20
καινοτομια
ερευνα & τεχνολογια | 09 - 11/2014
Ανοικτή Πρόσβαση στη Γνώση
Εισαγωγικός Οδηγός στα
Ανοικτά και Διασυνδεδεμένα
Πολιτιστικά Δεδομένα
Ένας νέος Οδηγός από το Εθνικό
Κέντρο Τεκμηρίωσης επιχειρεί να
εισάγει όσους ασχολούνται με την
ψηφιακή επιμέλεια πολιτιστικών
συλλογών, όπως μουσειολόγους,
αρχειονόμους και βιβλιοθηκο-
νόμους, στις βασικές έννοιες και
αρχές των ανοικτών πολιτιστικών
δεδομένων από τη μία, και των
ανοικτών διασυνδεδεμένων δεδο-
μένων από την άλλη, εξηγώντας τη
σημασία, τις σχέσεις και τις διαφο-
ρές τους.
Η ανοικτή διάθεση των πολιτιστι-
κών δεδομένων έχει αρχίσει να
καθιερώνεται τα τελευταία χρόνια,
με σημαντικότερη πρωτοβουλία
στον χώρο την υιοθέτηση από τη
Europeana - την Ευρωπαϊκή Ψηφια-
κή Βιβλιοθήκη - της πλέον ανοικτής
άδειας χρήσης για τη διάθεση των
πολιτιστικών δεδομένων που συλ-
λέγει από χιλιάδες φορείς από όλη
την Ευρώπη. Σε θεσμικό επίπεδο
επίσης, η πρόσφατη αναθεώρηση
της Ευρωπαϊκής Οδηγίας για την
Περαιτέρω Χρήση της Δημόσιας
Πληροφορίας, όπως και η μετα-
φορά της στην ελληνική νομοθε-
σία, εντάσσει για πρώτη φορά τα
δημόσια μουσεία, βιβλιοθήκες και
αρχεία, στο πεδίο εφαρμογής της
Οδηγίας επιχειρώντας να καθιερώ-
σει τις αρχές της ανοικτότητας στη
διάθεση της πολιτιστικής πληρο-
φορίας.
Τα διασυνδεδεμένα δεδομένα από την άλλη, βασίζονται σε ένα νέο τε-
χνολογικό τρόπο διάθεσης των δεδομένων που τα καθιστά αντιληπτά
τόσο από τους ανθρώπινους χρήστες, όσο και από τους υπολογιστές και
επιτρέπει τις μεταξύ τους διασυνδέσεις, ακόμη και με αυτόματο τρόπο.
Έτσι, τα μεταδεδομένα ενός μουσείου, μπορούν για παράδειγμα να δι-
ασυνδεθούν με άλλα δομημένα σύνολα δεδομένων από τρίτες πηγές,
όπως ημερομηνίες γεννήσεως και θανάτου δημιουργών, γεωγραφικές
συντεταγμένες τοπωνυμίων ή πληροφορίες από τη Βικιπαίδεια, γεγονός
που συντελεί στον εμπλουτισμό της πληροφορίας, καθιστά πολύ πιο
πλούσια την εμπειρία του χρήστη και διευρύνει τις διόδους ανακάλυψης
μίας πληροφορίας και ενός έργου στο διαδίκτυο.
Χωρίς να αποτελεί ένα πρακτικό εγχειρίδιο εφαρμογής, ο οδηγός των
Ανοικτών και Διασυνδεδεμένων Δεδομένων επιχειρεί να παρουσιάσει με
συνοπτικό και εύληπτο τρόπο τα τεχνικά, νομικά και οργανωτικά ζητήμα-
τα που άπτονται της ανοικτής διάθεσης των πολιτιστικών δεδομένων στο
διαδίκτυο στοχεύοντας στην ευαισθητοποίηση των φορέων γύρω από
αυτά τα θέματα. Ο Οδηγός περιλαμβάνει ακόμη ένα σύντομο χρονολόγιο
με κάποιες ημερομηνίες-ορόσημα στη σύντομη ιστορία των ανοικτών
και διασυνδεδεμένων πολιτιστικών δεδομένων, καθώς και συγκεκριμένα
παραδείγματα χρήσης.
Ο οδηγός δημιουργήθηκε στο πλαίσιο του έργου "Πλατφόρμα Παροχής
Υπηρεσιών Κατάθεσης, Διαχείρισης και Διάθεσης Ανοιχτών Δεδομένων
και Ψηφιακού Περιεχομένου" το οποίο χρηματοδοτείται από το Επιχει-
ρησιακό Πρόγραμμα "Ψηφιακή
Σύγκλιση" (ΕΣΠΑ 2007-2013), με τη
συγχρηματοδότηση της Ελλάδας
και της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Ευ-
ρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής
Ανάπτυξης. Στόχος του έργου είναι
η ασφαλής διαφύλαξη, η ανοικτή
διάθεση και η περαιτέρω αξιοποί-
ηση της εθνικής πολιτιστικής μας
κληρονομιάς και η δημιουργία ενός
βιώσιμου οικοσυστήματος της γνώ-
σης. Οι υπηρεσίες που αναπτύσ-
σει το ΕΚΤ στο πλαίσιο του έργου
βασίζονται σε τεχνολογίες αιχμής,
όπως το μοντέλο SaaS (Software as
a Service: Λογισμικό ως Υπηρεσία)
και το Cloud Computing (Υπολογι-
στικό Νέφος).
Ανάμεσα στις δράσεις του έργου
που προβλέπονται είναι και η
υπηρεσία Ενιαίου Καταλόγου που
αποσκοπεί στη δημιουργία, έως
το 2015, ενός κοινού πολιτιστικού
πληροφοριακού χώρου. Στον χώρο
αυτό, οι ψηφιακοί πόροι που παρή-
χθησαν στο πλαίσιο των πρόσφα-
των Προσκλήσεων 31 "Πολιτισμός"
και 31.2 "Ψηφιακές Υπηρεσίες Ανά-
δειξης του Ελληνικού Πολιτιστικού
Ψηφιακού Αποθέματος" του Επιχει-
ρησιακού Προγράμματος "Ψηφια-
κή Σύγκλιση" θα είναι διαθέσιμοι
δωρεάν, ελεύθερα και χωρίς περιο-
ρισμούς. Για να υλοποιηθεί αυτό, οι
παραπάνω Προσκλήσεις έθεταν ως
προϋπόθεση, ανάμεσα στα άλλα, να
εφαρμόζονται μέθοδοι και τεχνολογίες ανοικτών διασυνδεδεμένων δε-
δομένων στην τεκμηρίωση πολιτιστικού περιεχομένου αρχείων, βιβλιο-
θηκών και μουσείων, δημιουργώντας ένα νέο παράδειγμα στον τρόπο με
τον οποίο διατίθεται η πολιτιστική πληροφορία, συμβατό με τις διεθνείς
εξελίξεις και τις σύγχρονες ανάγκες των χρηστών.
Ο οδηγός ενσωματώνει σύγχρονες διεθνείς καλές πρακτικές και τη μα-
κρόχρονη τεχνογνωσία του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης (EKT) πάνω
στην προτυποποιημένη διαχείριση έγκριτου ψηφιακού περιεχομένου,
και είναι μέρος του εποπτικού υλικού που δημιουργείται και διατίθεται
δωρεάν από το EKT πάνω σε θέματα ψηφιακής επιμέλειας και διαχείρισης
ψηφιακού πολιτιστικού και επιστημονικού υλικού.
info
Οδηγός "Ανοικτά και Διασυνδεδεμένα Πολιτιστικά Δεδομένα"
Υπηρεσίες Software as a Service ΕΚΤ
