μεταξύ τους σήμερα. Αν θέλουμε
να αλλάξουμε ένα δεσμό, μια σχέση, πρέπει
να κατανοήσομε τη δυναμική της. Μπορεί
μερικές φορές να υπάρχει αντίσταση, αλλά
η έρευνα αυτή πρέπει να γίνει.
Τι θεωρείτε απαραίτητο για την προώθηση
των τεχνολογικών αλλαγών στα σχολεία;
Κάποιοι εκπαιδευτικοί είναι επιφυλακτικοί
σχετικά με τις τεχνολογίες στο σχολείο
και ο σκεπτικισμός αυτός οφείλεται, μετα-
ξύ άλλων, στο γεγονός ότι μεγάλο μέρος
του σχολικού προϋπολογισμού σχολείου
διατίθεται σε υπολογιστές, αντί για βιβλία,
εκδρομές, κ.λπ. Το καλό είναι ότι, σήμερα,
έχει μειωθεί το κόστος, όχι μόνο για τους
υπολογιστές, αλλά και για όσα κάνουμε με
τους υπολογιστές.
Αυτή την περίοδο, στο Ηνωμένο Βασίλειο, η
μορφή της τεχνολογίας που είναι επιτακτική
είναι οι φορητοί υπολογιστές. Φορτίζουμε
τις συσκευές το βράδυ, τις μεταφέρουμε στις
σχολικές αίθουσες και, όταν έρχονται οι μα-
θητές, παίρνουν από έναν υπολογιστή και
κάθονται στο θρανίο τους.
Ο δάσκαλος τους εξηγεί για λίγα λεπτά αυτό
που κοιτούν στις οθόνες τους και, στη συνέ-
χεια, χωρίζονται σε ομάδες και δουλεύουν.
Η τεχνολογία αυτή διευκολύνει τη δουλειά
του εκπαιδευτικού και επιτρέπει στους μα-
θητές να εργάζονται αποτελεσματικά με
έναν κοινό στόχο. Η δυνατότητα αυτή γίνεται
όλο και πιο ελκυστική για τους δασκάλους,
καθώς δεν είναι ακριβή, δεν απαιτεί να με-
τακινηθούν από την αίθουσα, δεν χρειάζο-
νται τη βοήθεια τεχνικών, κ.λπ. Φυσικά οι
μαθητές είναι συνδεδεμένοι στο Διαδίκτυο
και οι εκπαιδευτικοί πρέπει να ελέγχουν τις
πλοηγήσεις τους.
Πιστεύετε ότι υπάρχει κίνδυνος για τη δη-
μιουργία “κοινωνικού χάσματος” μεταξύ
μαθητών που είναι εξοικειωμένοι με τις
νέες τεχνολογίες και εκείνων που έχουν
περιορισμένη πρόσβαση στο Διαδίκτυο;
Πρόσφατα κάναμε μια πολύ καλή έρευνα, με
ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα 2.000 μαθη-
τών, και διαπιστώσαμε ότι περισσότεροι από
το 90%είχαν πρόσβαση στο Διαδίκτυο εκτός
σχολείου. Έτσι, υπάρχει ένα πολύ μικρό πο-
σοστό μαθητών που δεν χρησιμοποιούν τις
νέες τεχνολογίες, παρόλο που, φυσικά,
διαφοροποιείται ο βαθμός χρήσης, καθώς
δεν θέλουν όλα τα παιδιά να περνούν όλο
τον χρόνο τους στο Διαδίκτυο. Το πρόβλη-
μα έχει πια αντιστραφεί: πολλά παιδιά δεν
διαβάζουν ποτέ τίποτα, δραστηριοποιούνται
μόνο μπροστά στην οθόνη και δεν μπορούν
να επεξεργαστούν κείμενα. Υπάρχουν, συ-
νεπώς, πολλά είδη χάσματος.
Όλα τα παιδιά αναγνωρίζουν τα βίντεο στο
YouTube, ή καταλαβαίνουν τι είναι το blog ή
τοwiki, κ.λπ., ωστόσο δεν ενδιαφέρονται όλα
για αυτά. Έχω ακούσει παιδιά να δυσφορούν
όταν πρέπει να δουλεύουν διαρκώς μόνο με
υπολογιστές, ή εκπαιδευτικούς να προτιμούν
υπαίθριες δραστηριότητες αντί να έχουν πά-
ντα την ίδια τάξη, με όλους τους μαθητές να
κοιτάζουν απλά μια οθόνη.
συνέντευξη
info
Charles Crook
Διεθνές Συνέδριο “Ανοικτή Πρόσβαση: Έρευνα-Εκπαίδευση-Δημόσια Δεδομένα”