8
ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ
ΕΡΕΥΝΑ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ | 03- 05/2014
Αξιοποιώντας την Έρευνα
Ένα νέο βίντεο, με τίτλο "Greece: the ERC makes
a difference", το οποίο αναφέρεται στον αντί-
κτυπο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Έρευνας
(
ERC) στην Ελλάδα είναι πλέον διαθέσιμο στο
Διαδίκτυο. Το ERC ιδρύθηκε με σκοπό την εφαρ-
μογή του Προγράμματος "Ιδέες" του 7ου Προ-
γράμματος Πλαισίου, και αποτελεί τον πρώτο
ευρωπαϊκό φορέα χρηματοδότησης έρευνας
αιχμής και επιστημονικής αριστείας. Επιβλέπει
τις αποφάσεις σχετικά με τον τύπο της χρημα-
τοδοτούμενης έρευνας, καταρτίζει το Πρόγραμ-
μα Εργασίας και τις μεθόδους αξιολόγησης και
ελέγχει την εφαρμογή του Προγράμματος για
την διασφάλιση της επιστημονικής ποιότητας.
Η ευρωπαϊκή αυτή πρωτοβουλία θεωρείται μία
από τις κορυφαίες ιστορίες επιτυχίας στην επι-
στημονική και ακαδημαϊκή κοινότητα. Το ERC,
το οποίο ιδρύθηκε το 2007 από την Ευρωπαϊκή
Επιτροπή, και παραμένοντας ανεξάρτητο από
αυτή, απονέμει μακροπρόθεσμες επιχορηγή-
σεις σε ερευνητές οποιασδήποτε εθνικότητας
και ηλικίας, οι οποίοι επιθυμούν να πραγματο-
ποιήσουν την έρευνά τους στην Ευρώπη. Οι επι-
χορηγήσεις δίδονται ανεξαρτήτως επιστημονι-
κού πεδίου, με μόνο κριτήριο την επιστημονική
αριστεία.
Από την ίδρυσή του, το ERC έχει χρηματοδοτή-
σει περισσότερους από 4.000 επιστήμονες και
έχει υποστηρίξει 26.000 μέλη άλλων ερευνη-
τικών ομάδων. Είναι αξιοσημείωτο ότι στο νέο
χρηματοδοτικό πρόγραμμα για την έρευνα και
την καινοτομία "Ορίζοντα" 2020, η Ευρωπαϊκή
Ένωση αποφάσισε να διπλασιάσει σχεδόν τον
προϋπολογισμό του ERC, από 7,5 σε 13,2 δισ.
ευρώ. Υπολογίζεται ότι οι νέοι αποδέκτες επι-
χορήγησης από το ERC θα ανέλθουν περίπου
στους 7.000, ενώ 42.000 διδακτορικοί και μετα-
διδακτορικοί ερευνητές αναμένεται να χρημα-
τοδοτηθούν ως μέλη επιστημονικών ομάδων.
Η Ελλάδα, μέσω χρηματοδοτήσεων της από το
ERC, έχει απορροφήσει σχεδόν 57 εκατομμύρια
ευρώ. Στο βίντεο παρουσιάζονται τρεις Έλληνες
ερευνητές, οι οποίοι περιγράφουν τους στόχους
και την πρόοδο της πρωτοποριακής έρευνας
που διεξάγουν. Οι ερευνητές αναλύουν επίσης,
τον ρόλο που διαδραμάτισε η χρηματοδότησή
της έρευνάς τους, εκ μέρους του ERC, τόσο στην
προσωπική τους ζωής, όσο και στην υποστήρι-
ξη της επαγγελματικής τους καριέρας. Το βίντεο
είναι διαθέσιμο στα ελληνικά και τα αγγλικά.
Μεταξύ των ερευνητών που παρουσιάζει το βί-
ντεο είναι ο
καθηγητής
Γιώργος Κόρδας
,
στον
οποίο έχουν απονεμηθεί δύο επιχορηγήσεις
ERC (ένα Advanced Grant και ένα Proof-of-
Concept grant, συνολικής αξίας 2,15 εκατομ-
μυρίων ευρώ). Ο καθ. Γ. Κόρδας διερευνά νέους
τρόπους χορήγησης φαρμάκων για ασθενείς με
καρκίνο. Στο βίντεο εξηγεί ότι συχνά οι κλινικές
δοκιμές δεν επιτυγχάνουν τον στόχο τους: τα
νέα φάρμακα αποτυγχάνουν επειδή προκαλούν
πολλές αρνητικές παρενέργειες, καθώς και για-
τί η αποτελεσματικότητά τους στη θεραπεία
είναι περιορισμένη. Το πρόγραμμά του, με τίτ-
λο ΝΑΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ (NANOTHERAPY), έχει ως
σκοπό τη σύνθεση και τον χαρακτηρισμό βιο-
πολυμερικών νανοσφαιρών, οι οποίες θα απε-
λευθερώνουν στοχευμένα και με ελεγχόμενο
τρόπο φαρμακευτικές ουσίες, μειώνοντας έτσι
τις πιθανότητες απελευθέρωσης της φαρμακευ-
τικής ουσίας σε φυσιολογικά κύτταρα.
Στο βίντεο παρουσιάζεται, επίσης, και το έργο
της
Δρ. Έφης Φωκά
,
υπεύθυνη του έργου
GRASSROOTSMOBILISE, το οποίο είναι το μόνο
έργο που χρηματοδοτήθηκε από το ERC στην
Ελλάδα στο πεδίο των Κοινωνικών και Αν-
θρωπιστικών Επιστημών. Το έργο αναλύει τις
τάσεις Θρησκευτικού Πλουραλισμού στην Ευ-
ρώπη και εξετάζει κινητοποιήσεις από τη βάση
(
grassroots) στη σκιά των αποφάσεων του Ευ-
ρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμά-
των (ΕΔΑΔ) για θέματα θρησκείας. Κοιτάζοντας
πέρα από τη νομική εφαρμογή των αποφάσεων,
η Δρ. Έφη Φωκά ελπίζει ότι θα ανακαλύψει πώς
αυτές αλλάζουν τις τοπικές αντιλήψεις των θρη-
σκευτικών δικαιωμάτων, τα κινήματα βάσης και
την εθνική νομολογία. Η Δρ. Έφη Φωκά έλαβε
περίπου 1,2 εκατομμύρια ευρώ για το έργο.
Τέλος, στο βίντεο μιλά η
Δρ. Μαρία Φουστέ-
ρη
,
ερευνήτρια στο Ινστιτούτο Μοριακής Βιο-
λογίας και Γενετικής στο Κέντρο Βιοϊατρικών
Επιστημών "Αλέξανδρος Φλέμινγκ", υπεύθυνη
του προγράμματος TRANSARREST, προϋπολογι-
σμού 1,5 εκατομμυρίων ευρώ. Το έργο εξετάζει
την επίδραση της αποτυχίας της γονιδιωματικής
μεταγραφής, η οποία αμφισβητεί την σταθερό-
τητα του γονιδιώματος και είναι ένα στοιχείο
που συμβάλει στην ανάπτυξη γενετικών ελατ-
τωμάτων και τους υποκείμενους μηχανισμούς
διαδικασιών ασθενειών, όπως η πρόωρη γή-
ρανση. Η Δρ. Μ. Φουστέρη και η ομάδα της
επιδιώκουν να προσδιορίσουν τους μοριακούς
μηχανισμούς που συνδέουν τη μεταγραφική
αποτυχία με αλλαγές στη χρωματίνη. Αυτή είναι
μια εξαιρετικά καινοτόμος περιοχή έρευνας που
αναμένεται να αποκαλύψει πολλά περισσότερα
για τις αιτίες αυτών των γενετικών ασθενειών
και να ρίξει περισσότερο φως στην κλινική τους
πορεία.
Οι χρηματοδοτήσεις του ERC
Στο πλαίσιο του ERC διατίθενται τρία βασικά κα-
θεστώτα επιχορηγήσεων:
• "
Επιχορηγήσεις εκκίνησης" (ERC Starting
Grant): απευθύνονται σε αναδυόμενους ερευ-
νητές που βρίσκονται στην αρχή της επιστη-
μονικής τους καριέρας. Οι ερευνητές πρέπει να
έχουν πάρει τον διδακτορικό τους τίτλο 2-7 πριν
την ανακοίνωση της προκήρυξης και να έχουν
δυναμική και ιδέες.
• "
Επιχορηγήσειςεδραίωσης"(ERCConsolidator
Grants): απευθύνονται σε άριστους ερευνητές,
που είναι ήδη ανεξάρτητοι, και οι οποίοι έχουν
πάρει τον διδακτορικό τους τίτλο 7-12 χρόνια
πριν την ανακοίνωση της προκήρυξης. Μέσω
των επιχορηγήσεων χρηματοδοτείται - εκ νέου
-
η ευρωπαϊκή έρευνα αιχμής και ενισχύονται
οι δράσεις των ερευνητικών ομάδων, με σκοπό
την επιστημονική τους εδραίωση.
• "
Επιχορηγήσεις προηγμένης έρευνας" (ERC
Advanced Grant): απευθύνονται σε έμπειρους
και διεθνώς καταξιωμένους ερευνητές, που βρί-
σκονται σε ένα προηγμένο στάδιο παραγωγής
πρωτοποριακής έρευνας.
Διατίθενται επίσης δύο επιπλέον δράσεις χρη-
ματοδότησης με περιορισμένο προϋπολογισμό:
• "
Επιχορηγήσεις συνέργειας" (ERC Synergy
Grant): η δράση απευθύνεται σε μικρές ομάδες
ερευνητών (2-4 κύριοι ερευνητές και ομάδες
τους) που συνεργάζονται σε έναν κοινό διεπι-
στημονικό στόχο.
• "
Επιχορηγήσεις για την απόδειξη της αρχής
λειτουργίας" (Proof of Concept): η απευθύνεται
σε ερευνητές που χρηματοδοτούνται ήδη από
το πρόγραμμα του ERC και αφορά τη μεταφο-
ρά ερευνητικών τους αποτελεσμάτων προς την
αγορά.
Το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ) υποστηρί-
ζει ως Εθνικό Σημείο Επαφής (National Contact
Point) την ελληνική ακαδημαϊκή, ερευνητική και
επιχειρηματική κοινότητα για τη συμμετοχή της
στον Ορίζοντα 2020, όπου εντάσσεται και το
πρόγραμμα του ΕRC, με στόχο τη αύξηση της
ποιοτικής και ποσοτικής συμμετοχής των ελλη-
νικών φορέων. Οι υπηρεσίες περιλαμβάνουν:
Πληροφόρηση και Συμβουλευτικές Υπηρεσίες,
Λειτουργία Γραφείου Υποστήριξης, Ανάπτυξη
και Διακίνηση ενημερωτικού υλικού, Διοργά-
νωση εκδηλώσεων και σεμιναρίων, Εξεύρεση
συνεργατών για την συγκρότηση κοινοπραξιών
και την από κοινού υποβολή προτάσεων.
Nέο
Βίντεο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Έρευνας (ERC)
με θέμα την Ελλάδα
info
ERC GREECE βίντεο
ERC
