Basic HTML Version
O αριθμός των ακαδημαϊκών περιοδικών
Ανοικτής Πρόσβασης αυξάνεται συνεχώς.
Σήμερα μπορούμε να μιλάμε για περισσό-
τερα απο χίλια νέα περιοδικά Ανοικτής Πρό-
σβασης τοv χρόνο. Με αυτά τα δεδομένα,
έχει θεωρηθεί αναγκαίο να διασφαλιστεί
η ποιότητα και η αξιοπιστία των επιστημονι-
κών εκδόσεων με αντικειμενικούς και διε-
θνείς όρους.
Στην κατεύθυνση αυτήν, αναπτύσσονται δεί-
κτες που στοχεύουν να καθιερώσουν αντικει-
μενικό έλεγχο ποιότητας για τα νέα περιοδικά
ο οποίος συνδυάζει δύο δείκτες: έναν για την
αξιολόγηση της ποιότητας της επιστημονικής
επιτροπής και έναν για την εκτίμηση της δια-
δικασίας αξιολόγησης δημοσιεύσεων.
Ο πρώτος δείκτης θα αναπτυχθεί απο το
CWTS (Center for Science and Technology
Studies) του Πανεπιστημίου του Leiden
της Ολλανδίας και ο δεύτερος από ομάδα
νέων ερευνητών του Πανεπιστημίου του
Amsterdam και του Tilburg. O οργανισμός
SURF, το AmsterdamUniversity Press και το
CWTS έχουν αναλάβει τη διεθνή πρωτοβου-
λία για την ανάπτυξη των δεικτών ποιότητας.
Η πρωτοβουλία υποστηρίζεται από τον εθνι-
κό χρηματοδότη της έρευνας Netherlands
Organisation for Scientific Research (NWO)
και την Royal Netherlands Academy of Arts
and Sciences (KNAW).
Κατά τη διάρκεια της εβδομάδας Ανοικτής
Πρόσβασης 2012, οι δείκτες αυτοί θα παρου-
σιαστούν σε ομάδα εμπειρογνώμων, εκπρο-
σώπους των φορέων χρηματοδότησης αλλά
και στους εκδότες των περιοδικών ανοικτής
πρόσβασης. Οι εκδότες θα μπορούν να υπο-
λογίσουν το "σκoρ" των περιοδικών τους και
οι ερευνητές που επιθυμούν να δημοσιεύ-
σουν με ανοικτή πρόσβαση θα μπορούν πιο
εύκολα να αποφασίσουν σε ποιο περιοδικό
θα δημοσιεύσουν την εργασία τους.
Η Ανοικτή Πρόσβαση στα αποτελέσματα της
ακαδημαϊκής έρευνας έχει αποφέρει ση-
μαντικά οφέλη στη Μεγάλη Βρετανία, όπως
αποκαλύπτουν οι δύο μελέτες που το Open
Access Implementation Group (ΟΑΙG) δημο-
σίευσε πρόσφατα.
Πρόκειται για τις μελέτες "Benefits of Open
Access to Scholarly Research to the Public
Sector" και "Benefits of Open Access to
Scholarly Research for Voluntary and
Charitable Sector Organisations".
Παρότι τα συνδρομητικά επιστημονικά περι-
οδικά αποτελούν πλειοψηφία, ο δημόσιος
τομέας της Βρετανίας –και ειδικότερα ο το-
μέας του εθελοντισμού και της κοινωφέ-
λειας– χρησιμοποιεί κυρίως δημοσιεύσεις
ανοικτής πρόσβασης για να εξυπηρετήσει
τις ανάγκες του. Ήδη, από την εφαρμογή της
ανοικτής πρόσβασης ο δημόσιος τομέας της
Βρετανίας εξοικονομεί 28 εκατομμύρια λί-
ρες ετησίως και αναμένεται μελλοντικά να
αποκομίσει επιπλέον οφέλη, τόσο άμεσα
όσο και έμμεσα.
Πιο συγκεκριμένα, οι μελέτες στρέφουν την
προσοχή μας στο γεγονός ότι ο δημόσιος
τομέας της Μ. Βρετανίας ξοδεύει 135 εκα-
τομμύρια τον χρόνο τόσο σε συνδρομές επι-
στημονικών περιοδικών όσο και σε χρόνο και
ενέργεια για να αναζητήσει τις δημοσιεύσεις
που κάθε φορα χρειάζεται ώστε να δράσει
αποτελεσματικά. Χαρακτηριστικά, για κάθε
αύξηση σε ποσοστό της τάξεως του 5% των
περιοδικών ανοικτής πρόσβασης, υπολογίζε-
ται ότι θα μπορούσαν να εξοικονομηθούν 1,7
εκατομμύρια λίρες από δημόσιους πόρους.
Επίσης, όπως προκύπτει απο τις μελέτες, τα
πιο κοινά εμπόδια που αναφέρουν οι ερωτη-
θέντες για την πρόσβαση στα ερευνητικά απο-
τελέσματα είναι το κόστος (80%) και η έλλει-
ψη χρόνου (46%). Ο καθηγητής Martin Hall
στο Πανεπιστήμιο του Salford και πρόεδρος
του OAIG αναφέρει: "Αυτά τα ευρήματα ση-
ματοδοτούν ένα σημείο στροφής στην ήσυχη
επανασταση της Ανοικτής Πρόσβασης. Υπάρ-
χουν πολλοί καλοί λόγοι για να διαθέτουμε
κάθε φορά τα αποτελέσματα της έρευνας
ανοικτά. Οι μελέτες αυτές δείχνουν καθαρά
ότι ένας απο αυτούς τους λόγους είναι το ότι
η ανοικτή πρόσβαση συμφέρει οικονομικά".
Παράλληλα, οι μελέτες του OAIG επιχει-
ρούν να αφυπνήσουν το κοινό σχετικά με
τα πλεονέκτήματα και τα οφέλη της Aνοικτής
Πρόσβασης. Έτσι, κάνουν έκκληση για την
εξερεύνηση τρόπων για την καλύτερη αξιο-
ποίηση της πληροφορίας που παράγεται απο
τη δημόσια έρευνα και τρόπων για τη βελτίω-
ση των σχέσεων μεταξύ των ερευνητών της
ακαδημαϊκής κοινότητας και των απασχο-
λούμενων σε άλλους τομείς που βασίζονται
στην έρευνα (ώστε να φέρουν είς πέρας την
εργασία τους καλύτερα). Τέλος, τα ευρήματα
που προκύπτουν, αποδεικνύουν ότι η αύξη-
ση της Ανοικτής Πρόσβασης στα αποτελέ-
σματα της έρευνας έχει άμεσα οικονομικά
και πρακτικά οφέλη για το σύνολο του πλη-
θυσμού της Βρετανίας, ιδιαίτερα πολύτιμα σε
εποχές λιτότητας.
03-05/2012 |
καινοτομια
ερευνα & τεχνολογια
17
Ανοικτή Πρόσβαση στη Γνώση
Δείκτες ποιότητας
για τα νέα
περιοδικά Aνοικτής Πρόσβασης
O δημόσιος τομέας της Μ. Βρετανίας
εξοικονομεί
28 εκατομμύρια λίρες απο την Ανοικτή Πρόσβαση
info
Benefits of Open Access to Scholarly
Research to the Public Sector
Benefits of Open Access to Scholarly
Research for Voluntary and
Charitable Sector Organisations
info
Netherlands Organisation for Scientific Research (NWO)
Royal Netherlands Academy of Arts and Sciences (KNAW)