Κ Α Ι Ν Ο Τ Ο Μ Ι Α
Ν ΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΊΕΣ ΚΑΙ ΚΕΡΑΜΙΚΆ ΥΛ Ι ΚΆ
Νέες Τεχνολογίες
και Κεραμικά Υλικά
Η ΕΚΕΠΥΑ.Ε. ("Ανώνυμη
Εταιρεία Τεχνολογικής
Ανάπτυξης Κεραμικών και
Πυριμάχων" στης οποίας το
κεφάλαιο σημμετέχουν το
Ελληνικό Δημόσιο και 14 από
τις μεγαλύτερες ελληνικές
επιχειρήσεις που σχετίζονται
με τον κλάδο) ανέλαβε να
εκπονήσει για λογαριασμό της
Γενικής Γραμματείας Έρευνας
και Τεχνολογίας, μελέτη με
θέμα "Πρόβλεψη Τεχνολογικών
Επιπτώσεων στον Τομέα των
Κεραμικών Υλικών". Στα
πλαίσια της μελέτης αυτής,
εκτός των άλλων, συντάχθηκε
από την ομάδα της ΕΚΕΠΥ Α.Ε.
που ανέλαβε τη μελέτη (Κ.
Στουρνάρας, Αθ. Τσετσέκου, Χ.
Αγραφιώτης, Μ.
Βαρδαβούλιας) ειδικό
ερωτηματολόγιο πρόβλεψης το
οποίο εστάλη σε 80 περίπου
Ελληνες και Δυτικοευρωπαίους
εμπειρογνώμονες, ειδικούς
στα κεραμικά, από το χώρο της
βιομηχανίας, των
Πανεπιστημίων και των
Ερευνητικών Ιδρυμάτων. Τα
αποτελέσματτης
επεξεργασίας των απαντήσεων
που δόθηκαν και τα
συμπεράσματ τηςμελέτης,
παρουσιάζονται συνοπτικά στο
κείμενο που ακολουθεί.
Η κεραμική αποτελεί ένα ιδιαίτερα σημαντικό
τμήμα της βιομηχανίας. Περιλαμβάνει τους κλά
δους της κατασκευής κεραμικών πλακιδίων,
ειδών υγιεινής, ειδών εστιάσεως, κεραμικών
δομικών υλικών (τούβλα, κεραμίδια), προϊόντων
αγγειοπλαστικής, πυριμάχων, της τσιμεντοβιο
μηχανίας, της υαλουργίας και τέλος τις μονά
δες παραγωγής προηγμένων κεραμικών (ηλε
κτρονικά, μηχανολογικά, βιοκεραμικά, κεραμι
κές επικαλύψεις, σύνθετα κεραμικά). Ηκεραμι
κή βιομηχανική δραστηριότητα στην Ελλάδα
αφορά κυρίως στην παραγωγή συμβατικών
κεραμικών προϊόντων με ελάχιστη μέχρι σήμε
ρα ενασχόληση στον τομέα των προηγμένων
κεραμικών.
Η ελληνική κεραμική βιομηχανία ακολουθεί τα
τελευταί χρόνια τη φθίνουσα πορεία που
παρατηρείται γενικότερα στην ελληνική βιομη
χανία. Αυτό συμβαίνει σε μια εποχή κατά την
οποία λαμβάνουν χώρα διεθνώς σημαντικές
τεχνολογικές εξελίξεις με άμεσες επιπτώσεις
στους διάφορους βιομηχανικούς κλάδους. Ως
σημαντικότερες αναφέρονται οι εξελίξεις στις
τεχνολογίες της πληροφορικής, της ρομποτικής
και του αυτόματου ελέγχου, οι εξελίξεις στην
μικροηλεκτρονική, την οπτοηλεκτρονική και τη
βιοτεχνολογία και οι εξελίξεις στις τεχνολογίες
νέων υλικών και νέων μεθόδων παραγωγής.
Η ελληνική κεραμική βιομηχανία σήμερα
Κεραμικά πλακίδια τοίχου-δαπέδου:
Ο κλάδος
συνδέεται άμεσα με την οικοδομική δραστηριό
τητα (νέα κτίρια, ανακαινίσεις και επισκευές
παλαιών κτιρίων). Υπάρχουν δύο μεγάλες μονά
δες παραγωγής πλακιδίων, η φίΛΚΕΡΑΜ
JOHNSON με παραγωγή περίπου 3.500.00 m
2
/
έτος και η VITROUVIT με 700.00 m
2
/ έτος
(αριθμοί 1993). Εως το 1991 υπήρχε και η ELIKI
με παραγωγή 2.200.00 m
2
/ έτος, η οποία
έκλεισε εκείνο το χρόνο. Πριν το 1991η ελληνι
κή παραγωγή κάλυπτε το 35-40%της ελληνικής
αγοράς ενώ σήμερα καλύπτει μόνο το 15%
παρά το γεγονός ότι η ελληνική αγοράεμφανί
ζει τα τελευταί χρόνια μια ετήσια αύξηση ΙΟ
Ι 2%. Αυτό σημαίνει ότι τόσο το μερίδιο της
εταιρείας ELIKI όσο και η αύξηση της αγοράς
καλύφθηκε από εισαγωγές και όχι από την τοπι
κή παραγωγή. Το 70%της ελληνικής παραγω
γής σήμερα αφορά σε πλακίδια δαπέδου και το
υπόλοιπο 30%σε πλακίδια τοίχου. Τα ποσοστά
αυτά ήταν αντίστροφα πριν 10 χρόνια, γεγονός
ενδεικτικό της τάσης που υπάρχει για αντικατά
σταση άλλων παραδοσιακών υλικών δαπέδου
(π.χ. μάρμαρα) από κεραμικά πλακίδια.
Οι εισαγωγές καλύπτουν το 85%της ελληνικής
αγοράς και προέρχονται κυρίως από Ιταλία
(67%) και Ισπανία (30%). Παράλληλα το 16-18%
της ελληνικής παραγωγής εξάγεται σε χώρες
της Δυτικής Ευρώπης, στο Ισραήλ και στην
Κύπρο.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα του κλάδου των πλα
κιδίων φαίνεται να είναι η μαζική εισαγωγή φθη
νών προϊόντων χαμηλής ποιότητας από χώρες
που παραδοσιακά συγκεντρώνουν τις προτιμή
σεις των αγοραστών (Ιταλία, Ισπανία). Eni
πλέον, ο έλληνας αγοραστής δεν είναι ενημε
ρωμένος για την πολύ καλή ποιότητα των ελλη
νικών πλακιδίων.
Είδη υγιεινής από πορσελάνη:
Οι παράγοντες
που επηρεάζουν τον κλάδο είναι η οικοδομική
δραστηριότητα και ο ανταγωνισμός από μη
κεραμικά προϊόντα (πλαστικά, ανοξείδωτα). Οι
παραγωγικές μονάδες στην Ελλάδα είναι τρεις:
IDEAL STANDARD, VITROUVIT και KERAFINA.
Τα προϊόντα τους καλύπτουν σε σημαντικό
ποσοστό (72-75% τις χρονιές 1990-93) την
ελληνική αγορά. Σ' αυτό συντελεί η πολύ καλή
ποιότητα των ελληνικών ειδών υγιεινής και το
γεγονός ότι τα προϊόντα είναι ογκώδη, άρα η
εισαγωγή τους δύσκολη και δαπανηρή.
Οι εισαγωγές ειδών υγιεινής προέρχονται
κυρίως από την Ιταλία (63%το 1992) ενώ οι
ελληνικές εξαγωγές έχουν κατεύθυνση κυρίως
προς τις χώρες της Μέσης Ανατολής (Ισραήλ,
Σαουδική Αραβία, Κύπρος, Ενωμένα Αραβικά
Εμιράτα, Λίβανος).
Είδη
Εστιάσεως: Ο κλάδος επηρεάζεται άμεσα
από τον τουρισμό (ξενοδοχεία, εστιατόρια,
καφενεία) και από τη δημιουργία νέων νοικοκυ
ριών ή αντικατάσταση παλιών. Άλλα χαρακτηρι
στικά του κλάδου είναι η υψηλή ποιότητα των
ελληνικών προϊόντων και ο μεγάλος ανταγωνι
σμός που δέχονται από φθηνά εισαγόμενα
προϊόντα χαμηλής ποιότητας. Οι μεγάλες παρα
γωγικές μονάδες στην Ελλάδα είναι δύο: η
ΙΩΝΙΑ που παράγει είδη από σκληρή προρσελά-
νη και εξάγει το 40-45%της παραγωγής της (Δ.
Ευρώπη, Β. Αμερική) και η CERAMICA
