09 - 11/2013
|
καινοτομια
ερευνα & τεχνολογια
21
Αφιέρωμα
Τα μηνύματα του συνεδρίου ήταν πολλά και
θετικά, τόσο σε επίπεδο πολιτικής βούλησης
και χάραξης πολιτικής όσο και σε επίπεδο πρα-
κτικών παραδειγμάτων εφαρμογής από την Ελ-
λάδα και το εξωτερικό. Τα κάθε είδους ανοικτά
δημόσια δεδομένα-επιστημονικά, ερευνητικά,
γεωχωρικά, οικονομικά, πολιτιστικά- βρίσκο-
νται στη βάση της δημιουργίας της οικονομίας
της γνώσης και της επίτευξης ενός ευφυούς και
συμμετοχικού κράτους, όπως αναδείχθηκε την
πρώτη ημέρα του Συνεδρίου που ήταν αφιερω-
μένη στις εγχώριες πολιτικές και τα παραδείγ-
ματα αξιοποίησης ανοικτών δεδομένων.
Οι επόμενες δύο ημέρες του συνεδρίου εστί-
ασαν στην ανάπτυξη και εφαρμογή πολιτικών
Ανοικτής Πρόσβασης στην έρευνα, σύμφωνα
με τις πολιτικές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Όπως αναδείχθηκε στο Συνέδριο η Ανοικτή
Πρόσβαση στα αποτελέσματα της έρευνας
αποτελεί πλέον επικρατούσα τάση σε ευρω-
παϊκό αλλά και διεθνές επίπεδο, με σημαντικές
πρωτοβουλίες να σημειώνονται σε όλες τις
ευρωπαϊκές χώρες αλλά και στην Ελλάδα. Στο
πλαίσιο του συνεδρίου πραγματοποιήθηκε και
η τελική εκδήλωση του ευρωπαϊκού έργου
MedOANet, που συντονίζει το ΕΚΤ και προωθεί
την εφαρμογή εθνικών πολιτικών στα κράτη
της Μεσογείου για την Ανοικτή Πρόσβαση στην
επιστημονική πληροφορία.
Πέρα από την υιοθέτηση πολιτικών και τη λήψη
μέτρων εφαρμογής, ένα βασικό συμπέρασμα
του συνεδρίου ήταν ότι για να συντελεστεί η
αλλαγή παραδείγματος από το "όλα κλειστά"
στο "όλα ανοικτά" ως κυρίαρχη πρακτική για
τη δημόσια χρηματοδοτούμενη πληροφορία,
απαιτείται μία ευρύτερη αλλαγή κουλτούρας
από τους θεσμικούς φορείς και τους ερευνη-
τές οι οποίοι καλούνται να κατανοήσουν ότι το
άνοιγμα της πληροφορίας αυξάνει την αναγνω-
ρισιμότητα και την απήχηση του επιστημονι-
κού έργου, ενώ συντελεί στον εκδημοκρατισμό
της γνώσης και στην ανάπτυξη της καινοτομίας.
To ΕΚΤ διοργάνωσε το συνέδριο στο πλαίσιο
του θεσμικού του ρόλου για τη συγκέντρω-
ση, διάχυση και διατήρηση της επιστημονι-
κής πληροφορίας που παράγεται στη χώρα,
με σκοπό την αξιοποίηση και την περαιτέρω
χρήση της. Όπως υπογράμμισε στον χαιρετι-
σμό της, η Διευθύντρια του ΕΚΤ,
Δρ Εύη Σαχίνη, το Εθνικό Κέντρο
Τεκμηρίωσης έχει κεντρικό ρόλο
στη διαμόρφωση και εφαρμογή
εθνικών πολιτικών για την Ανοικτή
Πρόσβαση. Ως εθνική ηλεκτρονική
υποδομή περιεχομένου επιστήμης
και πολιτισμού, αναπτύσσει υπη-
ρεσίες προστιθέμενης αξίας προς
τους ελληνικούς φορείς έρευνας,
τους ερευνητές και το ευρύ κοινό.
Μέσω των διαλειτουργικών του
συστημάτων, συλλέγει και διαθέτει
την επιστημονική και πολιτιστική
πληροφορία της χώρας, με έμφα-
ση στην ευρεία διάχυσή της με
Ανοικτή Πρόσβαση και στην εσαεί
διατήρησή της.
Κατά τη διάρκεια του συνεδρίου
παρουσιάστηκαν τρεις σημαντικές
υπηρεσίες του ΕΚΤ για τη διάθε-
ση ψηφιακού περιεχομένου: α) το
ανανεωμένο διαδικτυακό περιβάλ-
λον
για ανα-
ζήτηση σε έγκριτο ελληνικό περιε-
χόμενο επιστήμης και πολιτισμού,
β) η πλατφόρμα ΕΚΤ ePublishing
για πε-
ριοδικά ανοικτής πρόσβασης, και
γ) οι νέες υππηρεσίες SaaS (www.
epset.gr/saas) για την ασφαλή διαφύλαξη, ανά-
δειξη και περαιτέρω χρήση ψηφιακού περιεχο-
μένου.
Οι εισηγήσεις των ομιλητών, οι βιντεοσκοπημέ-
νες ομιλίες και φωτογραφίες από το συνέδριο,
καθώς και συνεντεύξεις με ομιλητές, διατίθε-
νται στον δικτυακό τόπο
conference2013.
Ανοικτά Δεδομένα και Ανοικτή Διακυβέρνηση
Τη σημασία της Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης και των Ανοικτών Δημόσι-
ων Δεδομένων για την ενίσχυση της διαφάνειας και της συμμετοχής των
πολιτών στη διαμόρφωση των πολιτικών που τους αφορούν υπογράμμι-
σε την πρώτη ημέρα του συνεδρίου η Υφυπουργός Διοικητικής Μεταρ-
ρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης Εύη Χριστοφιλοπούλου.
Η Υφυπουργός ανακοίνωσε δέσμη μέτρων για την υποστήριξη των παρα-
πάνω, όπως την ενίσχυση του προγράμματος Δι@υγεια με τη σύνδεση της
εγκυρότητας των αποφάσεων της δημόσιας διοίκησης με τη δημοσίευ-
σή τους στο Διαδίκτυο, την καθιέρωση της αρχής "ανοικτή εν τη γενέσει
της" (openness by default) για το σύνολο της δημόσιας πληροφορίας, την
ένταξη δράσεων και πρωτοβουλιών ανοικτής διακυβέρνησης και δεδο-
μένων στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2014-2020, την εφαρμογή ψηφιακής υπο-
γραφής στη διακίνηση των δημοσίων εγγράφων, αλλά και τη συμμετοχή
της χώρας στην πρωτοβουλία του ΟΗΕ Open Government Partnership,
μαζί με άλλες 60 χώρες.
Οι πρωτοβουλίες αυτές συνάδουν με διεθνείς και ευρωπαϊκές πολιτικές
και πρωτοβουλίες ανοικτής διακυβέρνησης, όπως ο Χάρτης για τα Ανοι-
κτά Δεδομένα που υπέγραψαν οι χώρες της G8, η αναθεωρημένη Κοινο-
τική Οδηγία για την Περαιτέρω Χρήση της Δημόσιας Πληροφορίας και οι
δράσεις ανοικτών δεδομένων του Ψηφιακού Θεματολογίου 2020 της ΕΕ,
που παρουσιάστηκαν στο συνέδριο.
Στο συνέδριο παρουσιάστηκαν, ακόμη, σημαντικά παραδείγματα εφαρ-
μογής και αξιοποίησης των ανοικτών δεδομένων, πολλά από τα οποία
έχουν υλοποιηθεί μόλις τον τελευταίο χρόνο, τόσο σε θεσμικό επίπεδο,
όπως οι δράσεις πληθοπορισμού (crowdsourcing) για τη δημιουργία
ανοικτών διαδικτυακών υπηρεσιών της Γενικής Γραμματείας Πληροφο-
ριακών Συστημάτων (ΓΓΠΣ) και το data.gov.gr, ο κεντρικός κατάλογος
δημόσιων δεδομένων που παρέχει πρόσβαση στα δημόσια δεδομένα
όλων των φορέων της ελληνικής κυβέρνησης, όσο και από πρωτοβουλίες
της κοινωνίας των πολιτών, όπως οι εφαρμογές ανοικτών διασυνδεμέ-
νων δεδομένων του Ιδρύματος για την Ανοικτή Γνώση (OKFN Greece), οι
δράσεις της ΕΕΛ/ΛΑΚ για τα ανοικτά δικαστικά δεδομένα, η πρωτοβουλία
Synathina για τη συμμετοχική εξεύρεση λύσεων για τα προβλήματα του
Δήμου της Αθήνας σε συνεργασία με τους πολίτες, και το publicspending.
net που καταγράφει σε διεθνές επίπεδο πώς αξιοποιούνται τα χρήματα
των φορολογούμενων.
Το συνέδριο ανέδειξε την οικονομική διάσταση της αξιοποίησης των
ανοικτών δεδομένων και του πολλαπλασιαστικού οικονομικού οφέλους
που αυτά ενέχουν, γεγονός που τα καθιστά ελκυστικά και για αξιοποίηση
από τον ιδιωτικό τομέα. Νομικά ζητήματα, όμως, όπως η προστασία των
προσωπικών δεδομένων και η έλλειψη σε πολλές περιπτώσεις ενός ευνο-
ϊκού ρυθμιστικού και νομοθετικού πλαισίου (όπως για τα αρχαιολογικά
δεδομένα) δρουν ανασταλτικά στην ανοικτή διάθεση των δεδομένων.
