06 - 08 /2014
|
ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ
ΕΡΕΥΝΑ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ
25
Πώς μπορούν οι Περιφέρειες να "μεταφρά-
σουν" τις Στρατηγικές Έξυπνης Εξειδίκευσης
σε ένα μείγμα πολιτικής με στόχο μια αποτε-
λεσματική διακυβέρνηση;
Αυτή δεν είναι μια εύκολη ερώτηση, καθώς
κάθε κράτος-μέλος οφείλει να υποβάλει μια
Συμφωνία Σύνδεσης πριν να είναι σε θέση να
κάνει προβλέψεις για την εφαρμογή των Επιχει-
ρησιακών Προγραμμάτων. Έτσι, οι Στρατηγικές
Έρευνας και Καινοτομίας για Εξυπνη Εξειδίκευ-
ση (RIS3) χρειάζεται να συντονιστούν με τις
εθνικές πολιτικές.
Αν μία περιοχή έχει σχεδιάσει μια αποτελεσμα-
τική Στρατηγική Έρευνας και Καινοτομίας βα-
σιζόμενη σε μία συμμετοχική προσπάθεια που
θα αφήνει χώρο στις θέσεις του παραγωγικού
και ακαδημαϊκού τομέα, τότε δεν θα είναι δύ-
σκολο να καταρτιστεί μία στρατηγική ανάπτυ-
ξης των υποδομών χρηματοδοτούμενη από το
Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης
–
ERDF.
Στόχος της στρατηγικής αυτής θα είναι να υπο-
στηρίξει τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις με
την προοπτική ανοίγματος σε νέες, βελτιωμέ-
νες αγορές, να στηρίξει επιχειρήσεις που ξεκι-
νούν να δραστηριοποιούνται και προέρχονται
από την ανάπτυξη των πανεπιστημίων και των
ερευνητικών κέντρων (χρηματοδοτούμενων
από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανά-
πτυξης – ERDF, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο
–
ESF ή ακόμη και από το Πρόγραμμα Horizon
2020
ή από Περιφερειακά Προγράμματα).
Η βασική ιδέα είναι πως εφόσον οι στόχοι και
οι προτεραιότητες της Στρατηγικής Έρευνας
και Καινοτομίας (RIS3) είναι σαφείς, θα πρέπει
να υπάρξει ανοιχτός διάλογος με το κράτος-
μέλος, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τον τοπικό
ενδιαφερόμενο για τον σχεδιασμό ενός "οδι-
κού χάρτη" όπου το μείγμα πολιτικών μπορεί
να χρησιμοποιηθεί ώστε να χρηματοδοτηθούν
συμπληρωματικοί στόχοι. Ταυτόχρονα, θα πρέ-
πει να αποφευχθούν προσπάθειες που αλληλε-
πικαλύπτονται.
Αναμφισβήτητα, είναι πολύ σημαντικό να
υπάρχει ένα αποτελεσματικό σύστημα παρα-
κολούθησης ώστε να προλαμβάνεται ο απο-
προσανατολισμός από τους στόχους που έχουν
συμφωνηθεί μεταξύ των πολιτικών και των πα-
ραγωγικών δυνάμεων κάθε περιοχής.
Ποιοι είναι οι παράγοντες-κλειδιά που συν-
δέουν τις Στρατηγικές Έξυπνης Εξειδίκευσης
και την ανάπτυξη που βασίζεται στη γνώση;
Είναι απαραίτητη μια αποδοτική αμοιβαία ανα-
γνώριση μεταξύ του ακαδημαϊκού τομέα και
του τομέα της βιομηχανίας η οποία βασίζεται
σε προηγούμενα προγράμματα και σχέδια συ-
νεργασίας, καθώς και η ύπαρξη εργαστηρίων
έρευνας και ανάπτυξης μέσα στις εταιρείες
αλλά και υψηλά καταρτισμένου ανθρώπινου
δυναμικού.
Σε διαφορετική περίπτωση, θα δημιουργηθεί
επικοινωνιακό κενό και θα υπάρξουν σοβαρές
δυσκολίες στην διαδικασία απορρόφησης της
γνώσης από τις εταιρείες.
Τι σημαίνει για μια περιφέρεια σύγκλισης
(
convergence region) να φτιάξει και να εφαρ-
μόσει μια Στρατηγική Καινοτομίας;
Στις περισσότερες περιπτώσεις, μια περιφέρεια
σύγκλισης έχει ωφεληθεί από τα Διαρθρωτικά
Ταμεία στη δημιουργία και την κατασκευή των
βασικών υποδομών, όπως δρόμοι, σιδηροδρο-
μικές γραμμές και πανεπιστημιουπόλεις. Παρ’
όλ’αυτά, σε πολλές περιπτώσεις, η βιομηχανική
τους βάση είναι παραδοσιακή και με μικρές δυ-
νατότητες για διεθνή ανταγωνιστικότητα.
Η Στρατηγική Έρευνας και Καινοτομίας δίνει
την ευκαιρία να προωθηθεί η ανάπτυξη σε ένα
εντελώς διαφορετικό πλαίσιο: κάνοντας εντατι-
κή χρήση της δυνατότητας της γνώσης και της
επιχειρηματικής ώθησης (επιχειρηματική διαδι-
κασία της ανακάλυψης), ως εναλλακτική λύση
για να ωριμάσουν οι τομείς που δεν μπορούν
να δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας (τα
υψηλότερα ποσοστά ανεργίας παρατηρούνται
στις περιφέρειες σύγκλισης που έχουν οφέλη
ουσιαστικής υποστήριξης από τα Διαρθρωτικά
Ταμεία).
Δεδομένου ότι υπήρξατε ο διοργανωτής του
πρώτου Συνεδρίου WIRE, πώς κρίνετε την
εξέλιξη του θεσμού μέχρι σήμερα και πώς
μπορούμε να τον κάνουμε καλύτερο στο μέλ-
λον;
Τα Συνέδρια WIRE αποτέλεσαν σπουδαίες ευ-
καιρίες για να προταθούν νέα μέτρα. Για την
ακρίβεια, ήταν το WIRE 2010 που πρότεινε να
προσανατολιστούμε σε αυτό που γνωρίζουμε
σήμερα ως Στρατηγικές Έρευνας και Καινοτο-
μίας για την Εξύπνη Εξειδίκευση (RIS3), ως μια
εναλλακτική της παραδοσιακής περιφερειακής
ανάπτυξης.
Κατά τη γνώμη μου, τα ΣυνέδριαWIRE λειτουρ-
γούν ως πλατφόρμες ανάλυσης και ανταλλα-
γής απόψεων επί των Περιφερειακών Πολιτι-
κών της ΕΕ, καθώς ενσωματώνουν τις εμπειρίες
από διαφορετικά μέρη της Ευρώπης.
Αφιέρωμα - Συνέντευξη
H Περιφερειακή Ανάπτυξη μέσα από τις Στρατηγικές
Έξυπνης Εξιδίκευσης
Συνέντευξη με τον καθηγητή Rafael Rodriguez Clemente
Ο καθηγητής Rafael Rodriguez Clemente, Ανώτατος Σύμβουλος Επιστημονικών Ερευνών στο Ισπανικό Εθνικό Συμβούλιο για την
Έρευνα, και διοργανωτής του πρώτου ΣυνεδρίουWIRE 2010, μιλάει για τις Στρατηγικές Έξυπνης Εξειδίκευσης και πώς αυτές μπορούν
να οδηγήσουν στην αποτελεσματική περιφερειακή διακυβέρνηση.
