06 - 08 /2014
|
ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ
ΕΡΕΥΝΑ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ
15
Ανοικτή Πρόσβαση στη Γνώση
Δεκαοκτώ από τους μεγαλύτερες ενώσεις βι-
βλιοθηκών, πανεπιστημίων και ερευνητικών
ιδρυμάτων υπέγραψαν πρόσφατα μία επιστολή
διαμαρτυρίας προς τον εκδοτικό οίκο Elsevier
αναφορικά με τους νέους όρους διάθεσης του
συνδρομητικού περιεχομένου του εκδότη για
μαζική εξόρυξη δεδομένων και περιεχομένου
(
Text and Data Mining-TDM).
Η δυνατότητα εφαρμογής τεχνικών μαζικής εξό-
ρυξης σε μεγάλες συσσωρεύσεις ερευνητικών
δεδομένων και περιεχομένου ανοίγει τον δρόμο
για σημαντικές ανακαλύψεις στην επιστημονική έρευνα. Η δυνατότητα
αυτή, όμως, δεν είναι εξίσου αναγνωρισμένη νομικά σε όλη την Ευρώπη,
παρά μόνο στο Ηνωμένο Βασίλειο, το οποίο έχει θεσπίσει εξαίρεση στη
νομοθεσία, επιτρέποντας στους ερευνητές να πραγματοποιούν συγκο-
μιδή των δεδομένων και του περιεχομένου και να εφαρμόζουν τεχνικές
εξόρυξης δεδομένων στο περιεχόμενο των εκδοτών στο οποίο έχουν
πρόσβαση, για το οποίο, δηλαδή, έχουν ήδη πληρώσει, χωρίς να χρειάζε-
ται η άδεια του εκδότη.
Με τους νέους όρους πρόσβασης του Elsevier, οι ερευνητές χρειάζεται
να δηλώσουν τα στοιχεία τους και να αποδεχτούν τους όρους της άδειας
χρήσης πριν μπορέσουν να έχουν πρόσβαση μέσω μίας Υπολογιστικής
Επιφάνειας Διεπαφής (API) στο περιεχόμενο για επεξεργασία. Oι φορείς
εκπροσώπησης των ερευνητών, των ερευνητικών κέντρων και των πα-
νεπιστημίων υποστηρίζουν ότι αυτό προσθέτει περιττή δυσκολία στους
ερευνητές και καλούν τον Elsevier να αποσύρει την πολιτική του. Προ-
σθέτουν, ακόμη, ότι η εξαίρεση για την μαζική εξόρυξη των δεδομένων
και του περιεχομένου πρέπει να γενικευτεί στην ευρωπαϊκή νομοθεσία,
όπως άλλωστε ισχύει και στις ΗΠΑ.
Μεταξύ των ενστάσεων που εγείρουν οι φορείς
είναι ότι τα ερευνητικά κέντρα έχουν ήδη πλη-
ρώσει για την πρόσβαση στο περιεχόμενο και
τα δεδομένα και δεν θα έπρεπε να εγείρονται
επιπλέον περιορισμοί στην πρόσβαση σε αυτό.
Επίσης, πρέπει να προστατευθεί η ακαδημαϊκή
και ερευνητική ελευθερία στην επεξεργασία των
δεδομένων και δεν πρέπει να εγείρονται περιο-
ρισμοί στους ερευνητές ως προς τις μεθόδους
πρόσβασης και επεξεργασίας του περιεχομένου
και των δεδομένων.
Η επιστολή είναι μέρος μίας ευρύτερης καμπάνιας υποστήριξης της υιο-
θέτησης μίας εξαίρεσης στην ευρωπαϊκή νομοθεσία για την προστασία
της εξόρυξης των ερευνητικών δεδομένων, με το σλόγκαν, "το δικαίω-
μα στην ανάγνωση είναι το δικαίωμα στην εξόρυξη" (the right to read
is the right to mine). Την επιστολή υπογράφουν οι ακόλουθοι φορείς:
LIBER Europe, ADBU, CRISTIN, CSUC, EBLIDA, ENCES, FinELib Consortium,
Finnish Research Library Association (STKS), IFLA, LATABA Library
Association of Latvia, LERU, Open Knowledge Foundation Germany,
Portuguese Association of Librarians, Archivists and Documentalists,
REBIUN, Research Libraries UK, SPARC Europe, Wellcome Trust.
info
European Research Organisations Call On Elsevier ToWithdraw
TDM Policy
ιδίως για τις περιφέρειες και ως πόλου έλξης τουριστών. Η ανακοίνωση
χαρτογραφεί τα χρηματοδοτικά εργαλεία και τις προτεραιότητες που η
Επιτροπή θέτει για την ενίσχυση της ανάπτυξης στον χώρο του πολιτι-
σμού, για τη βελτίωση των δεξιοτήτων των εργαζομένων σε αυτή και
την ανάπτυξη νέων υπηρεσιών για τους πολίτες.
Η Επιτροπή πραγματοποιεί, τέλος, ανοικτή διαβούλευση με θέμα
"
Επι-
στήμη 2.0: Η Επιστήμη σε Μετάβαση"
,
όπου αναγνωρίζεται ότι η επι-
στήμη βρίσκεται σε μία διαδικασία συστημικής αλλαγής αναφορικά με
τον τρόπο που διεξάγεται, οργανώνεται και τον τρόπο με τον οποίο τα
αποτελέσματά της διαχέονται και αξιοποιούνται, και καλεί τους εμπλε-
κόμενους φορείς, κυρίως πανεπιστήμια, ερευνητικούς φορείς, χρηματο-
δότες, φορείς χάραξης έρευνας, βιβλιοθήκες, εκδότες, επιχειρήσεις) να
υποδείξουν ενδεχόμενους τομείς στους οποίους η Επιτροπή χρειάζεται
να παρέμβει. Στο ενδιαφέρον κείμενο που συνοδεύει τη διαβούλευ-
ση παρουσιάζονται τα χαρακτηριστικά του αναδυόμενου τοπίου στην
έρευνα, όπως η χρήση επιστημονικών blogs μέσω των οποίων ανακοι-
νώνονται τα ευρήματα ερευνών σε πρώιμο στάδιο και μέσω των οποίων
επιχειρείται η εκδημοκρατικοποίηση της έρευνας, η συμμετοχική και γε-
ωγραφικά απομακρυσμένη διεξαγωγή της έρευνας που πραγματοποι-
είται στο παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον, η ανάδειξη της σημασίας και
των δυνατοτήτων που προκύπτουν από τις τεχνικές εξόρυξης γνώσης
από μεγάλα σύνολα δεδομένων και κειμένων, η ανάδειξη της σημασίας
της ανοικτής πρόσβασης στις επιστημονικές εκδόσεις και η διαφαινόμε-
νη ανάγκη για εναλλακτικά συστήματα αξιολόγησης των ερευνητών και
του αντίκτυπου της έρευνάς τους, πέρα από τις παραδοσιακές επιστη-
μονικές αναφορές στις δημοσιεύσεις τους.
Σημαντικές, όμως, ήταν και οι δράσεις που δρομολογήθηκαν από
τη
Europeana
.
Με μότο "ο πολιτισμός μπορεί να αλλάξει ζωές", η
Europeana δημοσίευσε τη
Στρατηγική της 2014-2020
.
Στη στρατηγική,
η Europeana θέτει τρεις προτεραιότητες για την περαιτέρω ανάπτυξή
της: τη βελτίωση των μεταδεδομένων που συλλέγει, το άνοιγμα των
μεταδεδομένων για περαιτέρω αξιοποίηση και τη δημιουργία αξίας για
όλους τους εμπλεκόμενους: τους φορείς, τους χρήστες, τις δημιουργι-
κές βιομηχανίες, τους προγραμματιστές. Επίσης, διατυπώνει τα σχέδιά
της για τη μετατροπή της από πύλη σε πλατφόρμα, δηλαδή, σε μία ενι-
αία υποδομή περιεχομένου και υπηρεσιών πάνω στην οποία άλλοι μπο-
ρούν να δημιουργήσουν προϊόντα προστιθέμενης αξίας.
Η Europeana επίσης αφιέρωσε τον μήνα Ιούλιο στον
Δημόσιο Τομέα
,
πραγματοποιώντας μία σειρά από δράσεις και αφιερώματα στο blog
της, με σκοπό να ευαισθητοποιήσει τους πολιτιστικούς φορείς στην κα-
τεύθυνση της σωστής σήμανσης του περιεχομένου τους το οποίο ανή-
κει στο Δημόσιο Τομέα με τη χρήση του Public Domain Mark. Αξίζει να
δει κανείς την παρουσίαση που έκανε ο καθ. James Boyle στο Βασιλικό
Μουσείο της Ολλανδίας αναφορικά με τη σημασία των μουσείων, των
βιβλιοθηκών και των αρχείων ως θεματοφυλάκων του Δημοσίου Τομέα.
info
Ευρωπαϊκή Επιτροπή
Europeana
Επιστολή διαμαρτυρίας
ευρωπαϊκών ερευνητικών οργανισμών
για τη νέα πολιτική εξόρυξης δεδομένων του Elsevier
