03 - 05/2017 |
καινοτομια
ερευνα & τεχνολογια
23
Συνέντευξη
Σίγουρα οι υποτροφίες Marie Skłodowska-Curie με έχουν βοηθήσει
αρκετά στην καριέρα μου και μου έδωσαν τη δυνατότητα να ασχολη-
θώ με το έργο που εγώ ήθελα, τη στιγμή που το ήθελα.
Επιπλέον με βοήθησαν να πάω και στις χώρες που ήθελα. Δηλαδή την
πρώτη φορά επέστρεψα από τις ΗΠΑ στην Ευρώπη και τη δεύτερη
φορά από τη Γαλλία επέστρεψα στην Ελλάδα, κάτι το οποίο επιθυμού-
σα αφού είχε ολοκληρωθεί ο κύκλος μου σε μεγάλο βαθμό, και δεν
υπήρχε άλλος τρόπος να το καταφέρω.
Αισθάνεστε δικαιωμένη που γυρίσατε;
Έως τώρα σίγουρα αισθάνομαι δικαιωμένη που γύρισα, γιατί και νέες
εμπειρίες απέκτησα με τους φοιτητές, τους οποίους δεν είχα, και πώς
είναι να οργανώνεις την ερευνητική σου ομάδα. Όταν έκανα την αί-
τηση για την υποτροφία Marie Skłodowska-Curie, είχα περιγράψει
αρκετά σαφώς ότι θέλω να επιστρέψω στη χώρα μου γιατί είναι πολύ
σημαντικό να περάσεις κάποιο χρόνο προκειμένου να σε γνωρίσει η
κοινότητα. Αυτό ήταν ένα ρίσκο βέβαια για μένα, αλλά το διευκρίνισα
στην αίτηση και θεωρώ ότι οι κριτές το έλαβαν υπόψιν τους και θεώ-
ρησαν ότι άξιζε το ρίσκο.
Σε τι σας έκανε καλύτερη η διεθνής εμπειρία σας;
Δε νομίζω ότι τις γνώσεις που απέκτησα στο εξωτερικό θα μπορού-
σα να τις αποκτήσω εδώ. Και όχι γιατί δεν έχουμε καλούς ερευνητές,
απλά έχουμε πολύ λίγους οπότε τα γνωστικά αντικείμενα είναι πολύ
λιγότερα σε σχέση με αυτά που βλέπεις στο εξωτερικό.
Πού υπερτερούμε και σε τι υστερούμε ως Έλληνες στον τομέα
της έρευνας;
Ως Έλληνες σίγουρα έχουμε το φιλότιμο και αυτό βοηθάει και στη
δουλειά. Οι Έλληνες ερευνητές όταν βλέπουν κάποιο πρόβλημα θα
καθίσουν όσες ώρες χρειαστούν για να το επιλύσουν. Επίσης, έχουμε
μεγαλύτερη ευρηματικότητα και αυτό ίσως οφείλεται στη δυσκολό-
τερη επιβίωση στη χώρα. Από την άλλη ένα πρόβλημα είναι ότι δεν
σχεδιάζουμε σε βάθος χρόνου, γεγονός που προκαλεί ασυνέχειες και
στα έργο και στην εξέλιξη των ερευνητών. Επίσης είναι σημαντικό να
σταματήσουμε να "αυτομετριαζόμαστε".
Θωρείτε ότι η αξιοποίηση των υψηλών προσόντων του ερευ-
νητικού δυναμικού για την ανάπτυξη θα ανακόψει το κύμα με-
τανάστευσης ποιοτικού ελληνικού επιστημονικού δυναμικού
στο εξωτερικό;
Σίγουρα η αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού θα ανέκοπτε το
brain drain, γιατί έχουμε και πολύ αξιόλογους ερευνητές και ανταγω-
νιστικά έργα αιχμής, τα οποία θα μπορούσαν να τροφοδοτήσουν νέα
έργα τα οποία θα φέρουν περισσότερα κονδύλια.
Αυτό θα μπορούσε να αποτελέσει έναν παράγοντα που θα συγκρα-
τούσε τα νέα παιδιά τα οποία σκέφτονται να φύγουν έξω στην Ελλάδα
αλλά και να βοηθήσει τους νέους Έλληνες ερευνητές που βρίσκονται
ήδη στο εξωτερικό να γυρίσουν στην Ελλάδα.
Τι συμβουλή θα δίνατε σε έναν νέο Έλληνα επιστήμονα ο οποί-
ος σκέφτεται να συνεχίσει την ερευνητική του σταδιοδρομία
στην Ελλάδα;
Να το κάνει. Θέλει κυρίως υπομονή, σχεδιασμό σε βάθος χρόνου, αν
αυτό γίνεται. Θεωρώ φυσιολογικό να θες να είσαι στη χώρα σου και
να κάνεις και τη δουλειά σου. Απλά πρέπει να βρεις περισσότερους
τρόπους ώστε να βρεις κονδύλια για να κάνεις αυτά που οι άλλοι κά-
νουν πιο εύκολα, αλλά η λέξη κλειδί είναι η υπομονή.
Ποια οφέλη βλέπετε από τη διασύνδεση των Ελλήνων επιστη-
μόνων της διασποράς με την Ελλάδα;
Τα περισσότερα ερευνητικά έργα σήμερα είναι διεθνή, οπότε είναι
σχεδόν αδιανόητο το να μην διασυνδεθείς είτε με τους ομογενείς είτε
ακόμη και με άλλο κόσμο που θα ήθελε να συνεργαστεί και να έρθει
στη χώρα, και αντίστροφα.
Προσωπικά, είμαι γέννημα θρέμμα του Πανε-
πιστημίου Πατρών (πτυχίο, μεταπτυχιακό, δι-
δακτορικό), έχω ήδη καταφέρει δυο φορές να
λάβω ανταγωνιστική χρηματοδότηση για τις
ΗΠΑ και τώρα λαμβάνω τρίτη φορά ανταγω-
νιστική χρηματοδότηση από τις δράσεις Marie
Skłodowska-Curie.
Θεωρώ ότι η Ελλάδα είχε το ανθρώπινο δυνα-
μικό, ξαποστάσαμε για λίγα χρόνια και τώρα
τραβάμε μπροστά, ώστε οι νέοι επιστήμονες να
μην φεύγουν, να υπάρχουν κίνητρα ώστε όσοι
έχουν φύγει να γυρίσουν στην Ελλάδα, να συν-
δυάσουν την όμορφη φύση, η οποία είναι αυτή
που μας κρατάει όλους δεμένους με αυτόν τον
τόπο, αλλά και αυτό που αγαπούν, τη δημιουρ-
γία και την ερευνητική καινοτομία.
Τι θα λέγατε σε κάποιον νέο που σκέφτεται
να συνεχίσει ερευνητικά τη σταδιοδρομία
του στο εξωτερικό; Τι συμβουλή θα του
δίνατε;
Πιστεύω ότι η κατάσταση στις ΗΠΑ, που θεωρεί-
ται κορυφαία επιλογή για κορυφαίους επιστή-
μονες, δεν είναι ιδιαίτερα ανθηρή. Οι συνθήκες
έχουν αλλάξει, σε σχέση με αυτά που μας έλε-
γαν οι καθηγητές μας στο παρελθόν.
Οι συνθήκες είναι εξαιρετικά δύσκολες, οι μι-
σθοί για τους ερευνητές δεν είναι ανταγωνιστι-
κοί. Επίσης η προσαρμογή στις εκεί συνθήκες
διαβίωσης είναι δύσκολη. Γνωρίζω προσωπικά
πολλούς ερευνητές που γύρισαν πίσω, χωρίς να
έχουν πετύχει αυτό που ονειρεύονταν. Αυτό δεν
σημαίνει όμως ότι θα αποκοπούμε από τον υπό-
λοιπο κόσμο.
Θα έχουμε την κινητικότητα, αλλά θα πρέπει και
στην Ελλάδα να δημιουργήσουμε τις συνθήκες
εκείνες που θα επιτρέπουν σε όποιον ερευνητή
επιθυμεί να επιστρέψει για κάποιο διάστημα-
μικρό ή μεγάλο- να έχει μια μικρή βάση και κά-
ποιες στοιχειώδεις ευκαιρίες.
Έχω πάει σε δυο κορυφαία πανεπιστήμια, ετοι-
μάζομαι για το ΜΙΤ στο Τμήμα Χημικών Μηχανι-
κών, το κορυφαίο ίδρυμα στη χημική μηχανική
παγκοσμίως, αλλά θα επιστρέψω.
Ο λόγος είναι ότι θεωρώ ότι στην Ελλάδα παρά-
γεται έρευνα υψηλής ποιότητας, υπάρχει σημα-
ντική προσπάθεια να συνδεθεί αυτή η έρευνα
με τον πραγματικό κόσμο, να λύσουμε προβλή-
ματα καθημερινότητας, στο περιβάλλον, στην
ιατρική, στις τεχνολογίες κ.λπ.
Το ότι γυρίζω και εγώ και άλλοι επιστήμονες,
σημαίνει ότι στην Ελλάδα γίνεται δουλειά και
αυτό θα πρέπει να το ενισχύσουμε.
Δείτε τις συνεντεύξεις των Αθ. Παπαθανασίου, Γ. Καπέλλου,
Κ. Δασύρα στο Youtube/EKTgr
info
