6
ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ
ΕΡΕΥΝΑ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ | 06 - 08/2015
Το Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών (ΙΙΕ) του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών
(ΕΙΕ), σε συνεργασία με την Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων, συνέχισε τον
Μάιο και Ιούνιο του 2015 την υποθαλάσσια έρευνα στη βορειοανατολική
πλευρά της Δήλου. Η υποθαλάσσια έρευνα επικεντρώνεται σε μια από τις
γειτονιές που δημιουργήθηκαν την περίοδο της ταχείας αστικοποίησης
της Δήλου, την συνοικία του Σταδίου, η οποία βρίσκεται στη βορειοανα-
τολική πλευρά της νήσου.
Η συνεργασία διεξήχθη στο πλαίσιο της έρευνας της Δρ. Μ. Ζαρμακούπη,
εξωτερικής συνεργάτιδας στον Τομέα Ελληνικής και Ρωμαϊκής Αρχαιότη-
τας του Ινστιτούτου Ιστορικών Ερευνών του ΕΙΕ και λέκτορα στο Πανε-
πιστήμιο του Birmingham, για την πολεοδομική εξέλιξη της Δήλου κατά
την ύστερη ελληνιστική εποχή, με χρηματοδότηση από το Πανεπιστήμιο
του Birmingham και τη Roman Society.
Μέρος των καταλοίπων της συνοικίας έχει σκεπαστεί από τη θάλασσα,
καθώς στις Κυκλάδες η στάθμη της θάλασσας έχει ανυψωθεί περίπου
κατά 2 με 2.5 m από την υστεροελληνιστική περίοδο. Η περιοχή της Συ-
νοικίας του Σταδίου επιλέχθηκε ως το επίκεντρο της υποθαλάσσιας έρευ-
νας, διότι είναι μία από τις λίγες περιοχές που δεν έχει διαταραχθεί από
νεότερες κατασκευές, καθιστώντας ευκολότερη την εξέταση της παρά-
κτιας ζώνης της πόλης, προκειμένου να γίνει κατανοητή η ενσωμάτωση
των εμπορικών δραστηριοτήτων στον αστικό ιστό.
Σκοπός των δύο πρώτων ερευνητικών αποστολών (2014-15) ήταν να
επαναπροσδιοριστούν και να αποτυπωθούν τα κατάλοιπα που βρίσκο-
νται στη θαλάσσια περιοχή της συνοικίας του Σταδίου, τα οποία είχαν
προσδιοριστεί στο παρελθόν ως λιμενικές εγκαταστάσεις. Κατά τη διάρ-
κεια της πρώτης ερευνητικής αποστολής (Οκτώβριος 2014) διαπιστώθη-
κε ότι αντί για λιμενικές εγκαταστάσεις πρόκειται για οικιστικά κατάλοιπα,
τα οποία αποτελούν τα προς ανατολάς όρια της συνοικίας του Σταδίου.
Στο συμπέρασμα αυτό οδηγήθηκε η ερευνητική ομάδα από την παρου-
σία δαπέδου σε βάθος περίπου 1,5-2 μέτρων και σε απόσταση περίπου
30 μέτρων από την ακτογραμμή, το ανατολικό όριο του οποίου φέρει
κατά χώρα πακτωμένα και σε κανονική διάταξη 16 αποθηκευτικά αγγεία,
που σώζονται κατά το ήμισυ.
Κατά τη διάρκεια της έρευνας το 2015 καθαρίστηκε το σύνολο των απο-
θηκευτικών αγγείων και αποτυπώθηκε εκ νέου με γραφική και με φωτο-
γραφική μέθοδο.
Συνεχίζοντας την έρευνα το 2015, εντοπίστηκε και αποτυπώθηκε επιπλέ-
ον σε βάθος περίπου 70 εκατοστών και σε απόσταση περίπου 10 μέτρων
από την ακτογραμμή χώρος, ο οποίος περιέχει άλλα 15 αποθηκευτικά
αγγεία, τα οποία έχουν ενσωματωθεί στον ψηφιδοπαγή αιγιαλό. Ο δεύ-
τερος αυτός χώρος εντάσσεται σε ένα κτίσμα με τουλάχιστον 5 χώρους,
το οποίο βρίσκεται κατά μήκος του αιγιαλού και περικλείεται από δύο
δρόμους.
Παράλληλα, αποτυπώθηκαν με γραφική και με φωτογραφική μέθοδο οι
τοίχοι του κτίσματος αυτού, όπως επίσης και 9 πεσμένα τμήματα κιόνων,
τα οποία φαίνεται ότι αποτελούν μέρη της κιονοστοιχίας του κτίσματος
αυτού.
Επιπλέον, εντοπίστηκαν και φωτογραφήθηκαν επεξεργασμένοι ογκόλι-
θοι μεγάλων διαστάσεων, οι οποίοι βρίσκονταν σε σειρά στην επέκταση
του χώρου με τα 18 πακτωμένα αγγεία. Οι επεξεργασμένοι ογκόλιθοι
αυτοί αποτελούσαν την προς ανατολάς ευρισκόμενη προκυμαία της συ-
νοικίας του Σταδίου. Φαίνεται, λοιπόν, ότι και στην περιοχή της Συνοικίας
του Σταδίου λειτουργούσε ένα δεύτερο λιμάνι εμπορικό, με χρήση βο-
ηθητική στο κεντρικό αρχαίο λιμάνι της Δήλου στα δυτικά του νησιού.
Η πρώτη ερευνητική αποστολή διεξήχθη τον Οκτώβριο του 2014 και τα
έξοδα αυτής καλύφθηκαν από το ευρωπαϊκό πρόγραμμα Marie Curie
Intra-European Fellowship και συγκεκριμένα από το έργο UrbaNetworks,
του οποίου ανάδοχος φορέας ήταν το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών.
Αξιοποιώντας την Έρευνα
Εντυπωσιακά ευρήματα στην
υποθαλάσσια έρευνα
στη ΒΑ πλευρά της Δήλου
Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών
UrbaNetworks
Δελτίο Τύπου Υπουργείου Πολιτισμού
info
O ελληνικός δικτυακός τόπος για έρευνα, τεχνολογία, καινοτομία
Νέα - Εκδηλώσεις - Ανοιχτές προκηρύξεις
ΚαινοτόμεςΤεχνολογίες - Εκδόσεις - Η έρευνα σταΜΜΕ
