06 - 08 /2014
|
ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ
ΕΡΕΥΝΑ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ
23
Αφιέρωμα - Συνέντευξη
αν ένα έργο που τρέχει σε μία συγκεκριμένη
Περιφέρεια χρηματοδοτείται από τον Ορίζοντα
2020,
θα μπορεί στο εξής να συνδυάσει επι-
πλέον χρηματοδότηση από άλλα διαρθρωτικά
ταμεία, από τα Ταμεία Συνοχής. Αυτό είναι πολύ
σημαντικό γιατί διευκολύνει τον δικαιούχο να
επενδύσει σε επιστημονική αριστεία μέσω του
Ορίζοντα 2020 και ταυτόχρονα να προβεί σε
συμπληρωματικές ενέργειες, για παράδειγμα
να ανακαινίσει το εργαστήριο του, να αγοράσει
εξοπλισμό ή κάτι σχετικό. Είναι η πρώτη φορά
που είναι δυνατό κάτι τέτοιο, δηλαδή να συν-
δυάσει κανείς δύο διαφορετικά χρηματοδοτικά
εργαλεία πάνω στο ίδιο έργο.
Πώς θα ενθαρρύνατε τα κράτη μέλη να μην
προχωρήσουν σε μειώσεις του προϋπολογι-
σμού τους για την Έρευνα και Καινοτομία;
Στην ΕΕ θέτουμε ως στόχο ο κρατικός προϋπο-
λογισμός για την έρευνα και καινοτομία να μην
πέσει κάτω από το 3% . Αν θέλουμε μία βιώσιμη
οικονομία, ανταγωνιστικότητα και ανάπτυξη
δεν νομίζω ότι υπάρχει δικαιολογία για κανένα
κράτος μέλος να μην επενδύσει στην έρευνα.
Βέβαια, κατάγομαι από την Ιρλανδία και κα-
ταλαβαίνω πόσο δύσκολο είναι αυτό για μία
χώρα όπως η Ελλάδα που αυτή τη στιγμή, περ-
νάει οικονομική ύφεση. Ωστόσο, είναι δυνατό
μέσα στα όρια του προϋπολογισμού τους οι κυ-
βερνήσεις να κάνουν σοφές επιλογές και αυτό
σημαίνει ότι πρέπει να επενδύσουν σε τομείς
που θα φέρουν ανάπτυξη.
Η ανάπτυξη είναι αυτό που χρειάζεται πιο πολύ
αυτή τη στιγμή η Ευρώπη. Ειδικά αν ρίξουμε
μια ματιά στο παγκόσμιο χάρτη θα δούμε ότι
είμαστε πίσω από τις ΗΠΑ, και χώρες όπως η
Νότια Κορέα και η Κίνα επενδύουν στον τομέα
της έρευνας και της καινοτομίας περισσότερο
από ότι η Ευρώπη. Τα κράτη-μέλη πρέπει να
συνειδητοποιήσουν ότι αν δεν θέλουν να οπι-
σθοδρομήσουν θα πρέπει να δημιουργήσουν
μία οικονομία που είναι βιώσιμη, που παρέχει
θέσεις εργασίας με υψηλή εξειδίκευση και που
επενδύει έξυπνα στην έρευνα και την καινοτο-
μία.
Τι σημαίνει το να επενδύσει μια χώρα στην
έρευνα και καινοτομία; Ποια μπορεί να είναι
τα οφέλη για τη χώρα μας;
Πιστεύω ότι υπάρχουν αναρίθμητα οφέλη για
την Ελλάδα, γιατί στην Ελλάδα διεξάγεται θεμε-
λιώδη έρευνα με μεγάλη επιτυχία. Επίσης, έχετε
εξαιρετικούς επιστήμονες και ερευνητές. Το
ζητούμενο όμως είναι πώς οι ερευνητές αυτοί
μπορούν να εμπλακούν με τη βιομηχανία, και
εδώ ακριβώς είναι που υπάρχει το κενό: αφο-
ρά το πώς θα συνδυάσουμε τα αποτελέσματα
της ακαδημαϊκής έρευνας και θα τα θέσουμε
στην υπηρεσία της βιομηχανίας, ειδικά των
μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Αυτό βέβαια αφο-
ρά πολλές περιοχές της Ευρώπης και όχι μόνο
την Ελλάδα. Είναι ανάγκη λοιπόν οι ερευνητές
να προσφέρουν πρόσβαση στα αποτελέσματα
της έρευνας τους και με τη σειρά τους οι επιχει-
ρήσεις να μεριμνήσουν για την αποτελεσματι-
κή επεξεργασία τους και την εμπορικοποίηση
τους.
Όπου και αν πάω στην Ευρώπη, αλλά και εκτός
Ευρώπης, συναντώ Έλληνες επιστήμονες και
ερευνητές να δουλεύουν σε πανεπιστήμια, ιν-
στιτούτα, μεγάλες εταιρείες κ.λπ. Υπάρχει μεγά-
λη αγορά εκεί έξω και είναι ανάγκη η χώρα σας
να φέρει αυτούς τους ανθρώπους πίσω. Για να
γίνει κάτι τέτοιο όμως, θα πρέπει να δημιουργή-
σετε το κατάλληλο κλίμα και προϋποθέσεις, ένα
οργανωμένο πλαίσιο που θα τους ενθαρρύνει
να επιστρέψουν. Και αυτό σημαίνει ότι πρέπει
να επενδύσετε στα δυνατά σημεία που έχει η
χώρα σας, είτε αυτό είναι η νανοτεχνολογία είτε
η πληροφορική, η αγροτική οικονομία, οι ιχθυ-
οκαλλιέργειες ή ότι άλλο μπορεί να είναι.
Πώς ο σύνδεσμος μεταξύ έρευνας και βιομη-
χανίας θα εκφραστεί στον Ορίζοντα 2 020;
Το πρώτο πράγμα που κάναμε το 2010 είναι
ότι ξεκινήσαμε μία εμβληματική πρωτοβουλία
που ονομάζεται Innovation Union με στόχο να
ενσωματώσουμε όσο το δυνατόν καλύτερα γί-
νεται τη βασική έρευνα –που κάνουμε τόσο
καλά στην Ευρώπη- σε όλη την αλυσίδα της
καινοτομίας μέχρι την εμπορικοποίησή της.
Σε αυτή την προσπάθεια συναντήσαμε αρκε-
τά επίμονα εμπόδια, όπως η έλλειψη μιας ευ-
ρωπαϊκής νομοθεσίας για την ευρεσιτεχνία, η
χρονοβόρα διαδικασία της προτυποποίησης,
η έλλειψη επιχειρηματικού κεφαλαίου για
χρηματοδότηση κ.ά.
Ωστόσο, αρκετά από αυτά τα προβλήματα
έχουν ξεπεραστεί σήμερα. Για παράδειγμα, η
ευρωπαϊκή νομοθεσία για την ευρεσιτεχνία
έχει μπει σε εφαρμογή. Το επόμενο βήμα ήταν
να απευθυνθώ στη βιομηχανία και να ρωτή-
σω ποια είναι τα προβλήματα που αντιμετω-
πίζουν στην αξιοποίηση των αποτελεσμάτων
της ακαδημαϊκής έρευνας και τι μπορούμε
να κάνουμε εμείς ως νομοθέτες και χαράκτες
πολιτικής για να διευκολύνουμε τη σύνδεση
της έρευνας με την βιομηχανία και τον κό-
σμο των επιχειρήσεων. Υπέδειξαν τα βασικά
προβλήματα που προανέφερα. Από το 2010
δουλεύουμε να ξεπεράσουμε αυτά τα θέμα-
τα και έχουμε ήδη παράγει αποτελέσματα. Ο
Ορίζοντας 2020, με 80 δισεκατομμύρια ευρώ
προϋπολογισμό θα υποστηρίξει αυτή την προ-
σπάθεια.
Αυτό που θα έλεγα σε οποιονδήποτε παρακο-
λουθεί ή ακούει είναι ότι αν είναι ακαδημαϊκός
πρέπει να ενισχύσει συνεργασίες με τον ιδιωτι-
κό τομέα, και αν υπάγεται στον ιδιωτικό τομέα
θα πρέπει να κάνει το αντίθετο, δηλαδή να επι-
κοινωνήσει με τους ερευνητές και επιστήμονες.
Και οι δύο αυτοί χώροι, η έρευνα και ο κόσμος
της βιομηχανίας και των επιχειρήσεων πρέπει
να συνεργαστούν. Χώρες που έχουν καταφέρει
να χτίσουν αυτές τις συνέργιες έχουν δει πραγ-
ματικά θετικά αποτελέσματα και σε αυτή την
άσχημη χρονική στιγμή, οι χώρες που έχουν
επιβιώσει της κρίσης ή την έχουν αντιμετωπίσει
πιο αποτελεσματικά είναι οι χώρες που συνεχί-
ζουν να επενδύουν δυνατά στην έρευνα και την
καινοτομία.
Μπορείτε να συνοψίσετε σε μία φράση τις
προτεραιότητες του Ορίζοντα 2020;
Ο Ορίζοντας 2020 έχει ως προτεραιότητα να
δημιουργήσει μία ανταγωνιστική ευρωπαϊκή
οικονομία, να την οδηγήσει σε ανάπτυξη και
να επιλύσει το πρόβλημα της ανεργίας. Η ανερ-
γία σήμερα αποτελεί την μεγαλύτερη κρίση
που έχουμε στην Ευρώπη. Πρέπει να βρούμε
δουλειές για τους ανθρώπους, για τους νέους
ανθρώπους, για αυτούς που έχουν χάσει τη
δουλειά τους, να τους ενισχύσουμε να τους εκ-
παιδεύσουμε. Η επένδυση στην έρευνα και την
καινοτομία πρόκειται να δημιουργήσει αυτό το
κλίμα που θα ενθαρρύνει τις περαιτέρω επεν-
δύσεις.
info
Δείτε τη συνέντευξη της Máire
Geoghegan-Quinn
