Κ Α Ι Ν Ο Τ Ο Μ Ι Α
ΚΟΙΝΩΝΙ Α ΤΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ
Κοινωνικο-οικονομικά
οφέλη και επιπτώσεις
στην Κοινωνία των
πληροφοριών*
Η
εποχή που διανύουμε είναι εποχή
τεχνολογικών αλλαγών που ε'χει επι-
φε'ρει η ευρεία ανάπτυξη των εφαρμο
γών της πληροφορικής και των τεχνολογιών
της επικοινωνίας. Η διαδικασία αυτή είναι
ταχύτερη αλλά και διαφορετική από ο,τιδήπο-
τε έχουμε δει ε'ως τώρα. Μπροστά μας ανοίγο
νται προοπτικές για δημιουργία περισσότερου
πλούτου, υψηλότερων επιπέδων διαβίωσης
και καλύτερων υπηρεσιών. Οι τεχνολογίες
πληροφορικής και επικοινωνιών (Information
and Communication Technologies - ICTs) απο
τελούν ήδη για πολλούς ανθρώπους αναπό
σπαστο κομμάτι της καθημερινής τους ζωής,
προσφέροντας χρήσιμα εργαλεία και υπηρε
σίες στο σπίτι, το χώρο εργασίας και αλλού. Η
Κοινωνία των Πληροφοριών δεν είναι πλέον
μακρινή μελλοντική προοπτική αλλά πραγμα
τικότητα.
Τί είναι όμως η Κοινωνία των Πληροφοριών;
Θα μπορούσε να πει κανείς ότι η σύγκλιση των
τεχνολογιών της πληροφορικής, των επικοινω
νιών και των media, σε συνδυασμό με την
ψηφιακή επανάσταση είναι οι κύριοι παράγο
ντες που συντέλεσαν στη δημιουργία της,
προσδίδοντας μία νέα διάσταση στην κοινωνία
που γνωρίζαμε έως σήμερα. Μία διάσταση μεί
ζονος σημασίας καθώς η Κοινωνία των Πληρο
φοριών επιδρά σε πολλούς και διαφορετικούς
τομείς τόσο στον οικονομικό τομέα όσο και
στον κοινωνικό ιστό. Στις επιχειρήσεις, τους
εργαζόμενους που απασχολούν και τους
πελάτες τους, στα άτομα ως χρήστες των
δημόσιων υπηρεσιών, στις σχέσεις τους με την
κρατική εξουσία, τα διοικητικά όργανα και
τους άλλους πολίτες.
Είναι, ωστόσο, φυσικό μια τόσο ραγδαία εξέλι
ξη με τόσο σημαντικές επιπτώσεις να δημιουρ
γεί ερωτηματικά και ανησυχίες: οι νέες τεχνο
λογίες πληροφορικής δεν θα καταστρέψουν
περισσότερες θέσεις εργασίας από όσες θα
δημιουργήσουν; η πολυπλοκότητα τους και το
κόστος τους δεν θα διευρύνουν το χάσμα
μεταξύ των βιομηχανοποιημένων χωρών και
| *
Το κείμενο που axohvM
\ είναι απόσπασμα από την
;
Πράσινη
Bißh
της'
\ Ενροααί/.ή; Επιτροπή; με
|
θέμα: "Living and Working in
\ the Information Society: People
j
1hl".
\ http:i-v,WA>.ispo.cec.belinfosoclle
\ gregldocslpeoplelst.html
των λιγότερο ανεπτυγμένων, μεταξύ των νέων
και των γέρων, μεταξύ των πληροφοριακά
πλουσίων και των πληροφοριακά φτωχών;
Εργασία και Κοινωνί α των Πληροφοριώ ν
Είναι γεγονός ότι η δραστική μείωση του
κόστους και του χρόνου αποθήκευσης, επε
ξεργασίας και διάδοσης των πληροφοριών,
μέσω των νέων τεχνολογιών πληροφορικής και
επικοινωνιών, επέφερε μια σημαντική αλλαγή
στον τρόπο οργάνωσης της παραγωγής, της
διανομής των αγαθών και των υπηρεσιών και
συνεπώς, στην ίδια τη φύση της εργασίας. Οι
στερεότυπες επαγγελματικές δεξιότητες και
τα παραδοσιακά μοντέλα και τεχνικές διαχείρι
σης καθίστανται ανεπαρκή και ανελαστικά
στον εργασιακό χώρο, ο οποίος πλέον απαιτεί
το ακριβώς αντίθετο - την ανάπτυξη μιας νέας
επιχειρηματικής νοοτροπίας που χαρακτηρί
ζεται από ευελιξία, εμπιστοσύνη, δέσμευση
και ικανότητα προσαρμογής στις αλλαγές. Η
οργάνωση τέτοιων Ιευέλικτων επιχειρήσεωνΜ
βασίζεται όλο και περισσότερο σε διαδικασίες
και λιγότερο σε εξειδικευμένες λειτουργίες. Οι
εργαζόμενοι καλούνται να διεκπεραιώσουν ένα
εύρος στόχων, παρά να μεταβιβάσουν μια
ανατιθέμενη εργασία από τον έναν στον άλλο.
Οι επιχειρήσεις από ιεραρχικούς και πολύπλο
κους οργανισμούς με απλές λειτουργίες παίρ
νουν τη μορφή λιγότερο ιεραρχικών, πιο απο
κεντρωμένων και ΙδικτυακάΜ προσανατολι
σμένων οργανισμών, με πιο πολύπλοκες λει
τουργίες. Μεταφορικά θα μπορούσαμε να
. πούμε ότι η νέα ευέλικτη επιχείρηση μοιάζει με
στόλο που αποτελείται από μικρότερα πλοία
που πορεύονται προς την ίδια κατεύθυνση.
Στο σημείο αυτό είναι σημαντικό να κατανοή
σουμε αυτήν την αλλαγή όχι ως ένα ΙΝέο
ΜοντέλοΜ οργάνωσης της εργασίας αλλά ως
μια διαδικασία αδιάλλειπτης βελτίωσης των
μεθόδων της.
Η νέα μορφή εργασίας πρέπει να είναι οργα
νωμένη με τέτοιο τρόπο ώστε να υποστηρίζει
και να διευκολύνει τις θετικές αλλαγές παρά να
δυσχεραίνει την εφαρμογή τους. Το εργατικό
δίκαιο των κρατών-μελών που έχει ως βάση το
κλασσικό μοντέλο της πλήρους, με συγκεκριμέ
νη έδρα και αόριστη διάρκεια απασχόλησης,
δεν μπορεί πλέον να ανταποκριθεί στις ανά
γκες της παραγωγής αγαθών και προϊόντων
που στηρίζονται στη γνώση (knowledge -
based). Οι νέες μέθοδοι που ακολουθούνται
στην οργάνωση της εργασίας τείνουν να δια
φοροποιούνται από τις γνωστές μας μέχρι
Τ Ε Χ Ν Ο Λ Ο Γ Ι Α
