Basic HTML Version
φορολογούμενοι χρηματοδοτούν ουσια-
στικά τη δημόσια έρευνα, β) Δημοκρατίας,
καθώς ενισχύει την αναγνωρισιμότητα των
ερευνητών και την αξιοποίηση των αποτε-
λεσμάτων από όλους, και γ) Επιχειρηματι-
κότητας, καθώς οι μικρομεσαίες επιχειρή-
σεις μπορούν να επωφεληθούν από καινοτόμα
προϊόντα και υπηρεσίες. Κρίσιμα ζητήματα
είναι η διαμόρφωση ενός οικονομικά βιώ-
σιμου περιβάλλοντος ανοικτής πρόσβασης
στην επιστήμη, η διατήρηση της υψηλής
ποιότητας των δημοσιεύσεων και η μείω-
ση του χάσματος μεταξύ των επιστημόνων
που έχουν θετική άποψη για την ανοικτή
πρόσβαση (91%) και αυτών που τη χρησι-
μοποιούν ήδη ή σκοπεύουν να τη χρησι-
μοποιήσουν (30%).
Οι εκπρόσωποι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
Κυριάκος Μπαξεβανίδης (Γενική Διεύθυνση
Κοινωνίας της Πληροφορίας και Μέσων Επι-
κοινωνίας) και Deirdre Furlong (Γενική Διεύ-
θυνση Έρευνας) παρουσίασαν τις πρωτο-
βουλίες της ΕΕ για την ανοικτή πρόσβαση.
Ο Κ. Μπαξεβανίδης παρουσίασε επιτυχη-
μένες δράσεις της ΕΕ, όπως το ευρωπαϊκό
δίκτυο GΕANT - το μεγαλύτερο παγκοσμίως
υπολογιστικό δίκτυο multi-gigabit (ευρυ-
ζωνικότητας υπερυψηλών συχνοτήτων) για
την έρευνα και την εκπαίδευση - και το έργο
EGEE ΙΙΙ που αποσκοπεί στην ενοποίηση
όλων των δικτυωμένων υπολογιστών σε
μια ενιαία πλατφόρμα και την υποστήριξη
των τεχνολογιών Grid για την υιοθέτηση
εφαρμογών e-Science στον τομέα της ευρω-
παϊκής έρευνας. Στόχος είναι οι ερευνητές
να μπορούν διεξάγουν έρευνα υψηλού επι-
πέδου, να αποθηκεύουν και να δημοσιεύ-
ουν δεδομένα και επιστημονικές εργασίες.
Η D. Furlong αναφέρθηκε στις δράσεις που
έχει αναλάβει το τελευταίο διάστημα η ΕΕ
για την ανοικτή πρόσβαση: ξεκίνησε το διά-
λογο για την ανοικτή πρόσβαση σε ευρω-
παϊκό επίπεδο, ενθαρρύνει τα κράτη μέλη
στην ανάπτυξη σχετικών υποδομών, εφαρ-
μόζει την ανοικτή πρόσβαση στα ερευνη-
τικά αποτελέσματα του 7ου Προγράμμα-
τος Πλαίσιο για την έρευνα, και χρηματοδοτεί
ψηφιακές υποδομές και δράσεις δικτύω-
σης για την ανοικτή πρόσβαση. Συγκεκρι-
μένα, στο πλαίσιο του πιλοτικού προ-
γράμματος για την ανοικτή πρόσβαση στο
7ο ΠΠ, περίπου 20% του προϋπολογι-
σμού της συνολικής χρηματοδότησης θα
δοθεί με τη συμφωνία ότι τα αποτελέσμα-
τα της έρευνας που θα χρηματοδοτηθούν
από τα κονδύλια αυτά θα δημοσιεύονται
με διαδικασίες ανοικτής πρόσβασης μετά
από μία συγκεκριμένη χρονική περίοδο.
Ο David Prosser, Διευθυντής της SPARC
Europe (Scholarly Publishing & Academic
Resources Coalition), παρουσίασε το διε-
θνές περιβάλλον των υποδομών ανοικτής
πρόσβασης και επιτυχημένα παραδείγμα-
τα Αποθετηρίων και Επιστημονικών Περιο-
δικών, υπογραμμίζοντας πως οι δημοσι-
εύσεις σε περιοδικά ανοικτής πρόσβασης
έχουν μεγαλύτερη αναγνωσιμότητα και
διπλάσιες πιθανότητες αναφοράς.
Η Elly Dijk, Επιμελήτρια Επιστημονικών
Εκδόσεων της Βασιλικής Ακαδημίας Τεχνών
και Επιστημών της Ολλανδίας (KNAW)
μίλησε για το NARCIS (National Academic
Research and Collaborations Information
System) την ολλανδική εθνική πύλη μέσω
της οποίας δίνεται πρόσβαση σε πλήρη
άρθρα, σε βάσεις ερευνητικών δεδομένων
και άλλα θέματα έρευνας που διεξάγεται
σε όλα τα ολλανδικά πανεπιστήμια καθώς
και σε διάφορα ερευνητικά ινστιτούτα.
Ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Πατρών
Κων/νος Ζιούτας και η Anne-Gentil Beccot,
Βιβλιοθηκονόμος του CERN, παρουσία-
σαν το μοντέλο του SCOAP3 (Sponsoring
Consortium for Open Access Publishing
in Particle Physics). Πρόκειται για μια κοι-
νοπραξία ερευνητικών οργανισμών από
πολλές χώρες του κόσμου, οι οποίες πλη-
ρώνουν κεντρικά για την οργάνωση της
διαδικασίας αξιολόγησης για δημοσιεύ-
σεις σε περιοδικά στον τομέα της Φυσικής
Σωματιδίων, χωρίς να χρειάζεται να πλη-
ρώσουν οι συγγραφείς για τη δημοσίευ-
ση (author pays model) ή να χρειάζεται
συνδρομή για πρόσβαση στα άρθρα, τα
οποία έτσι διατίθενται ελεύθερα. Η επιτυ-
χία του επιχειρησιακού και οικονομικού
αυτού μοντέλου είναι αρκετά πιθανό να
επηρεάσει την αναδιανομή πόρων για την
Ανοικτή Πρόσβαση στην επιστημονική γνώ-
ση και σε άλλους τομείς στο μέλλον.
Ο Διευθυντής του Ινστιτούτου Βυζαντινών
Ερευνών καθ. Ταξιάρχης Κόλιας παρου-
σίασε το ηλεκτρονικό περιοδικό Ανοικτής
Πρόσβασης "Βυζαντ ι νά Σύμμε ι κτα"
, το οποίο αναπτύχθηκε
σε συνεργασία με το ΕΚΤ. Το περιοδικό
εκδίδεται πρώτα ηλεκτρονικά και με το
πέρας του κάθε έτους εκδίδεται και έντυ-
πα. Παρότι αρκετά περιοδικά στις ανθρω-
πιστικές επιστήμες διαθέτουν και ηλε-
κτρονική μορφή, τα Βυζαντινά Σύμμεικτα
βρίσκονται στην πρωτοπορία των ηλε-
κτρονικών επιστημονικών περιοδικών εκδό-
σεων καθώς όχι μόνο παρέχουν ανοικτή
πρόσβαση, αλλά και μία ολοκληρωμένη
διαδικτυακή διαχείριση της εκδοτικής δια-
δικασίας. Έτσι, συγγραφείς από όλο τον
κόσμο μπορούν να καταθέτουν διαδι-
κτυακά τις εργασίες τους και να παρακο-
λουθούν τα στάδια αξιολόγησης. Επίσης,
τα Βυζαντινά Σύμμεικτα δημοσιεύουν άμε-
σα την κάθε εργασία μόλις τελειώσει η
διαδικασία αξιολόγησης και επιμέλειας
του κειμένου, πράγμα το οποίο μειώνει
το χρόνο αναμονής δημοσίευσης για τους
συγγραφείς.
Από την πλευρά της, η Christine Michaut
(Υπηρεσία Εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένω-
σης) παρουσίασε τις πληροφορίες που δια-
κινούνται ελεύθερα από τη δικτυακή πύλη
της Υπηρεσίας για τους πολίτες της ΕΕ. Η
ηλεκτρονική αυτή πύλη είναι το κεντρικό
σημείο δημοσίευσης ευρωπαϊκής νομο-
θεσίας και λειτουργεί ως αποθετήριο ευρω-
παϊκών νομικών κειμένων και οδηγιών της
Ευρωπαϊκής Επιτροπής, μεταξύ άλλων,
καθώς και ως κεντρική πύλη πληροφό-
ρησης για την έρευνα και την ανάπτυξη
στην Ευρώπη (CORDIS). Διαθέτει επίσης
ηλεκτρονικό βιβλιοπωλείο και την πύλη
Ted, όπου δημοσιεύονται υποχρεωτικά οι
δημόσιοι ευρωπαϊκοί διαγωνισμοί.
Iδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσίασαν οι ειση-
γήσεις για τα πνευματικά δικαιώματα των
συγγραφέων στο νέο περιβάλλον που δια-
μορφώνεται με την ψηφιακή διάθεση επι-
στημονικού περιεχομένου ανοικτής πρό-
σβασης. Παράλληλα με το συνέδριο
πραγματοποιήθηκε και η Συνάντηση Εργα-
σίας "Πλατφόρμες, Εργαλεία και Τεχνο-
λογίες Υλοποίησης Υποδομών Ανοικτής
Πρόσβασης" με τη συμμετοχή Ελλήνων
εμπειρογνωμόνων σε θέματα τεχνολογι-
κών υποδομών.
Οι παρουσιάσεις των ομιλητών, καθώς και
το βίντεο με τις συνεδρίες και των δύο ημε-
ρών, διατίθενται στον δικτυακό τόπο του
συνεδρίου.
11-12/2008
Ι
ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ
ΕΡΕΥΝΑ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ
1 9
καινοτομώντας
ψηφιακά
i
Συνέδριο "Υποδομές Ανοικτής Πρόσβασης: το Μέλλον της Επιστημονικής
Επικοινωνίας"
Ο ελληνικός δικτυακός τόπος για την Ανοικτή Πρόσβαση
Νέα – Εκδηλώσεις - Πολιτικές - Σύνδεσμοι - eGallery - Forum