ΕΡΕΥΝΗΤ Ι ΚΆ ΑΠΟΤΕΛΈΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΕΡΓΑ
Πρόγραμμα Ελληνομνήμων
Το πρόγραμμα
ΕΛΛΗΝΟΜΝΗΜΩΝ αποτελεί
μια φιλόδοξη προσπάθεια
ηλεκτρονικής καταγραφήςτου
συνόλου των φιλοσοφικών και
επιστημονικών έργων που
γράφτηκαν στην ελληνική
γλώσσα κατά το χρονικό
διάστημα από το έτος 160
μέχρι την Επανάσταση. Σκοπός
του προγράμματος, σε πρώτη
φάση, είναι η αποθήκευση, σε
ψηφιακή μορφή, όλων των
ελληνικών βιβλίων και
χειρογράφων της περιόδου.
Συντονιστής και
Επιστημονικός Υπεύθυνος
του Έργου:
Κώστας Γαβρόγλου
Τηλ.:7722971
Πανεπιστήμιο Αθηνών,
Τμήμα Μεθοδολογίας,
Ιστορίας και Θεωρίας της
Επιστήμης
Για περισσότερες πληροφορίες
επικοινωνήστε:
Πανεπιστήμιο Αθηνών,Τμήμα
Μεθοδολογίας, ιστορίαςκαι
Θεωρίας τηςΕπιστήμης
Τηλ.7257684 -7257681,
Fax:7257686
Με το πρόγραμμα Ελληνομνήμων θα δημιουρ
γηθεί μια ηλεκτρονική βιβλιοθήκη βιβλίων και
χειρογράφων Φιλοσοφίας, Φυσικής, Χημείας και
Μαθηματικών για την περίοδο 1600 μ.Χ.-1821
μ.Χ.
Παράλληλα, σχεδιάζεται η ανάπτυξη κατάλλη
λου λογισμικού που θα επιτρέπει την ανάκληση
και εκτύπωση των βιβλίων ή μέρους αυτών,
καθώς και τη σύνταξη καταλόγων με πολλαπλά
κριτήρια επιλογής. Το σύστημα στην τελική του
μορφή θα αποτελέσει το βασικό πυρήνα μιας
ιστορικής βιβλιοθήκης των επιστημονικών και
φιλοσοφικών κειμένων του Νεώτερου
Ελληνισμού και θα είναι διαθέσιμο σε μορφή
CD-ROM.
Παράλληλα, διερευνάται η δυνατότητα ανάπτυ
ξης ενός προγράμματος οπτικής αναγνώρισης
χαρακτήρων [OCR], που θα επιτρέπει την πραγ
ματοποίηση στατιστικών αναλύσεων των κειμέ
νων, τη δημιουργία λεξικών καθώς και την αυτό
ματη αναζήτηση και δεικτοδότηση όρων. Το
σύστημα αλλά και το CD-ROM που τελικά θα
προκύψει θα μπορεί να υποκαταστήσει με εξαι
ρετικά λειτουργικό τρόπο μια πλήρη βιβλιοθήκη
ελληνικών φιλοσοφικών και επιστημονικών
βιβλίων και χειρογράφων του 17ου, 18ου και
των αρχών του 19ου αιώνα.
Τα βιβλία και, κυρίως, τα χειρόγραφα βρίσκονται
τώρα διεσπαρμένα σε διάφορες βιβλιοθήκες της
Ελλάδας, της Μέσης Ανατολής, των Βαλκανίων,
της Ρωσίας και της υπόλοιπης Ευρώπης . Ως εκ
τούτου, είναι εξαιρετικά δύσκολο να χρησιμο
ποιηθούν συστηματικά για ερευνητικούς και
εκπαιδευτικούς σκοπούς. Σε ό,τι αφορά τα χει
ρόγραφα, η ψηφιοποίηση τους θα επιτρέψει να
εφαρμοστούν στο μέλλον όλες οι γνωστές τεχνι
κές επεξεργασίας ψηφιακής εικόνας για συστη
ματική γραφολογική μελέτη, ανάγνωση φθαρμέ
νων τμημάτων του κειμένου κλπ.
Το έργο αποβλέπει σε δύο κυρίως
στόχους:
Ι. Να δώσει τη δυνατότητα πρόσβασης στους
ερευνητές και σπουδαστές σε ένα εξαιρετικά
δυσεύρετο έντυπο και χειρόγραφο υλικό της
περιόδου του Νεώτερου Ελληνισμού.
II. Να διασώσει την εξαιρετικής σημασίας για τη
νεώτερη ιστορία μας πληροφορία που υπάρχει
σε αρχεία ελληνικών χειρογράφων τα οποία
βρίσκονται στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες.
Στο υλικό αυτό καταγράφεταιγια πρώτη φορά
η ιστορία των ιδεών στον ευρύτερο ιστορικό
ελλαδικό χώρο. Αποτυπώνοντα ι για πρώτη
φορά, οι νέες επιστημονικές ιδέες της Ευρώπης
και δημιουργείται το πλαίσιο μιας νέας διαφω
τιστικής παιδείας και εκπαίδευσης η οποία θα
συμβάλει στη διαμόρφωση της εθνικής συνείδη
σης του Νεώτερου Ελληνισμού. Επιπλέον , στο
υλικό αυτό εκφράζονται, αλλού ρητά και αλλού
έμμεσα, η επιρροή της αρχαίας ελληνικής σκέ
ψης, οι σχέσεις με την Εκκλησία και διαγράφο
νται τα όρια αποδοχής αλλά και οι μηχανισμοί
αντίστασης στις νέες ιδέες.
Σε εκπαιδευτικό επίπεδο, η συγκέντρωση του
έντυπου και του χειρόγραφου υλικού θα συμβά
λει αποφασιστικά στην αναδιάρθρωση των προ
πτυχιακώ ν και των μεταπτυχιακών σπουδώ ν σε
θέματα ιστορίας των επιστημών και της τεχνο
λογίας. Η εύκολη προσπέλαση του υλικού θα
ενθαρρύνει την έρευνα σε θέματα που αφορούν
τη μελέτη της ιστορίας της ελληνικής επιστή
μης, ανιχνεύοντας παράλληλα τις σχέσεις με τις
επιστήμες και την τεχνολογία στις χώρες της
Δυτικής Ευρώπης .
Η ανάπτυξη του προγράμματος θα δώσει επί
σης τη δυνατότητα μελέτης της διαμόρφωσης
της ελληνικής γλώσσας στους τομείς αυτούς,
κάτι που μέχρι τώρα δεν έχει γίνει συστηματικά,
τουλάχιστον για τη συγκεκριμένη περίοδο.
Τα αναμενόμενα αποτελέσματα μετά την
ολοκλήρωση του έργου:
ί Δημιουργία ιστορικής βιβλιοθήκης βιβλίων
φιλοσοφίας, μαθηματικών και φυσικών επιστη
μών της περιόδου 1600-1821.
ϋ. Διάσωση ελληνικών χειρογράφων που βρί
σκονται σε διάφορες βιβλιοθήκες στην Ελλάδα
και σε άλλες χώρες και τα οποία κινδυνεύουν
να καταστραφούν ή να χαθούν,
iii. Δημιουργία και παραγωγή CD-ROM που θα
καλύψει ερευνητικές και εκπαιδευτικές ανά
γκες.
ίν. Δυνατότητα έκδοσης με πολύ χαμηλό
κόστος εξαιρετικά σπάνιω ν βιβλίων της περιό
δου.
ν. Αναδιάρθρωση των εκπαιδευτικών και των
ερευνητικών προγραμμάτων στην Ιστορία και τη
Φιλοσοφία των επιστημών, που θα δώσει τη
δυνατότητα συστηματικής μελέτης των εξελίξε
ων στον ελληνικό ιστορικό χώρο.
vi. Ανάδειξη στη διεθνή κοινότητα του ρόλου
που έπαιξε η Ελλάδα στη διαδικασία της μετα
φοράς των ιδέων του Ευρωπαϊκού Διαφωτισμού
στα Βαλκάνια.
Για την πραγματοποίηση του Προγράμματος
ΕΛΛΗΝΟΜΝΗΜΩΝ συνεργάζονται το
Πανεπιστήμιο Αθηνών και το Εθνικό Μετσόβιο
Πολυτεχνείο. Τοπρόγραμα υποστηρίζεται οικο
νομικά από τονΌμιλοΕπιχειρήσεων
Λάτση/Ευρωεπενδυτική Τράπεζα.
