14
καινοτομια
ερευνα & τεχνολογια | 12/2017 - 02/2018
Στο πλαίσιο της σταθερής επαφής που έχε-
τε με την ελληνική πραγματικότητα, δώσατε
μια ενδιαφέρουσα διάλεξη για μία νέα οπτική
στην αντιμετώπιση της ελληνικής κρίσης. Θα
μπορούσατε να μας μιλήσετε λίγο για αυτή
την προσέγγιση;
Πράγματι, κάναμε μια συζήτηση πάνω στο πώς
μπορεί να συνδεθεί η καινοτομία με την ελλη-
νική κρίση, την οικονομία και την ανάπτυξη.
Συνήθως όταν μιλάμε για επενδύσεις αναφερό-
μαστε σε πολλά πράγματα, αλλά όχι τόσο στον
άνθρωπο που θα πρέπει να είναι η βασική κα-
τεύθυνση επένδυσης και αυτό είναι καινοτομία
τελικά.
Άρα όταν επενδύουμε στις ιδέες που βγάζει
ένας άνθρωπος, οι ιδέες μπορούν σε δεύτερη
φάση να γίνουν προϊόντα και λύσεις για τον άν-
θρωπο. Αυτό δημιουργεί οικονομία και σίγουρα
μπορεί να βοηθήσει μια χώρα να αντεπεξέλθει
στα διάφορα προβλήματα.
Μεταξύ των πολλών διακρίσεων σας, έχετε
αποσπάσει το 2013 το Leibniz Prize, το πιο
σημαντικό ερευνητικό βραβείο στη Γερμανία,
για πολλούς το "γερμανικό Νόμπελ" . Μιλήστε
μας για αυτή τη σπουδαία διάκριση.
Είναι μια τιμή που μου έκανε η Γερμανία για
την έρευνα που κάνουμε, προσπαθώντας να
αλλάξουμε τους τρόπους που χρησιμοποιού-
με το φως στην ιατρική, στη βιολογία. Αυτό
που κάνουμε είναι να βλέπουμε πού υπάρχουν
περιορισμοί και όρια. Για παράδειγμα ένα μι-
κροσκόπιο φτάνει μέχρι ένα χιλιοστό, δεν πάει
βαθύτερα, και πολλές διαδικασίες στην ιατρική
ουσιαστικά χρησιμοποιούν ακόμη το ανθρώ-
πινο μάτι. Στα χειρουργεία, στις ενδοσκοπίες, ο
γιατρός απλά κοιτάει.
Αλλά αυτό είναι κάτι που συμβαίνει εδώ και
3.000 χρόνια. Άρα βλέπουμε ότι ενώ το φως
χρησιμοποιείται στην ιατρική, θα μπορούσαμε
να το χρησιμοποιήσουμε με πολύ καλύτερο
τρόπο. Ο στόχος είναι να κάνουμε και τα μικρο-
σκόπια να δουν πιο βαθιά αλλά να βοηθήσουμε
και τους γιατρούς που χρησιμοποιούν ακόμη
το ανθρώπινο μάτι, να δουν καλύτερα. Έχουμε
αναπτύξει δυο κυρίως σχετικές τεχνολογίες και
αυτός είναι ο λόγος που πήρα το βραβείο.
Yπάρχουν κίνητρα και ευκαιρίες για επιστήμο-
νες που θέλουν να ακολουθήσουν μία πορεία
αντίστοιχη με τη δική σας παραμένοντας στην
Ελλάδα;
Υπάρχουν εξαιρετικοί άνθρωποι στην Ελλάδα.
Αλλά το θέμα είναι ότι δεν υπάρχει πάντα η
υποστήριξη που χρειάζεται. Ίσως μάλιστα κα-
μιά φορά η κοινωνία να θεωρεί τον επιστήμονα
κάπως πιο περιθωριακό στοιχείο. Όμως, στην
πραγματικότητα η γνώση, η τεχνολογία και η
καινοτομία είναι κεντρικά σε άλλες κοινωνίες.
Πρέπει να υπάρξουν οι συνθήκες ώστε να απο-
κατασταθεί αυτό το πρόβλημα στην ελληνική
κοινωνία.
Αν σε καίρια πόστα βρεθούν άνθρωποι με ικα-
νότητες και επιστημονικό υπόβαθρο θα μπο-
ρούσε να γίνει κάτι; Εσάς αν σας πρότειναν ένα
καίριο ερευνητικό πόστο θα επιστρέφατε;
Με ενδιαφέρει η Ελλάδα και ο ελληνικός χώρος,
με ενδιαφέρει η παραγωγή γνώσης και τεχνολο-
γίας, αλλά δεν με έχει απασχολήσει μέχρι τώρα
μια τέτοια περίπτωση. Γενικότερα πιστεύω ότι
η Ελλάδα έχει εντός της χώρας ικανούς ανθρώ-
πους με εμπειρία. Δεν έχει νόημα να ψάχνουμε
για "ήρωες" ή να έρθει κάποιος απ’ έξω για να
αλλάξει τα πράγματα. Το θέμα είναι ότι χρειά-
ζεται η υποστήριξη της κοινωνίας, να καταλα-
βαίνουν οι άνθρωποι πόσο σημαντική είναι η
επιστήμη.
Πόσο σημαντική είναι η διασύνδεση των Ελ-
λήνων επιστημόνων της Ελλάδας με αυτούς
του εξωτερικού;
Θεωρώ ότι ως σύνολο εσωτερικών και εξωτε-
ρικών επιστημόνων, πρέπει σε πρώτη φάση να
αρχίσουμε τον δικό μας διάλογο για την επιστή-
μη. Πρέπει η επιστήμη να μπει στον δημόσιο δι-
άλογο. Να μιλάμε για την καινοτομία και για την
εφεύρεση. Επίσης αυτή η διάδραση θα φέρει
εξωστρέφεια. Αν παράγει ένας χώρος γνώση,
όπως τα πανεπιστήμια και τα ερευνητικά κέ-
ντρα, δεν μπορεί να γίνεται εσωστρεφής και να
"κλείνει" αυτή τη γνώση μέσα στη χώρα.
Αυτή η γνώση παράγεται και πρέπει να διαχέ-
εται προς τα έξω. Κάποιες από τις τεχνολογίες
που παράγουμε, πέρα από το ότι είναι ενδιαφέ-
ρουσες από μόνες τους, τις παράγουμε προκει-
μένου να βοηθάμε τους ανθρώπους. Η τεχνο-
λογία είναι για την υπηρεσία του ανθρώπου και
γι’αυτό δεν μπορούμε να είμαστε εσωστρεφείς.
Θα πρέπει να αξιοποιήσουμε τα κανάλια ώστε
να βγαίνει αυτή η τεχνολογία προς τα έξω, προ-
κειμένου να βοηθήσει τον άνθρωπο, την οικο-
νομία και να έχει θετική συνεισφορά στην κοι-
νωνία γενικότερα.
Η δυνατότητα που έχει η Ελλάδα να αναπτύξει
τεχνολογία δεν υπολείπεται σε σχέση με καμία
άλλη χώρα - ειδικά όσον αφορά τεχνολογίες
πληροφορικής. Η Ελλάδα έχει πολύ καλές προ-
οπτικές και μπορεί να υποστηρίξει πολύ ωραία
projects τεχνολογίας.
Συνέντευξη
Η επιστήμη στην Ελλάδα πρέπει να μπει στο δημόσιο
διάλογο, να μιλάμε για την καινοτομία και για την
εφεύρεση. Αυτή η διάδραση θα φέρει εξωστρέφεια.
,,
Βασίλης Ντζιαχρήστος
, Καθηγητής Βιολογικής Απεικόνισης στο Τεχνικό Πανεπιστήμιο
Μονάχου (TUM)- Διευθυντής Ινστιτούτου Βιολογικής και Ιατρικής Απεικόνισης (ΙΒΜΙ)
Κέντρου Helmholtz
Ο Βασίλης Ντζιαχρήστος, ο διακεκριμένος Έλληνας επιστήμονας που δραστηριοποιεί-
ται στη Γερμανία κι έχει βραβευτεί με το Leibniz Prize, παρά την πλούσια επιστημονική
δραστηριότητα του εκτός Ελλάδας, βρίσκει πάντα χρόνο να αναπτύσσει συνεργασίες με
ελληνικά ιδρύματα και Έλληνες ερευνητές.
Κατά τη διάρκεια επίσκεψης του στην Ελλάδα για μια διάλεξη στο Ίδρυμα Ευγενίδου στις
6 Δεκεμβρίου 2017, κατά την οποία αναφέρθηκε σε νέες δυνατότητες εξόδου από την
ελληνική κρίση, μίλησε στη Βάλια Σκούρα για τα προσωπικά του επιτεύγματα, τις διακρί-
σεις, αλλά και τα οφέλη της διασύνδεσης των Ελλήνων μεταξύ τους.
info
,,
Καθηγητής Βασίλης Ντζιαχρήστος
