Basic HTML Version
ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ
ΕΡΕΥΝΑ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ
Ι
02 - 03/ 2010
2 2
αφιέρωμα
μένων που ενημερώνεται καθημερινά και περιλαμβάνει περισ-
σότερες από 70 εκατομμύρια εγγραφές από 60 χώρες
(www.espacenet.com). Με τη βοήθεια μιας πλήρους τράπεζας
δεδομένων και ενός ισχυρού ηλεκτρονικού συστήματος ανα-
ζήτησης δεδομένων, ο κάθε ενδιαφερόμενος μπορεί με αξιο-
πιστία και ασφάλεια να τεκμηριώσει την αίτησή του για ΔΕ, να
αναλύσει τις τάσεις της αγοράς και να αναζητήσει τους κατάλ-
ληλους συνεταίρους. Μπορεί, επίσης, μέσω των διαδικτυακών
υπηρεσιών (EPO Online) να καταθέσει αίτηση για ΔΕ, να κατα-
βάλει τις πληρωμές και να παρακολουθεί τη διαδικασία εξέτα-
σης δωρεάν, μέσω ενός ασφαλούς και εύχρηστου δικτυακού
κόμβου (http://www.epoline.org/).
Εργαλεία - Βάσεις δεδομένων
Η πληροφόρηση από τα ΔΕ είναι πολύτιμη γιατί: αποφεύγεται
σπατάλη χρόνου και χρήματος για έρευνα σε πεδία που έχουν
ήδη ερευνηθεί και κατοχυρωθεί, δίνεται η δυνατότητα να ερευ-
νηθούν οι κινήσεις του ανταγωνισμού στον χώρο της βιομηχα-
νίας, βοηθά στην αμοιβαία επικοινωνία ευρεσιτεχνών - χρημα-
τοδοτών. Διάφορες βάσεις δεδομένων και εργαλεία έχουν
αναπτυχθεί τα τελευταία χρόνια για την ενημέρωση και την εξυ-
πηρέτηση των ενδιαφερόμενων.
Εκτός από τους δικτυακούς κόμβους esp@cenet και epoline του
EPO, και ο WIPO έχει αναπτύξει τη δική του μηχανή αναζήτη-
σης, το PATENTSCOPE® (www.wipo.int/patentscope), το οποίο
επιτρέπει την αναζήτηση μέσα σε περισσότερες από 1,7 εκα-
τομμύρια αιτήσεις και την εύρεση των πιο πρόσφατων πληρο-
φοριών και εγγράφων του Παγκόσμιου Οργανισμού.
Άλλες σημαντικές μηχανές αναζήτησης ΔΕ είναι η FreePatentsOnline
(http://www.freepatentsonline.com), η οποία προσφέρει μια
σειρά από πρόσθετες λειτουργίες, αλλά και το Patent Lens
(http://www.patentlens.net), ένας δικτυακός κόμβος ανοικτής
πρόσβασης σε πληροφόρηση σχετικά με ΔΕ, μέρος της πλατ-
φόρμας υποδομών κυβερνοχώρου για την Πρωτοβουλία για
Ανοικτή Καινοτομία (IOI).
Το IPR-Helpdesk (http://www.ipr-helpdesk.org), πάλι, είναι μια
υπηρεσία που προσφέρει υποστήριξη σε θέματα Δικαιωμάτων
Διανοητικής Ιδιοκτησίας (ΔΔΙ) στο πλαίσιο έργων χρηματοδο-
τούμενων από την ΕΕ (7ο Πρόγραμμα Πλαίσιο, CIP, κ.ά). Προ-
σφέρει βοήθεια πρώτης γραμμής, αρχεία και εκπαιδευτικά κεί-
μενα, και ενημέρωση για τα ζητήματα και τις τελευταίες εξελίξεις
σε θέματα ΔΔΙ.
Τέλος, η διαδικτυακή πύλη InnovAccess (http://www.innovaccess.eu)
προσφέρει γενικές, αλλά και ειδικότερες για κάθε χώρα, πλη-
ροφορίες σε θέματα ΔΔΙ (υπηρεσίες/διαδικασίες σε όλη την
Ευρώπη, πρακτικοί οδηγοί, εκδηλώσεις και καλές πρακτικές),
με προσανατολισμό στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις που ανα-
ζητούν μια πρώτη ενημέρωση για θέματα ΔΙ ή που ενδιαφέ-
ρονται να διευρύνουν την αγορά τους σε άλλες χώρες της
Ευρώπης.
Οι εξελίξεις
Τα τελευταία χρόνια, νέες προβληματικές, εκπορευόμενες εν
μέρει από τις ίδιες τις ραγδαίες εξελίξεις της τεχνολογίας, έχουν
πέσει στο τραπέζι του διαλόγου περί ευρεσιτεχνιών. Τόσο η
ανάγκη να εξεταστεί ο ρόλος της πατέντας σε νέα γνωστικά
πεδία, όπως οι Τεχνολογίες Πληροφορίας και Επικοινωνιών και
η βιοτεχνολογία, όσο και οι αυξανόμενες απαιτήσεις για εναρ-
μονισμό της διεθνούς νομοθεσίας στο χώρο των διπλωμάτων
ευρεσιτεχνίας, λόγω της παγκοσμιοποιημένης αγοράς, κρατούν
ψηλά τις θερμοκρασίες του διαλόγου ανάμεσα στα αντιμαχό-
μενα στρατόπεδα.
Στόχο αποτελεί, εδώ και κάποια χρόνια, ο εναρμονισμός των
πολιτικών και της νομοθεσίας σε ευρωπαϊκό, αλλά και παγκό-
σμιο επίπεδο, προκειμένου να απλοποιηθούν περαιτέρω οι δια-
δικασίες κατοχύρωσης δικαιωμάτων βιομηχανικής ιδιοκτησίας σε
μια όσο το δυνατόν πιο ευρεία γεωγραφικά περιοχή, καθώς και
να περιοριστούν τα έξοδα της διαδικασίας, τα οποία αυξάνονται
σημαντικά από την αναγκαιότητα να κατοχυρωθούν ξεχωριστά
οι πατέντες για κάθε χώρα ενδιαφέροντος του εφευρέτη τους.
Προς αυτή την κατεύθυνση κινούνται και οι προσπάθειες για το
Κοινοτικό Δίπλωμα, το οποίο δεν έχει τεθεί ακόμη σε ισχύ από
τα Κράτη Μέλη. Πρόκειται για ένα ξεχωριστό Δίπλωμα με ισχύ
σε όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο θα απο-
νέμεται στον καταθέτη, μετά την απονομή σε αυτόν του Ευρω-
παϊκού Διπλώματος.
Οι ευρεσιτεχνίες που σχετίζονται με την πληροφορική αποτε-
λούν ένα φλέγον θέμα συζήτησης τα τελευταία χρόνια στον
χώρο των ΔΕ. Αν και κάποιες χώρες δίνουν ΔΕ για όλους τους
τύπους του λογισμικού, η πολιτική στην Ευρώπη είναι να περιο-
ρίζει τις κατοχυρώσεις της στον τομέα σε εφευρέσεις που έχουν
να επιδείξουν πραγματική συνεισφορά σε τεχνολογικό πεδίο
(π.χ. πωλήσεις μέσω διαδικτύου).
Στον τομέα της βιοτεχνολογίας, πάλι, η δυνατότητα κατοχύρωσης
ΔΕ ενίσχυσε ιδιαίτερα τον καταιγισμό καινοτομίας των τελευταίων
χρόνων, προσελκύοντας επενδυτικά κεφάλαια. Σε σημαντικές
περιοχές, όπως αυτή του γενετικού υλικού, υπάρχουν περιπτώ-
σεις που η δυνατότητα κατοχύρωσης ΔΕ έρχεται σε σύγκρουση
με τις ηθικές παραμέτρους που περιλαμβάνει ο τομέας (π.χ. αν
μπορεί η ίδια η διαδικασία δημιουργίας ενός οργανισμού να πατε-
νταριστεί). Η ποιότητα και το εύρος ενός ΔΕ σε αυτές τις περιοχές,
επομένως, θα πρέπει να εξετάζονται πολύ προσεκτικά.
Τέλος, κάτι που απασχολεί τις χώρες της Ευρώπης αναφορικά με
τα ΔΕ, ιδιαίτερα μάλιστα σε μια περίοδο οικονομικής κρίσης, είναι
η πτώση που σημειώθηκε το προηγούμενο έτος, για πρώτη φορά
τα τελευταία 20 χρόνια, στις αιτήσεις για ΔΕ. Ο EPO έλαβε το
2009 135.000 αιτήσεις, 8% λιγότερες από το 2008 (αντίστοιχα,
ο ΟΒΙ έλαβε το 2009 720 αιτήσεις, αντί για 825 που είχε λάβει
το 2008). Ο αριθμός των διπλωμάτων που δόθηκαν μειώθηκε,
επίσης, από 59.800 το 2008 σε 52.000 το 2009 (-13%).
Περίπου οι μισές από τις αιτήσεις που κατατέθηκαν συνολικά
(51%) έγιναν από τα κράτη-μέλη του EPO, ενώ η Γερμανία βρέ-
θηκε για άλλη μια φορά στην κορυφή των αιτούντων, με το
18,7% των συνολικών αιτήσεων (25.100 αιτήσεις), ακολου-
θούμενη από τη Γαλλία (8.900 αιτήσεις, 6,6%) και την Ολλαν-
δία (6.700 αιτήσεις, 5%). Όλες οι "ισχυρές" ευρωπαϊκές χώρες
σημείωσαν, πάντως, μείωση, με εξαίρεση τη Σουηδία και την
Αυστρία που έμειναν σε σταθερά επίπεδα. Η μεγαλύτερη μεί-
ωση σε σχέση με τις περσινές αιτήσεις ήταν αυτή της Φιλανδίας
(-20%). Λιγότερο "ισχυρές" οικονομίες στο θέμα των αιτήσε-
ων για ΔΕ, όμως, σημείωσαν κάποια πρόοδο: Πορτογαλία
+26%, Τσεχία +24% και Ελλάδα +16% με 103 αιτήσεις για
Ευρωπαϊκό Δίπλωμα.
Στις μη ευρωπαϊκές χώρες, οι ΗΠΑ και η Ιαπωνία είναι σταθε-
ρά οι πιο δυνατοί παίκτες, με το 24,5% (33.000, -11% από το
2008) και το 14,8% (20.000, -14%) των συνολικών αιτήσεων
αντίστοιχα.
Όσον αφορά τα γνωστικά πεδία, οι περισσότερες αιτήσεις έγι-
ναν στον τομέα της ιατρικής τεχνολογίας (12,2%). Οι μεγαλύ-
τερες αυξήσεις σε σχέση με το προηγούμενο έτος, όμως έγιναν
στον τομέα των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Πιο συγκε-
κριμένα, κατατέθηκαν 432 αιτήσεις στο πεδίο της αιολικής ενέρ-
γειας, σημειώνοντας αύξηση της τάξης του 51%, και της ηλιο-
θερμικής ενέργειας (199, +38%).