18
ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ
ΕΡΕΥΝΑ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ | 06- 08/2013
Mια νέα μελέτη της COAR (Συνομοσπονδία
Αποθετηρίων Ανοικτής Πρόσβασης) έρχεται να
αναδείξει τα καλά παραδείγματα και τις στρα-
τηγικές εμπλουτισμού των αποθετηρίων, ώστε
να ενισχύσει τον ρόλο και την αναγνώριση της
σημασίας τους στην ευρεία διάδοση των αποτε-
λεσμάτων της έρευνας.
Η μελέτη έχει τον τίτλο “Incentives, Integration,
and Mediation: Sustainable Practices for
Populating Repositories” (Κίνητρα, Ενοποίηση,
Διαμεσολάβηση: Βιώσιμες Πρακτικές για τον
Εμπλουτισμό Αποθετηρίων) και στόχος της είναι
να βοηθήσει την ερευνητική κοινότητα να εφαρ-
μόζει βιώσιμες μεθόδους για την πρόσκτηση πε-
ριεχομένου στα αποθετήρια.
Η αναγνώριση της σημασίας των αποθετηρίων
Ανοικτής Πρόσβασης διαρκώς αυξάνεται τα
τελευταία περίπου δέκα χρόνια, καθώς χρημα-
τοδοτικοί φορείς και κυβερνήσεις εφαρμόζουν
πολιτικές Ανοικτής Πρόσβασης με εντεινόμε-
νους ρυθμούς, και έχει δημιουργηθεί γύρω από
αυτά μία δραστήρια, αναπτυσσόμενη κοινότητα
παγκοσμίως.
Παρ’ όλη τη σημαντική διάδοσή τους, τα αποθε-
τήρια χρειάζεται να υιοθετούν στρατηγικές ανά-
δειξης της αξίας τους στην ευρύτερη ερευνητική
κοινότητα. Παράλληλα, έχουν ανακύψει πολλές
καλές πρακτικές που αφορούν την πολιτική από-
κτησης περιεχομένου και τη βιωσιμότητα των
αποθετηρίων. Οι πρακτικές που περιγράφονται
βασίζονται στην αξιολόγηση της δράσης απο-
θετηρίων από όλο τον κόσμο που εφαρμόζονται
μέσα σε διαφορετικά θεσμικά και ιδρυματικά πε-
ριβάλλοντα.
Στη μελέτη, εξετάζονται τρία επιμέρους βασικά
στοιχεία στην αξιολόγηση των αποθετηρίων:
u
Κίνητρα:
προώθηση των οφελών των απο-
θετηρίων μέσα από καμπάνιες ευαισθητοποίη-
σης και δημιουργίας δεικτών, και μέσα από την
υιοθέτηση πολιτικών που απαιτούν την κατάθε-
ση ή την αυτοαρχειοθέτηση
u
Ενοποίηση:
η ενσωμάτωση ή η εξασφάλιση
της διαλειτουργικότητας μεταξύ των υπηρεσιών
των αποθετηρίων και άλλων ιδρυματικών υπη-
ρεσιών, όπως τα ερευνητικά πληροφοριακά συ-
στήματα και οι ερευνητικές βιογραφίες
u
Διαμεσολάβηση:
η εφαρμογή εργαλείων,
ροών εργασίας και συνεργασιών που διευκολύ-
νουν και απλοποιούν τη διαδικασία κατάθεσης.
Η κοινότητα των αποθετηρίων γεννήθηκε μέσα
από ένα περιβάλλον συνεργασίας, ανοικτότητας
και καινοτομίας. Οι πρακτικές πουπεριγράφονται
στη μελέτη αντανακλούν αυτές τις παραδόσεις
και αντιπροσωπεύουν δημιουργικές προσεγγί-
σεις όσον αφορά το προσωπικό, τις τεχνολογικές
λύσεις και την υιοθέτηση καινοτόμων πολιτικών.
Η COAR (Συνομοσπονδία Αποθετηρίων Ανοικτής
Πρόσβασης) είναι ένας νέος, γρήγορα αναπτυσ-
σόμενος συνεταιρισμός αποθετηρίων. Ιδρύθηκε
τον Οκτώβριο του 2009, και σήμερα αριθμεί 100
μέλη παγκοσμίως από 24 χώρες και 4 ηπείρους.
Η αποστολή της είναι να ενισχύσει την προβολή
και τη διάδοση των αποτελεσμάτων της έρευνας
μέσα από τη δημιουργία ενός διεθνούς δικτύου
ψηφιακών αποθετηρίων Ανοικτής Πρόσβασης.
Ανοικτή Πρόσβαση στη Γνώση
Το διαδικτυακό περιβάλλον των ηλεκτρονικών
εκδόσεων του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης
(http://www.ekt.gr/epublishing)
διατίθεται
πλέον και στην αγγλική γλώσσα, δίνοντας τη
δυνατότητα και στο διεθνές κοινό να πλοηγη-
θεί στις ανοικτές επιστημονικές εκδόσεις που
αναπτύσσει ο φορέας. To EKT ePublishing που
λειτουργεί από τον Ιανουάριο 2013, αποτελεί
την ηλεκτρονική στέγη των υπηρεσιών ηλε-
κτρονικών εκδόσεων του ΕΚΤ και φιλοξενεί
σήμερα περισσότερες από 2.600 δημοσιεύσεις
από έγκριτα περιοδικά, και μεγάλο αριθμό ηλε-
κτρονικών βιβλίων και πρακτικών συνεδρίων
για διάφορα επιστημονικά πεδία.
Οι επισκέπτες μπορούν να πλοηγηθούν σε ένα
μεγάλο μέρος της ελληνικής επιστημονικής
παραγωγής και να αναζητήσουν έγκριτο επι-
στημονικό υλικό από τον τομέα των ανθρωπι-
στικών επιστημών, τις φυσικές, γεωργικές και
κοινωνικές επιστήμες, υλικό που εμπλουτίζεται
παράλληλα με τις εκδοτικές συνεργασίες του
ΕΚΤ.
Καθώς μεγάλο μέρος της επιστημονικής πα-
ραγωγής (περιοδικά, άρθρα, ηλεκτρονικά βι-
βλία) που μπορεί να αναζητήσει κανείς στο ΕΚΤ
ePublishing βρίσκονται στην αγγλική γλώσσα,
κρίθηκε αναγκαία η διάθεση της δικτυακής
πύλης και στην αγγλική γλώσσα, ώστε να συμ-
βάλλει τόσο στην αύξηση της απήχησης και
αναγνωσιμότητας των εκδόσεων αλλά και στην
ανάδειξη του έγκριτου ελληνικού επιστημονι-
κού περιεχομένου στη διεθνή ακαδημαϊκή και
ερευνητική κοινότητα.
Οι περιοδικές εκδόσεις ανοικτής πρόσβασης
που διατίθενται από το διαδικτυακό περιβάλ-
λον του ΕΚΤ ePublishing, είναι αποτέλεσμα των
υπηρεσιών ηλεκτρονικών εκδόσεων που ανα-
πτύσσει το ΕΚΤ. Οι ηλεκτρονικές εκδόσεις αυτές
απολαμβάνουν σήμερα μεγάλη επισκεψιμότη-
τα τόσο από την Ελλάδα όσο και από το εξω-
τερικό. Χαρακτηριστικά, τους μήνες Μάρτιος
- Ιούλιος 2013 , η πύλη του ΕΚΤ ePublishing είχε
πάνω από 8.000 μοναδικούς επισκέπτες, μεγά-
λο μέρος των οποίων προέρχεται από χώρες
του εξωτερικού, όπως Ιταλία, ΗΠΑ, Γερμανία.
Ωστόσο, εντυπωσιακά είναι και τα ποσοστά
επισκεψιμότητας από χώρες του εξωτερικού
για τις επιμέρους περιοδικές εκδόσεις που
αναπτύσσει το ΕΚΤ σε περιβάλλοντα διαχείρι-
σης της εκδοτικής διαδικασίας. Έτσι, ολοκλη-
ρώνοντας το δίγλωσσο περιβάλλον του ΕΚΤ
ePublishing, το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης
πραγματοποιεί ένα ακόμα σημαντικό βήμα
τόσο για τη συγκέντρωση όσο και για τη διε-
θνοποίηση της ελληνικής επιστημονικής παρα-
γωγής.
Το διαδικτυακό περιβάλλον
ηλεκτρονικών εκδόσεων του ΕΚΤ
διαθέσιμο και στην αγγλική γλώσσα
info
Μελέτη COAR
για τις βιώσιμες πρακτικές των αποθετηρίων
Ανοικτής Πρόσβασης
info
Σχετικά με την COAR
ΗΜελέτη“Incentives, Integration, and
Mediation: Sustainable Practices for
Populating Repositories”
ΕΚΤ ePublishing
