ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ
ΕΡΕΥΝΑ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ
Ι
11/2009 - 01/ 2010
2 2
αφιέρωμα
Πρωτοβουλίες και καλές πρακτικές για την ισότητα των δύο
φύλων στην έρευνα στοχεύει να καταγράψει το ευρωπαϊκό έργο
GENDERA (Gender Debate in the European Research Area) στο
οποίο συμμετέχει το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (EKT). Βασι-
κός στόχος του έργου είναι η διάδοση των πολιτικών και των
βέλτιστων πρακτικών για την ισότη-
τα των δύο φύλων στην έρευνα και
η προώθηση των ερευνητριών στον
Ευρωπαϊκό Χώρο Έρευνας.
Στο πλαίσιο του έργου, που θα ολο-
κληρωθεί το 2012, προβλέπεται η
δημιουργία βάσης δεδομένων που
θα περιλαμβάνει καλές πρακτικές για την πρόσληψη, επιλο-
γή και προαγωγή των γυναικών ερευνητριών, καθώς και η
διαμόρφωση οδηγιών για την επιτυχημένη εφαρμογή αυτών
των πρακτικών σε πανεπιστήμια και ερευνητικούς φορείς σε
όλη την Ευρώπη. Οι βέλτιστες πρακτικές αναφέρονται σε και-
νοτόμες πρωτοβουλίες οργανισμών που χαρακτηρίζονται από
αποτελεσματικότητα και επιτυχία ως προς τους στόχους τους,
συστηματική προσέγγιση για την ενσωμάτωση της ισότητας
στο ερευνητικό δυναμικό του οργανισμού, βιωσιμότητα και
δυνατότητα μεταφοράς σε άλλους φορείς.
Οι οργανισμοί που θα συμμετά-
σχουν θα έχουν τη δυνατότητα να
προβάλουν τις δράσεις τους σε όλη
την Ευρώπη, αλλά και να εμπλα-
κούν σε διαβουλεύσεις με άλλους
φορείς που δραστηριοποιούνται
στον τομέα για την ανταλλαγή τεχνο-
γνωσίας και εμπειριών.
Στο προσεχές μέλλον θα πραγματοποιηθεί και διεθνής συνά-
ντηση εργασίας (international roundtable) για τη συζήτηση
του θέματος των καλών πρακτικών και άλλων θεμάτων για
την ισότητα των φύλων, ενώ για την ευαισθητοποίηση σχετι-
κά με την ισότητα στην έρευνα θα διοργανωθούν συναντή-
σεις εργασίας σε εθνικό επίπεδο από κάθε εταίρο του έργου
- στην Ελλάδα από το ΕΚΤ - στις αρχές του 2011.
Το 2009 η Ομάδα του Ελσίνκι για τις Γυναίκες στην Επιστήμη
γιόρτασε 10 χρόνια ύπαρξης με μια επίσημη συνάντηση στις
Βρυξέλλες (24 Νοεμβρίου) και ένα κείμενο θέσεων (Position
Paper) με τίτλο "Φύλο και Έρευνα μετά το 2009" ("Gender
and Research Beyond 2009"), το οποίο στάλθηκε στον Πρό-
εδρο της ΕΕ José Manuel Barroso. Το κείμενο πρότεινε δρά-
σεις για την Επιτροπή αλλά και την ίδια την Ομάδα του Ελσίν-
κι, προκειμένου να αντιμετωπιστεί πιο δυναμικά η υπο-εκπροσώπηση
των γυναικών σε όλα τα πεδία της επιστημονικής έρευνας. Ο
κύριος Barroso διαβεβαίωσε την Ομάδα ότι "η ισορροπία των
φύλων και η προώθηση της έρευνας και ανάπτυξης είναι δύο
θέματα υψίστης σημασίας για την Επιτροπή".
Αξίζει να σημειωθεί, επίσης, ότι η Διεύθυνση Έρευνας της ΕΕ
εξήγγειλε τη δημιουργία ενός πακέτου εργαλείων (gender toolk-
it) και εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων προκειμένου να εφο-
διάσει την ερευνητική κοινότητα με πρακτικά εργαλεία για την
ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου στην έρευνα. Παράλ-
ληλα, η ΕΕ ανακοίνωσε ότι ζητά γυναίκες ως αξιολογήτριες προ-
τάσεων για το 7ο ΠΠ, καθώς και γυναίκες επιστήμονες για όλα
τα επιστημονικά πεδία και ιδιαίτερα με ειδίκευση σε θέματα
φύλου (https://cordis.europa.eu/emmfp7/index.cfm).
Στο πλαίσιο του 7ου Προγράμματος Πλαί-
σιο για την έρευνα της ΕΕ υλοποιούνται
αρκετά ευρωπαϊκά έργα που έχουν ως
στόχο να καταγράψουν πολιτικές, καλές
πρακτικές, δράσεις ευαισθητοποίησης και
να προτείνουν δράσεις και τρόπους βελ-
τίωσης της συμμετοχής και της θέσης των
γυναικών στον τομέα της επιστημονικής
έρευνας.
Πρόσφατα ξεκίνησε στο πλαίσιο του Προ-
γράμματος "Επιστήμη και Κοινωνία" (7ο
ΠΠ) το ευρωπαϊκό έργο GENDERA (Gender
Debate in the European Research Area)
το οποίο υλοποιείται από κοινοπραξία 9
οργανισμών (από την Ελλάδα συμμετέ-
χει το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης) από
ισάριθμες χώρες, με στόχο τη διάδοση
των πολιτικών και των βέλτιστων πρα-
κτικών για την ισότητα των δύο φύλων
στην έρευνα και την προώθηση των ερευ-
νητριών στον Ευρωπαϊκό Χώρο Έρευ-
νας.
Στο πλαίσιο του 7ου Προγράμματος Πλαί-
σιο ξεκίνησε το 2008 και το έργο PRAGES
(Practising Gender Equality in Science)
με στόχο τη διερεύνηση στρατηγικών,
πολιτικών και δράσεων για την αντιμε-
τώπιση της υπο-εκπροσώπησης των γυναι-
κών στον τομέα της επιστημονικής ερευ-
νητικής καριέρας. Στο PRAGES συμμετέχουν
πανεπιστήμια και ερευνητικοί φορείς της
Αυστραλίας, Δανίας, Ουγγαρίας, Ιταλίας,
Μεγάλης Βρετανίας και ΗΠΑ Κατά την
τελευταία συνεδρίαση των μελών του,
συντάχθηκαν οι "Οδηγίες για Προγράμ-
ματα Ισότητας των Φύλων στην Επιστή-
μη" ("Guidelines for Gender Equality
Programmes in Science").
Παράλληλα, το έργο genSET (με τη συμ-
μετοχή του Ιδρύματος Τεχνολογίας και
Έρευνας από ελληνικής πλευράς) στο-
χεύει στην ανάπτυξη πρακτικών τρόπων
με τους οποίους τα ευρωπαϊκά επιστη-
μονικά ινστιτούτα θα ενσωματώσουν τη
γνώση και την εξειδίκευση σχετικά με την
ισότητα των δύο φύλων, για να βελτιώ-
σουν την ατομική και συλλογική ικανότη-
τα για δράση, ώστε να αυξήσουν τη συμ-
μετοχή των γυναικών στον τομέα της
επιστήμης. Το genSET θα καλλιεργήσει
έναν βιώσιμο, συνεργατικό διάλογο ανά-
μεσα σε ειδικούς και κορυφαίους επιστή-
μονες της ισότητας των δύο φύλων ώστε
να συμφωνήσουν σε μια σειρά πρακτικών
οδηγιών για την εφαρμογή σχεδίων δρά-
σης σε υπάρχοντες μηχανισμούς των ινστι-
τούτων. Στον διάλογο θα λάβουν μέρος
περισσότερα από 100 ενδιαφερόμενα
ευρωπαϊκά επιστημονικά ινστιτούτα.
Μια ακόμα πρωτοβουλία της ΕΕ, το έργο
TWIST, με έναρξη τον Ιανουάριο του 2010,
στοχεύει στην περαιτέρω ευαισθητοποί-
ηση του κοινού για τον ρόλο και την
εκπροσώπηση των γυναικών στην επι-
στημονική έρευνα, μέσω επιστημονικών
κέντρων και μουσείων στην Ευρώπη.
Ευρωπαϊκά έργα για την ισότητα των φύλων στην έρευνα
GENDERA:
Καλές πρακτικές για την ισότητα των δύο φύλων στην έρευνα