28
ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ
ΕΡΕΥΝΑ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ | 03- 05/2014
Αφιέρωμα - Συνέντευξη
Τρεις Συνεντεύξεις για ταΑνοικτάΔεδομένα και τη σημασία τους
Για τη σημασία των Ανοικτών Δεδομένων και τις δυνατότητες αξιοποίησής τους, καθώς και για τη νέα Οδηγία της ΕΕ
για τη Δημόσια Πληροφορία, μιλούν στο "Καινοτομία, Έρευνα και Τεχνολογίας" ο
Malte Beyer-Katzenberger
,
Policy
Officer στη Γενική Διεύθυνση Επικοινωνιακών Δικτύων, Περιεχομένου και Τεχνολογιών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ο
Phil Archer
,
Σύμβουλος για την Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση στο World Wide Web Consortium (W3C) και ο
Μιχάλης
Βαφόπουλος
,
Επιστημονικός Συνεργάτης στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Οι συνεντεύξεις δόθηκαν στο πλαίσιο του
3
ου Διεθνούς Συνεδρίου για την Ανοικτή Πρόσβαση που διοργάνωσε τον Οκτώβριο 2013, το ΕΚΤ στην Αθήνα.
Συνέντευξη με τον
Malte Beyer-Katzenberger
Γιατί τα Ανοικτά Δεδομένα είναι σημαντικά
και τι κάνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή γι’ αυτό;
H Ευρωπαϊκή Επιτροπή επενδύει στα ανοικτά
δεδομένα για τρεις λόγους. Καταρχάς, θεωρού-
με ότι τα δεδομένα στην ψηφιακή εποχή είναι
μία σημαντική πηγή πάνω στην οποία μπορεί
κανείς να χτίσει για να δημιουργήσει υπηρεσίες
που θέλουν οι πολίτες. Τέτοια απλά παραδείγ-
ματα είναι τα δεδομένα για τον καιρό τα οποία
συγκεντρώνονται από τα Εθνικά Μετεωρολο-
γικά Ινστιτούτα στις περισσότερες χώρες. Οι
χρήστες χρειάζονται υπηρεσίες οι οποίες μετα-
φράζουν τα ακατέργαστα δεδομένα σε υπηρε-
σίες γι’ αυτούς. Η Επιτροπή έχει υπολογίσει ότι
το άνοιγμα των δημόσιων δεδομένων θα δημι-
ουργήσει μία οικονομική δραστηριότητα της
τάξεως των 40 δισ. ευρώ.
Ο δεύτερος λόγος είναι η διαφάνεια. Τα ανοικτά
δημόσια δεδομένα επιτρέπουν στις κυβερ-
νήσεις να είναι πιο ανοικτές ως προς τη λήψη
αποφάσεων και να λαμβάνουν αποφάσεις που
βασίζονται σε τεκμηριωμένα στοιχεία.
Τέλος, τα ανοικτά δημόσια δεδομένα είναι ση-
μαντικά για τις ίδιες τις κυβερνήσεις. Πολλά
τμήματα έχουν αλληλεπικαλύψεις όσον αφορά
τα δεδομένα τα οποία συλλέγουν και αξιοποι-
ούν. Η ανοικτή δημοσίευση των δεδομένων
θα βοηθούσε στη βελτίωση της ποιότητας, της
αξιοπιστίας των δεδομένων και στη μείωση του
κόστους παραγωγής και χρήσης της πληροφο-
ρίας.
Τι είναι η Οδηγία για τη Δημόσια Πληροφορία
(
Public Sector Information);
Είναι η Οδηγία της ΕΕ που αφορά τα ανοικτά
δημόσια δεδομένα και είναι ένα ακόμη σημα-
ντικό βήμα για την υλοποίηση των ανοικτών
δεδομένων. Αφορά όλα τα δεδομένα τα οποία
παράγονται από δημόσιους φορείς στην Ευρώ-
πη. Στην πρώτη της έκδοση το 2003 καθόριζε
ότι από τη στιγμή που δημόσια δεδομένα καθί-
σταντο διαθέσιμα στο κοινό, έπρεπε να είναι δι-
αθέσιμα σε οποιονδήποτε για περαιτέρω χρή-
ση. Στην πρώτη, όμως, έκδοση της Οδηγίας, οι
δημόσιοι φορείς μπορούσαν να επιλέξουν ποια
δημόσια δεδομένα μπορούσαν να ανοίξουν.
Η νέα εκδοχή της Οδηγίας ορίζει ότι όλα τα δε-
δομένα τα οποία έχουν καταστεί διαθέσιμα, θα
πρέπει να καθίστανται αυτόματα και διαθέσιμα
για περαιτέρω χρήση από οποιονδήποτε. Η έμ-
φαση, δηλαδή, δίνεται, όχι μόνο στην ανοικτή
διάθεση αλλά και στην περαιτέρω χρήση της
δημόσιας πληροφορίας.
Ένα δεύτερο σημαντικό στοιχείο της Οδηγίας
αφορά το κόστος που χρειάζεται κανείς να πλη-
ρώσει για να χρησιμοποιήσει την πληροφορία.
Στην έκδοση της Οδηγίας του 2003, ένας φορέ-
ας που επιθυμούσε να επαναχρησιμοποιήσει
δημόσια πληροφορία, καλείτο να καλύψει όλο
το κόστος της συλλογής, της επεξεργασίας, της
διανομής της πληροφορίας, το οποίο συχνά
ήταν υπέρογκο.
Με την αναθεωρημένη Οδηγία, τα δεδομένα
τα οποία συλλέγονται από τις δημόσιες αρχές
όπως μετεωρολογικά δεδομένα, χάρτες, κ.λπ.,
τα οποία είναι απαραίτητα για διάφορες άλλες
δημόσιες υπηρεσίες όπως για το στρατό, για τα
αεροδρόμια, κ.λπ., και τα οποία έχουν χρηματο-
δοτηθεί από τους φορολογούμενους δε χρειά-
ζεται να πληρωθούν ξανά από όποιον θέλει να
τα χρησιμοποιήσει για περαιτέρω χρήση. Δίδε-
ται το περιθώριο για χρέωση από το δημόσιο
φορέα μόνο των εξόδων διάθεσης των δεδομέ-
νων και της πληροφορίας.
Το τρίτο σημαντικό στοιχείο, τέλος, αφορά τους
πολιτιστικούς οργανισμούς. Το 2003 δεν υπήρ-
χαν πολλοί φορείς οι οποίοι είχαν ψηφιοποιήσει
τα αντικείμενα των συλλογών τους όπως τα βι-
βλία, τους πίνακες ή τις παρτιτούρες τους, κάτι
το οποίο έχει αλλάξει τα τελευταία χρόνια. Η
αναθεώρηση της Οδηγίας λαμβάνει υπόψη τη
μεγάλη αξία την οποία έχει η περαιτέρω χρήση
του πολιτιστικού αποθέματος για τους πολίτες
και για τις δημιουργικές βιομηχανίες οι οποίες
συντελούν σημαντικά στην αξιοποίηση και την
περαιτέρω διάχυση της πολιτιστικής παραγω-
γής και κληρονομιάς μας.
Τι χρειάζεται να κάνουν τα κράτη-μέλη για
την εφαρμογή της Οδηγίας
;
Οι Ευρωπαϊκές Οδηγίες εκφράζουν κάποιους
στόχους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αλλά δεν
έχουν την αυτόματη ισχύ που έχουν οι νόμοι.
Κάθε Κράτος-Μέλος έχει την "ελευθερία" να
εφαρμόσει την Οδηγία όπως αρμόζει στο εθνι-
κό θεσμικό περιβάλλον, όπως συνέβη στην Ελ-
λάδα με την ψήφιση του νόμου 3448/2006 που
εφάρμοσε την Οδηγία του 2003. Η ανανεωμένη
Οδηγία αναμένεται να υιοθετηθεί στην Ελλάδα
σε δύο χρόνια από τώρα.
Ποιες άλλες πρωτοβουλίες έχει υιοθετήσει
η Επιτροπή;
Η Επιτροπή έχει, ακόμη, υλοποιήσει μία διαδι-
κτυακή πύλη μέσω της οποίας διαθέτει δημό-
σια τα δεδομένα και τις δομημένες πληροφο-
ρίες που παράγονται από δικές της υπηρεσίες
όπως τη Eurostat, την Ευρωπαϊκή Στατιστική
Υπηρεσία. Προσπαθούμε να επεκτείνουμε
αυτή την προσπάθεια ώστε να δημιουργηθεί
ένας πανευρωπαϊκός συσσωρευτής για δημό-
σια δεδομένα ο οποίος θα συλλέγει σύνολα
πληροφορίας σε τοπικό, περιφερειακό ή εθνικό
επίπεδο και θα τα διαθέτει για περαιτέρω χρή-
ση στους ενδιαφερόμενους.
Παράλληλα, η Επιτροπή, τα τελευταία χρόνια,
έχει χρηματοδοτήσει, μέσα από έργα, την έρευ-
να πάνω σε ζητήματα όπως τα Ανοικτά Διασυν-
δεδεμένα Δεδομένα και την ανάπτυξη υπο-
δομών και υπηρεσιών όπως το έργο ENGAGE,
επιχειρώντας την ανάπτυξη και υιοθέτηση των
Ανοικτών Δεδομένων σε πολλαπλά επίπεδα.
info
Δείτε τις 3 συνεντεύξεις
