Κ Α Ι Ν Ο Τ Ο Μ Ι Α
ΠΡΑΣ ΙΝΗ ΒΙΒΛΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ
Με πρωτοβουλία της κ. Ε. Creson, Κοινοτικής Επιτρόπου για ταθέματαέρευνας, εκπαίδευσης και κατάρτισης και
του κ. Μ. Bangemann, Κοινοτικού Επιτρόπου για θέματαβιομηχανίας, τηλεπικοινωνιώ και τεχνολογιών
πληροφορίας και με συμφωνία με τον κ. Παπουτσή, Κοινοτικό Επίτροπο για τις μικρομεσαίες πιχειρήσεις, η
Ευρωπαϊκή Επιτροπή υιοθέτησε στις 20 Δεκεμβρίου 1995 την Πράσινη Βίβλο για την Καινοτομία.
Παρακάτω παραθέτουμε την περίληψη του κειμένου της Πράσινης Βίβλου για την καινοτομία όπως δημοσεύθηκε
από την ΓΔ XII της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Η καινοτομία είναι ζωτικής σημασίας. Επιτρέπει να
ικανοποιηθούν καλύτερα οι ατομικές και οι συλλογικές
ανάγκες (υγεία, αναψυχή, συνθήκες εργασίας, μεταφορές
κτλ.) και αποτελεί θεμελιώδες στοιχείο του
επιχειρηματικού πνεύματος. Ολες ουσιαστικά οι
επιχειρήσεις ξεκινούν με κάτι εν μέρει καινοτόμο και για να
παραμείνουν ανταγωνιστικές θα πρέπει να καινοτομούν
συστηματικά. Το ίδιο ισχύει και για τα κράτη, τα οποία
προκειμένου να διατηρήσουν τα στοιχεία της ανάπτυξης,
της ανταγωνιστικότητας και της απασχόλησης οφείλουν να
μετατρέπουν γρήγορα τις νέες ιδέες σε τεχνικές και
εμπορικές επιτυχίες.
Από αυτή την σκοπιά η Ευρώπ η φαίνεται να βρίσκεται σε
χειρότερη θέση σε σχέση με τους κυριότερους
ανταγωνιστές της. Το παράδοξο είναι ότι ενώ διαθέτει
εξαιρετικές επιστημονικές βάσεις, δυσκολεύεται -
περισσότερο από τους ανταγωνιστές της- να αξιοποιήσει το
δυναμικό της όσον αφορά την παραγωγή νέων προϊόντων
και κατάκτηση νέων μεριδίων στην αγορά, ιδιαίτερα στους
κλάδους υψηλής τεχνολογίας.
Ασφαλώς υπάρχει μεγάλη διαφοροποίηση στην Ευρώπη : η
καινοτομία μορφοποιείται στους διάφορους βιομηχανικούς
κλάδους και περιοχές. Κάθε χώρα, κάθε περιφέρεια, κάθε
βιομηχανικός κλάδος, κάθε επιχείρηση αναζητεί τη δική της
λύση στα προβλήματα. Υπάρχει λοιπόν μια πληθώρα
εμπειριών πάνω στην οποία μπορούμε να στηριχθούμε.
Κάτι το ανάλογο παρατηρείται και σε κοινοτικό επίπεδο.
Έχουν ήδη αναληφθεί πολυάριθμες ουσιαστικές
δράσεις υπέρ της καινοτομίας στις οποίες
συγκαταλέγονται:
• η εγκαθίδρυση και η ανάπτυξη της οικονομικής και
νομισματικής ένωσης
• η εμβάθυνση της εσωτερικής αγοράς
• κατάλληλα προσαρμοσμένη πολιτική ανταγωνισμού
• πολιτικές στον τομέα της έρευνας της εκπαίδευσης και
κατάρτισης και της διάδοσης των αποτελεσμάτων οι
οποίες προχωρού ν συνεχώς και περιλαμβάνουν
σημαντικές προσπάθειες απλούστευσης των διαδικασιών
καθώς και συμμετοχής των MME.
Παρόλα αυτά πολλά περισσότερα θα πρέπει να γίνουν.
Πρέπει να ενταθούν και να συντονιστούν καλύτερα οι μέχρι
σήμερα εξαιρετικά διάσπαρτες προσπάθειες προκειμένου
να εξαλειφθούν τα εμπόδια και τα εγγενή προβλήματα που
φράζουν το δρόμο της καινοτομίας στην Ευρωπαϊκ ή
Ένωση.
Το γεγονός είναι ότι η Ευρώπ η και τα Κράτη Μέλη της
δημιούργησαν ένα σύνολο κανόνων και συνηθειών, η
συσσώρευση των οποίων αποτελεί συχνά εμπόδιο για την
ανάπτυξη πρωτοβουλιών, την απαραίτητη κινητικότητα
ιδεών και ατόμων καθώς και τη δημιουργία και ανάπτυξη
των επιχειρήσεων.
Στα εμπόδια αυτά συγκαταλέγονται κατά κύριο λόγο οι
δύσκαμπτες διοικητικές διαδικασίες, ο ανεπαρκής
συντονισμός των προσπαθειών στον τομέα της έρευνας
(προσπάθειες οι οποίες είναι λιγότερο αναπτυγμένες στην
Ευρώπ η σε σχέση με τους ανταγωνιστές της), τα
συστήματα εκπαίδευσης και κατάρτισης που εν μέρει δεν
έχουν προσαρμοστεί στην νέα πραγματικότητα καθώς και
μιά κοντόφθαλμη θεώρηση των προκλήσεων στον τομέα
της τεχνολογίας και των αγορών.
Τα παρακάτω σημεία σκιαγραφούν ενδεικτικά την
κατάσταση:
• οι προσπάθειες στον τομέα της Ε &ΤΑ είναι ανεπαρκείς
(2% του ΑΕΠ στην Ευρώπ η το 1993, έναντι 2,7% στις
Ηνωμένες Πολιτείες και την Ιαπωνία), η δε συμμετοχή
των επιχειρήσεων (βιομηχανική έρευνα) είναι πολύ μικρή
• δεν υπάρχου ν αρκετοί ερευνητές, μηχανικοί και
επιστήμονες (4%οεπί του ενεργού πληθυσμού στην
Ευρωπαϊκή Ένωση, έναντι 7%ο στις Ηνωμένες Πολιτείες
και την Ιαπωνία)
• οι επενδύσεις επιχειρηματικών κεφαλαίων σε υψηλή
τεχνολογία και σε νεοσύστατες επιχειρήσεις είναι πολύ
λιγότερες στην Ευρώπ η σε σχέση με τις Ηνωμένες
Πολιτείες. Η Ευρώπ η δεν διαθέτει ακόμη χρηματιστήρια
όπως το αμερικανικό Nasdaq για τις δυναμικές και
καινοτόμες MME.
• η σύμβαση για το κοινοτικό δίπλωμα ευρεσιτεχνίας
εξακολουθεί να μην είναι επικυρωμένη από όλα τα κράτη
μέλη. Το κόστος κατάθεσης και ανανέωσης της ισχύος
ενός διπλώματος ευρεσιτεχνίας είναι πέντε φορές
υψηλότερο στη Ευρώπ η σε σχέση με τις Ηνωμένες
Πολιτείες
• εξακολουθούν να υπάρχου ν σημαντικοί διαχωρισμοί
μεταξύ έρευνιητικών κέντρων ή πανεπιστημίω ν και
βιομηχανίας, εκπαιδευτικών συστημάτων και
επιχειρήσεων
• δεν έχει ακόμη εγκριθεί το καταστατικό της "ευρωπαϊκής
εταιρίας". Οι επιχειρήσεις που επιθυμούν να διεισδύσουν
στην ευρωπαϊκή αγορά υπόκεινται σε δεκαπέντε
διαφορετικά νομικά συστήματα.
Η Ευρώπ η οφείλει να αντιδράσει με αποφασιστικότητα.
Πρέπει να βασιστεί στην νοημοσύνη και να επενδύσει σε
άυλα στοιχεία. Η εκπαίδευση και η δια βίου κατάρτιση, η
δημιουργικότητα, η αξιοποίηση των αποτελεσμάτων της
έρευνας καθώς και η πρόβλεψη των τεχνολογικών και
εμπορικών εξελίξεων θα πρέπει να αναπτυχθούν. Υπάρχει
επίσης η ανάγκη καλύτερης διαχείρισης μέσα στις
επιχειρήσεις, μεγαλύτερης εξωστρέφειας τους, καθώς και
