8
καινοτομια
ερευνα & τεχνολογια | 03 - 05/2017
Συνέντευξη
Οι ελληνικές επιχειρήσεις να επενδύσουν στον τομέα
της έρευνας
,,
Συνέντευξη με τον
Ηλία Παπαθεοδώρου, CEO, Genkyotex SA
Μίααπότιςπολύ ενδιαφέρουσεςομιλίεςπουδόθηκανστοHellenic Innovation
Forum 2017 ήταν αυτή που έδωσε ο Ηλίας Παπαθεοδώρου (CEO, Genkyotex
SA) με τίτλο "Περί Καινοτομίας". Σε συνέντευξη στον Μαργαρίτη Προέδρου
μετά την εκδήλωση, ο Η. Παπαθεοδώρου παρουσιάζει τους παράγοντες που
συνεισφέρουν στην ανάπτυξη της καινοτομίας, αναδεικνύει τον ρόλο των
venture capitals και επισημαίνει την ανάγκη αύξησης των ιδιωτικών επεν-
δύσεων στην έρευνα. Επίσης, υπογραμμίζει τη θετική συνεισφορά του brain
drain, όταν αυτό συνοδεύεται από επιστροφή των επιστημόνων στη χώρα
έχοντας αποκτήσει σημαντική ερευνητική και εργασιακή εμπειρία.
,,
Ποιοι είναι οι παράγοντες που συντελούν
στην ανάπτυξη της καινοτομίας;
Αρχικά είναι, ξεκάθαρα, η βασική έρευνα. Δεν
πιστεύω ότι μπορεί κανείς να καινοτομήσει
σε οποιοδήποτε πεδίο αν δεν υπάρχει βασική
έρευνα. Από εκεί και πέρα, έχει να κάνει με τον
ορισμό της καινοτομίας και τι προσπαθεί να πε-
τύχει.
Υπάρχουν πολλά πράγματα που πρέπει να λει-
τουργήσουν, ώστε μία καινοτόμος ιδέα να προ-
χωρήσει. Κατά την άποψή μου, η καινοτομία
υπάρχει μόνο όταν φτάσει στο στάδιο του προ-
ϊόντος. Η καινοτομία είναι ένα τελικό στάδιο και
όχι ένα ερευνητικό στάδιο.
Μια νέα τάση διεθνώς είναι η στροφή προς
την Ανοικτή Καινοτομία. Πώς μπορεί να επι-
τευχθεί αυτή και ποια τα οφέλη της στην
επιχειρηματικότητα;
Πιστεύω ότι εξ ορισμού πρέπει να είμαστε ανοι-
κτοί στις ιδέες και στην έρευνα, διαφορετικά
δεν μπορεί να παραχθεί κάτι καινούριο. Επίσης,
χρειάζεται να υπάρχει πρόσβαση στις ιδέες των
άλλων και συνομιλία μεταξύ όλων των πλευρών.
Επομένως η ανοικτότητα είναι απαραίτητη για
την καινοτομία.
Όσον αφορά την επιχειρηματικότητα, η διάστα-
ση είναι λίγο διαφορετική. Εάν δεν υπάρχουν
πνευματικά δικαιώματα ή ένας τρόπος εμπορι-
κής αξιοποίησης της καινοτομίας, τότε τα πράγ-
ματα δυσκολεύουν, διότι δεν θα είναι εφικτό να
βρεθούν οι απαραίτητοι πόροι για να προχωρή-
σει η ανάπτυξη ενός προϊόντος.
Ποια είναι τα βήματα που εκτιμάτε ότι πρέ-
πει να γίνουν για τη στενή και αποτελεσμα-
τική σύνδεση μεταξύ εκπαίδευσης, έρευνα
και καινοτομίας, δηλαδή των τριών πλευ-
ρών του Τριγώνου της Γνώσης;
Νομίζω ότι αρχικά πρέπει να κατανοήσουμε ότι
μιλάμε για τρία διαφορετικά πράγματα. Αρκετοί
το βλέπουν ως τρίγωνο, άλλοι ως ευθεία, εγώ πι-
στεύω ότι πρέπει να το δούμε ως τρία διαφορε-
τικά στάδια, τα οποία, ξεκάθαρα, έχουν έναν δι-
αφορετικό ρόλο. Η βασική έρευνα και η σπουδή
είναι αρκετά σημαντικά, καθώς αποτελούν την
αφετηρία. Αλλά, από εκεί και πέρα, ειδικά στην
Ελλάδα, πρέπει να δώσουμε επιπλέον προσοχή
στο κομμάτι της εφαρμοσμένης έρευνας και
στο κομμάτι του προϊόντος.
Πρέπει να καταλάβουμε ότι χρειάζεται να πα-
ράξουμε στοιχεία, ώστε να αποδείξουμε ότι ένα
προϊόν μπορεί να είναι ανταγωνιστικό σε πα-
γκόσμιο επίπεδο. Αυτό είναι ακόμη ένα σημα-
ντικό ζήτημα, γιατί όταν μιλάμε για καινοτομία,
πρέπει να μιλάμε πάντα έχοντας στον νου μας
το παγκόσμιο γίγνεσθαι.
Πώς εκτιμάτε ότι μπορεί να αντιμετωπι-
στεί η απειλή της "κοιλάδας του θανάτου"
(death valley), όπως είναι γνωστή η φάση
που μεσολαβεί μεταξύ της ερευνητικής
δραστηριότητας και της εμπορικής αξιο-
ποίησης των ερευνητικών αποτελεσμάτων,
και στην οποία φάση ουσιαστικά "πεθαί-
νουν" οι περισσότερες επιχειρηματικές
πρωτοβουλίες;
Νομίζω ότι ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα
που μπορεί να σε οδηγήσουν στην "κοιλάδα του
θανάτου" είναι να ιδρύσεις μία εταιρεία πολύ
νωρίς. Αυτή τη στιγμή στην Ευρώπη υπάρχουν
οι δυνατότητες ώστε κάποιος, είτε επιστήμονας
είτε επιστημονικός φορέας, να βρει τη χρηματο-
δότηση που θα του εξασφαλίσει τη δυνατότητα
να οδηγήσει μία ιδέα στην ωρίμανσή της.
Δηλαδή, χρειάζεται να εξασφαλίσει κάποιος
κονδύλια, να προχωρήσει σε συγκεκριμένα πει-
ράματα ή συγκεκριμένη ανάπτυξη, και να φτά-
σει σε στάδιο ωριμότητας, προτού ιδρύσει την
εταιρεία.
Η εξασφάλιση χρηματοδότησης από venture
capitalists υπερβολικά νωρίς είναι προβληματι-
κή. Επιπλέον, κανείς δεν πρόκειται να επενδύσει
χρήματα, εάν δεν πιστεύει ότι η ιδέα είναι κοντά
στο στάδιο της ωριμότητας.
Άρα, πιστεύω ότι, γενικά, ακαδημαϊκοί, πανε-
πιστημιακοί, νέοι άνθρωποι που ιδρύουν εται-
ρείες, πρέπει να στοχεύσουν στο να ωριμάσει
πρώτα η ιδέα τους, να βρουν πόρους και να
ιδρύσουν την εταιρεία αφού έχει εξασφαλιστεί
η ωρίμανση.
Πόσο σημαντικός και καθοριστικός εκτι-
μάτε ότι είναι ο ρόλος των venture capitals
στην προώθηση της καινοτομίας;
Ο ρόλος τους είναι καθοριστικός από πολλές
διαστάσεις. Πρώτα απ’ όλα, εάν δεν υπάρχουν
αυτοί οι πόροι, δεν είναι εύκολο να προχωρή-
σει κάποιος και με ταχύτητα και με ποιότητα,
στοιχεία που μετράνε στην ανταγωνιστικότητα
σε παγκόσμιο επίπεδο. Επομένως, χωρίς αυ-
τούς τους πόρους, είναι δύσκολο να είναι κανείς
ανταγωνιστικός σήμερα.
Η άλλη διάσταση, εξίσου σημαντική, έχει να κά-
νει με αυτό που ονομάζουν οι Αμερικάνοι "έξυ-
πνο χρήμα", δηλαδή η αντίληψη ότι οι venture
capitalists δεν προσφέρουν μόνο χρηματοδό-
τηση, αλλά μπορούν να παρέχουν και χρήσιμες
πληροφορίες και συμβουλές για να πετύχει μία
καινοτόμος ιδέα.
Οι επενδύσεις του ιδιωτικού τομέα σε Έρευ-
να & Ανάπτυξη στην Ελλάδα παραμένουν
σταθερά χαμηλές. Που νομίζετε ότι οφεί-
λεται αυτό και τι πρέπει να γίνει ώστε να
αυξηθούν;
Πιστεύω ότι εξαρτάται και από το για ποιον το-
μέα μιλάμε. Στον τομέα της υψηλής τεχνολογίας
δεν έχουμε παράδοση στην Ελλάδα, μόνο κά-
ποιες λίγες εταιρείες δραστηριοποιούνται. Θα
ήταν καλό οι νέοι άνθρωποι που αναλαμβάνουν
πολλές από τις επιχειρήσεις, οι οποίες είτε είναι
προσωποπαγείς είτε ανήκουν, συνήθως, σε μία-
