18
καινοτομια
ερευνα & τεχνολογια | 12/2017 - 02/2018
Όσον αφορά την Ελλάδα, όπως επισημαίνει το
ΙΜΕ-ΓΣΕΒΕΕ, ενθαρρυντικά είναι τα στοιχεία για
την ελληνική μικρομεσαία επιχειρηματικότητα,
έπειτα από ένα διάστημα βαθιάς ύφεσης και αυ-
στηρής προσαρμογής. Ενώ οι απώλειες
από την έναρξη της κρίσης παραμένουν
υψηλές, αναφύονται σημάδια ανάκαμ-
ψης στους βασικούς οικονομικούς δεί-
κτες.
Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις συγκρο-
τούν τη συντριπτική πλειονότητα της
επιχειρηματικής δραστηριότητας στην
Ελλάδα, διατηρώντας ως μερίδιο το
99,5% στο σύνολο των επιχειρήσεων,
το 86,9% της απασχόλησης (ποσοστό
που ξεπερνά κάθε άλλο κράτος μέλος
της ΕΕ) και το 73,2% της προστιθέμε-
νης αξίας. Σύμφωνα με την έκθεση της
ΕΕ, η απασχόληση στις ΜΜΕ αυξήθηκε
την περίοδο 2015-2016 κατά 2,4%, ενώ
η προστιθέμενη αξία σημείωσε άνοδο
1,4%. Για το 2018, αναμένονται να δημι-
ουργηθούν από τις μικρομεσαίες επιχει-
ρήσεις επιπλέον 96.500 νέες θέσεις απα-
σχόλησης, ενώ οι προβολές δείχνουν
θετικό ρυθμό αύξησης της προστιθέμε-
νης αξίας κατά 5,8%.
Καθώς η συντριπτική πλειοψηφία των
ελληνικών ΜμΕ αποτελείται από πολύ
μικρές επιχειρήσεις, κάτω των 10 ατό-
μων, αναδεικνύεται η σπουδαιότητα της
μικρής επιχειρηματικότητας στη χώρα
μας για την απασχόληση και τη δημι-
ουργία θέσεων εργασίας, αλλά και για
την οικονομία γενικότερα. Στη συμβολή
των ΜμΕ στην οικονομία στην Ελλάδα,
αναφέρεται πρόσφατη μελέτη του ΣΕΒ
και της EY Ελλάδος, με τίτλο "Οι μεσαί-
ες και μικρές επιχειρήσεις στην Ελλάδα". Όπως
επισημαίνεται στη μελέτη, οι μεσαίες και μικρές
επιχειρήσεις αποτελούν σημαντικό πυλώνα της
ελληνικής παραγωγικής διαδικασίας και μπο-
ρούν να έχουν κεντρικό ρόλο στην ανάπτυξη και
τον παραγωγικό μετασχηματισμό της οικονομί-
ας και στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.
Όμως, οι πιέσεις που ασκήθηκαν κατά την κρίση
έχουν αφήσει έντονο το αποτύπωμά τους. Σήμε-
ρα στην Ευρώπη, ο αριθμός των ΜμΕ, η απασχό-
ληση σε αυτές, και η παραγόμενη προστιθέμενη
αξία έχουν επιστρέψει στα προ κρίσης επίπεδα,
με λίγες μόνο εξαιρέσεις, μία εκ των οποίων είναι
και η Ελλάδα. Παρόλα αυτά, υπάρχει ένα επιχει-
ρηματικό προφίλ μεσαίων και μικρών επιχειρή-
σεων που αντέχει στην κρίση και που μπορεί να
οδηγήσει και στην ανάκαμψη.
Tο πρώτο μέρος της μελέτης καταγράφει τις εξε-
λίξεις και τα βασικά προβλήματα των ΜμΕ στη
χώρα μας και εντοπίζει τα επιχειρηματικά χαρα-
κτηριστικά που ενισχύουν τις αντοχές τους στην
κρίση, βελτιώνουν τις δυνατότητες ανάκαμψής
τους και επιταχύνουν την παραγωγική τους με-
γέθυνση. Το δεύτερο μέρος αναφέρεται στην
επιχειρηματική μεγέθυνση και έχει τίτλο "Δια-
δρομές επιχειρηματικής μεγέθυνσης. Η διεθνής
εμπειρία και οι ελληνικές ΜμΕ. Η αναγκαιότητα
ενός Συμφώνου για τις ΜμΕ".
Σύμφωνα με τη μελέτη, η κρίση ανέδειξε τα πλε-
ονεκτήματα και την ταχεία προσαρμοστικότητα
επιχειρήσεων που έχουν ένα ή/και περισσότερα
από τα παρακάτω χαρακτηριστικά: α) Μέγεθος,
ανθεκτικότητα και συνεισφορά στην οικονομία,
β) Δημιουργία θέσεων εργασίας σε δραστηριό-
τητες με αξία, γ) Προσαρμοστικότητα και αντο-
χή αξιοποιώντας οικονομίες κλίμακας, δ) Βελτίω-
ση της εξωστρέφειας, ε) Βελτίωση των εταιρικών
δεξιοτήτων. Ιδιαίτερα "ανθεκτικός" είναι ο κλά-
δος των μεταποιητικών επιχειρήσεων οι οποίες
συνεχίζουν να συνεισφέρουν πολλαπλάσια στην
οικονομία, και μάλιστα όσες αξιοποιούν την τε-
χνολογία ανακάμπτουν ταχύτερα.
Η επιχειρηματικότητα αποτελεί βασικό συστα-
τικό της βιομηχανικής πολιτικής κάθε σύγχρο-
νου κράτους. Από μόνη της, όμως, δεν δύναται
να οδηγήσει στην οικονομική ανάπτυξη μιας
χώρας. Ο οικονομικός αντίκτυπος που έχουν
οι πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις είναι πε-
ριορισμένος, δεδομένου ότι χαρακτηρίζονται
από χαμηλή παραγωγικότητα, παρουσιάζουν
δυσκολίες στην ενσωμάτωση της καινοτομίας
και στη χρήση οικονομικών κλίμακας. Συνεπώς,
αντιμετωπίζουν μεγαλύτερα εμπόδια στο να
αναπτυχθούν, ενώ πολλές δεν προτίθενται καν
να το πράξουν.
Τα τελευταία χρόνια, ιδιαίτερα αυξανόμενη ση-
μασία δίνεται στην επιχειρηματική μεγέθυνση,
το λεγόμενο "scale-up", ιδιαίτερα για επιχειρή-
σεις που έχουν τις αναπτυξιακές προοπτικές. Ως
μεγέθυνση για μια επιχείρηση εννοείται, σύμφω-
να με τον ΟΟΣΑ, η αύξηση στον ετήσιο ρυθμό
απασχόλησης ή των εσόδων άνω του 20% για
μια τριετία, και αν είχε 10 ή περισσότερους ερ-
γαζόμενους στην αρχή της περιόδου.
Όπως ανακοίνωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο
"Single Μarket Strategy", στο πλάνο στρατη-
γικής για τις ΜμΕ, οι ταχέως αναπτυσσόμενες
επιχειρήσεις δημιουργούν περισσότερες θέσεις
εργασίας από τις άλλες εταιρείες, αυξάνουν την
καινοτομία και την ανταγωνιστικότητα της Ευ-
ρώπης, ενδυναμώνουν την οικονομία.
Η συμβολή της μεγέθυνσης στη δημιουργία
νέων θέσεων εργασίας έχει καταγραφεί από τη
διεθνή βιβλιογραφία και έχουν πραγματοποι-
ηθεί πολλές μελέτες που το ενισχύουν. Η δημι-
ουργία νέων θέσεων, με τη σειρά της, έχει θετι-
κή επίπτωση στην οικονομική ανάπτυξη μιας
χώρας. Οι μεσαίες και μεγαλύτερες επιχειρήσεις
χαρακτηρίζονται από υψηλότερη παραγωγικό-
τητα, το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε καλύτερη
κατανομή πόρων για όλη την οικονομία, δημι-
ουργώντας έτσι τις προϋποθέσεις για ταχύτερη
οικονομική ανάπτυξη.
Με στόχο την παροχή αποτελεσματικής υπο-
στήριξης στις ΜμΕ και την αύξηση του επιχειρη-
ματικού μεγέθους (δεδομένου ότι στην Ελλάδα
υπάρχει πολύ μεγάλο ποσοστό των πολύ μικρών
επιχειρήσεων), το Υπουργείο Οικονομίας και
Ανάπτυξης προωθεί τη δημιουργία σχετικών
δομών στήριξης. Στο σημερινό περιβάλλον της
παγκοσμιοποιημένης αγοράς και της απαίτησης
για ψηφιακό μετασχηματισμό, οι ΜμΕ πρέπει
να υποστηριχθούν αποτελεσματικά για να αυ-
ξήσουν την παραγωγικότητα, την καινοτομική
τους ικανότητα, να ενταχθούν σε αλυσίδες αξί-
ας, να ενσωματώσουν ψηφιακές τεχνολογίες και
νέες δεξιότητες και να ενισχύσουν την εξωστρέ-
φειά τους.
Επομένως, καθίσταται αναγκαία η δημιουργία
μιας συνεκτικής δομής δημοσίου συμφέροντος
που θα λειτουργήσει ολοκληρωμένα ώστε να
αντιμετωπίσει τις προκλήσεις, θα αναζητήσει
συνεργασίες με Επιμελητήρια, ΑΕΙ και ερευνη-
τικά κέντρα, θα συντονίσει και θα διευρύνει τις
υπηρεσίες που σήμερα παρέχονται από διάφο-
ρους θεσμικούς φορείς, ώστε να σταθεί αρωγός
στην μικρομεσαία επιχειρηματικότητα.
Αφιέρωμα
Η σημασία της μεγέθυνσης (scale-up) για τις ΜμΕ
Οι ΜμE στην Ελλάδα: κατάσταση και προοπτικές
Διαχρονική εξέλιξη των δεικτών απασχόλησης και προ-
στιθέμενης αξίας για τις ΜμΕ, με βάση την τελευταία έκ-
θεση της ΕΕ.
