Ανοικτή Πρόσβαση στη Γνώση - Συνέντευξη
16
ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ
ΕΡΕΥΝΑ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ | 06 - 08/2015
Από πότε εκδίδεται το Mediterranean Marine Science και τι περι-
λαμβάνει;
Το ΕΛΚΕΘΕ εξέδωσε για πρώτη φορά το επιστημονικό περιοδικό
Mediterranean Marine Science το 1999 και συνεχίζει μέχρι σήμερα να εκ-
δίδει από δύο μέχρι τέσσερα τεύχη το χρόνο. Σήμερα αριθμεί 16 τόμους
(36 τεύχη), το σύνολο των οποίων διατίθεται ηλεκτρονικά με ανοικτή
πρόσβαση για το κοινό από τον δικτυακό τόπο που ανέπτυξε το ΕΚΤ για
το Mediterranean Marine Science (MMS). Με άλλα λόγια, περίπου 500 επι-
στημονικά άρθρα υψηλού επιπέδου διατίθενται ελεύθερα στο διαδίκτυο
σε ερευνητές και στο ευρύ κοινό.
Στην ύλη του περιοδικού περιλαμβάνονται πρωτότυπα επιστημονικά
άρθρα, review articles, short communications και collective articles, που
βασίζονται στην έρευνα όλων των τομέων της Ωκεανογραφίας (Φυσική,
Χημική, Βιολογική, Θαλάσσια Γεωλογία και Γεωφυσική), της Λιμνολογίας,
της Αλιείας, των Εσωτερικών Υδάτων και των Υδατοκαλλιεργειών που
αφορούν τις γύρω από τη Μεσόγειο περιοχές. Το 2013 απέκτησε αρκετά
καλό επιστημονικό δείκτη αναγνωσιμότητας, 1,734 (Impact Factor), σε
σχέση με αντίστοιχα διεθνούς κύρους επιστημονικά περιοδικά μεγάλων
εμπορικών εκδοτικών οίκων.
Πώς πληροφορηθήκατε για τις ηλεκτρονικές υπηρεσίες εκδόσεων
του ΕΚΤ;
Το ΕΚΤ προσέγγισε και ενημέρωσε για τις ηλεκτρονικές υπηρεσίες του
τους υπεύθυνους του περιοδικού το 2012. Η χωρίς οικονομικούς περι-
ορισμούς συνεργασία και η ταχύτατη και αξιόπιστη τεχνική υποστήριξη
αποτέλεσαν σημαντικούς παράγοντες για την επίτευξη της συνεργασίας.
Ποιος είναι ο ρόλος του ΕΛΚΕΘΕ και ποιος του ΕΚΤ στη συνεργασία;
Το ΕΛΚΕΘΕ διατηρεί πλήρως την επιστημονική επιμέλεια, το περιεχόμενο,
τη διαχείριση του περιοδικού και τα πνευματικά δικαιώματα και έχει την
ευθύνη για τη στοιχειοθεσία των άρθρων του. Το ΕΚΤ παρέχει συμβου-
λευτικές υπηρεσίες και καλές πρακτικές σχετικά με τους κανονισμούς, τα
πνευματικά δικαιώματα, την αδειοδότηση, την ανοικτή πρόσβαση, υπη-
ρεσίες ευρετηριασμού και προβολής, μόνιμους προσδιοριστές (DOIs), τε-
χνική υποστήριξη, εικαστική επιμέλεια της δικτυακής έκδοσης, καθώς και
μετρικά στοιχεία απήχησης του περιοδικού σε ετήσια βάση.
Τι άλλαξε αυτή η συνεργασία ως προς την εκδοτική σας πρακτική;
Οι συγγραφείς υποβάλλουν ηλεκτρονικά τις εργασίες τους στην πλατφόρ-
μα και ενημερώνονται για την πρόοδο των άρθρων τους στην εκδοτική
διαδικασία. Το ίδιο κάνουν και με την αναθεωρημένη έκδοση των εργασι-
ών τους και όλο το ηλεκτρονικό υλικό που τις συνοδεύει. Η επιστημονική
επιτροπή έκδοσης του περιοδικού λειτουργεί αυτόνομα και ανεξάρτητα,
εισάγοντας ηλεκτρονικώς σχόλια και κρίσεις και προωθώντας τις εργασί-
ες προς δημοσίευση ή απορρίπτοντάς τες. Οι Εditor-in-Chief και Journal
Manager, οι διαχειριστές της ιστοσελίδας, λειτουργούν παράλληλα και
ανεξάρτητα έχοντας την εποπτεία και τον έλεγχο όλων των σταδίων που
αφορούν μία εργασία ανά πάσα στιγμή. Χάρη στη συνεργασία με το ΕΚΤ,
το περιοδικό απέκτησε ηλεκτρονική πλατφόρμα διαχείρισης της εκδοτι-
κής διαδικασίας (υποβολή εργασιών και αξιολόγηση), κάτι που παλαιό-
τερα διεκπεραιωνόταν μόνο με τη χρήση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.
Τέλος, η εκδοτική πρακτική μας άλλαξε μέσω της συνεργασίας με το ΕΚΤ
και με τη συστηματοποίηση κάποιων από τους κανονισμούς μας, ιδιαίτε-
ρα αυτών που αφορούν την αδειοδότηση των δημοσιεύσεων με άδειες
Creative Commons, έτσι ώστε να διασφαλίζεται ο συγγραφέας που δια-
τηρεί τα πνευματικά του δικαιώματα, το ΕΛΚΕΘΕ αλλά και το ΕΚΤ, και οι
αναγνώστες να έχουν πρόσβαση σε πραγματικά ανοικτό περιεχόμενο.
Το MMS, με τη συμβολή του ΕΚΤ, διαμόρφωσε τους κανονισμούς του
έτσι ώστε να ευθυγραμμίζονται με τις προδιαγραφές της ΕΕ για ανοικτή
πρόσβαση στο FP7 και στον Ορίζοντα 2020. Συνολικά το ΕΚΤ συνέδραμε
στην αναβάθμιση του τρόπου διαχείρισης των επιστημονικών εργασιών
του περιοδικού, με τα αυτοματοποιημένα προσχέδια επικοινωνίας των
χρηστών, σε νέο και διαλειτουργικό ηλεκτρονικό περιβάλλον.
Ποια ήταν τα οφέλη της μετάβασης στην ηλεκτρονική εκδοτική
πλατφόρμα του ΕΚΤ;
Τα πλεονεκτήματα και τα οφέλη της μετάβασης του περιοδικού στην
ηλεκτρονική πλατφόρμα του ΕΚΤ είναι πολλαπλά, όπως η εύχρηστη και
γρήγορη υποβολή των προς δημοσίευση εργασιών από την πλευρά των
συγγραφέων, ο μειωμένος χρόνος αξιολόγησης κάθε άρθρου από τους
διαχειριστές της σελίδας και την εκδοτική επιτροπή, η ευκολότερη και
αποτελεσματικότερη παρακολούθηση κάθε άρθρου σε όλα τα στάδια και
κυρίως η ελαχιστοποίηση του χρόνου από τη στιγμή της υποβολής ενός
άρθρου μέχρι την απόρριψη ή την αποδοχή του, η τήρηση ηλεκτρονικού
δικτυακού αρχείου όλων των “πράξεων” κατά τη διάρκεια της εκδοτικής
διαδικασίας, καθώς και η διαλειτουργικότητα του συστήματος με ευρετη-
ριαστές όπως το Google Scholar, το Directory of Open Access Journals,
και άλλους.
To Mediterranean Marine Science είναι ένα από τα σημαντικότερα επιστημονικά περιοδικά ανοικτής πρόσβασης το οποίο δημοσιεύει το ΕΚΤ
μέσω της υπηρεσίας ηλεκτρονικών εκδόσεων ePublishing. Επιστημονικός εκδότης του περιοδικού είναι το Ελληνικό Κέντρο Θαλάσσιων Ερευ-
νών (ΕΛΚΕΘΕ), δημόσιος ερευνητικός οργανισμός που λειτουργεί υπό την εποπτεία της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Τεχνολογίας. Η συνερ-
γασία μεταξύ ΕΚΤ και ΕΛΚΕΘΕ για τη μεταφορά του περιοδικού στην πλατφόρμα ΕΚΤ ePublishing ξεκίνησε το 2013, και είχε ως αποτέλεσμα να
αναβαθμιστεί η εκδοτική πολιτική του και να αυτοματοποιηθεί η εκδοτική του διαδικασία, γεγονός που συντέλεσε σημαντικά στη βελτίωση της
ποιότητας και της αναγνωρισιμότητας του περιοδικού.
Στη συνέντευξη που ακολουθεί η Δρ. Αργυρώ Ζενέτου και η Εριέττα Τζοβάρα, από το ΕΛΚΕΘΕ, μιλούν για τη συνεργασία με το ΕΚΤ και τον θετικό
αντίκτυπο αυτής για το περιοδικό.
Η Δρ. Αργυρώ Ζενέτου είναι Editor-in-Chief του Mediterranean Marine Science, Δ/ντρια Ερευνών, ΕΛΚΕΘΕ. Η Εριέττα Τζοβάρα είναι Journal
Manager του Mediterranean Marine Science, ΕΛΚΕΘΕ.
Πολλαπλά τα οφέλη από τη συνεργασία ΕΛΚEΘΕ και ΕΚΤ
για την έκδοση του Mediterranean Marine Science
Συνέντευξη με τις Αργυρώ Ζενέτου και Εριέττα Τζοβάρα, Ελληνικό Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών
