H i l l
του 1950, εξαιτίας της κρισιμότητας των
παραγόμενων προϊόντων. Ακολούθως, και
λόγω της μεγάλης επιτυχίας τους, επεκτά
θηκε και στις μη στρατιωτικές βιομηχα
νίες.
Το 1987 ο Διεθνής Οργανισμός Τυποποίη
σης ISO αποδέχτηκε το πρότυπ ο BS
5790'" σαν σειρά προτύπω ν ISO 9000. Την
ίδια περίοδο η Ευρωπαϊκ ή Επιτροπή , έχο
ντας διαβλέψει ότι το να εναρμονίσει τα υ
πάρχοντα τεχνικά πρότυπα είναι προσπά
θεια χωρίς ελπίδα επιτυχίας, υιοθετεί τα
πρότυπα ISO και BS (που εντωμεταξύ έ
χουν εναρμονιστεί) σαν σειρά ΕΝ 29000.
Επίσης, την ίδια περίοδο γίνονται αποδε
κτά από τους αμερικανικούς οργανισμούς
ANSI (American National Standards
Institute) και ASQC (American Society for
Quality Control) σαν σειρά προτύπω ν Q-
90.
Η σειρά ISO 9000 αποτελείται από·γενικά
πρότυπα που έχουν εφαρμογή σε διάφο
ρες επιχειρήσεις, όπως μεταποιητικές, τε-
χνικές/κατασκευαστικές, παροχής υπηρε
σιών κλπ, και ορίζει τις ελάχιστες απαιτή
σεις που πρέπει να ικανοποιεί μια επιχεί
ρηση, ώστε να διασφαλίζει τους πελάτες
της για ένα καλό προϊόν. Συνεπώς , οι α
παιτήσεις της σειράς προτύπω ν ISO 9000
αποτελούν μόνο τα "θεμέλια του συστή
ματος ποιότητας" μιας επιχείρησης.
Η σειρά αυτή περιλαμβάνει :
• To ISO 9000 "Quality Management and
Quality Assurance Standards - Guidelines
for Selection and Use" που αποτελείτο
βασικό οδηγό για τα άλλα πρότυπα στη
σειρά. Εχει από τη φύση του συμβουλευτι
κό χαρακτήρα και καθορίζει τους βασι
κούς όρους ποιότητας.
• To ISO 9001 "Model for Quality
Asssurance in Design/Development,
Production, Installation and Servicing" που
καθορίζει ένα υπόδειγμα προγράμματος
ποιότητας για χρήση, όταν ένα συμβόλαιο
Το 1979 τοΒρετανικόΙνστιτούτο Τυποποίησης εξέδω
σε το πρότυποBS 5790 "Quality Systems", το οποίο α
ποτελείτοπρώτο εμπορικό πρότυπο για ΣυστήματαΔια
σφάλισηςΠοιότητας.
ΚΎΡΙΟ Α ΡΘΡΟ
ανάμεσα σε δύο μέλη απαιτεί την επίδειξη
της ικανότητας από τον προμηθευτή για
σχεδιασμό, παραγωγή, ολοκλήρωση και
υποστήριξη του προϊόντος του. Ενδιαφέ
ρει επιχειρήσεις οι οποίες σχεδιάζουν, α
ναπτύσσουν , παράγουν και εγκαθιστούν
προϊόντα και παρέχουν υποστήριξη μετά
την πώληση. Ακόμη, επιχειρήσεις που α
ναπτύσσου ν νέα προϊόντα ή προϊόντα με
ειδικές απαιτήσεις.
• To ISO 9002 "Model for Quality
Asssurance in Production and Installation"
που καθορίζει ένα υπόδειγμα συστήματος
ποιότητας κατά την παραγωγή και την ο
λοκλήρωση. Ενδιαφέρει βιομηχανίες διερ
γασιών (π.χ. χημικές, τροφίμων, φαρμα
κευτικές), όπου οι απαιτήσεις για το προϊ
όν ορίζονται μέσω ενός καθιερωμένου
σχεδιασμού ή προδιαγραφής.
• To ISO 9003 "Model for Quality
Asssurance in Final Inspection and Tests"
που καθορίζει ένα υπόδειγμα συστήματος
ποιότητας κατά τον τελικό έλεγχο και τη
δοκιμή. Ενδιαφέρει μικρά καταστήματα,
τμήματα μέσα σε μια επιχείρηση (π.χ. ερ
γαστήρια), προμηθευτές εξοπλισμού, οι ο
ποίοι επιθεωρούν και δοκιμάζουν τα παρε
χόμενα προϊόντα και τέλος,
• To ISO 9004 "Quality Management and
Quality System Elements - Guidelines" που
παρέχει στοιχεία οργάνωσης της ποιότη
τας με λεπτομερείς οδηγίες για την ανά
πτυξη και εγκατάσταση ενός συστήματος
ποιότητας και καθορισμό του βαθμού
στον οποίο κάθε στοιχείο του συστήματος
ποιότητας εφαρμόζεται.
Τα πρότυπα ISO 9001-9003 αποτελούν μια
σειρά τριών "επιπέδων " από πρότυπα δια
σφάλισης ποιότητας για χρήση σε συμβα
τικές περιπτώσεις.
Πρέπει να τονιστεί ότι το ISO 9001 δεν εί
ναι καλύτερο από το ISO 9002 ή το ISO
9003, αλλά είναι διαφορετικό. Επίσης ότι
η κάθε βιομηχανία, καθώς έχει τις δικές
της ιδιαιτερότητες, θα πρέπει να ερμηνεύ
σει ανάλογα τις απαιτήσεις των προτύ
πων, με βάση τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά
της. Για παράδειγμα, η χημική βιομηχανία
έχει δώσει ένα επεξηγηματικό συμπλήρω
μα. Αυτό πρέπει να γίνει σε κάθε κλάδο
της βιομηχανίας.
Σήμερα, αν και τα πρότυπα της σειράς
ISO 9000 είναι γενικώς αποδεκτά από ό
λες τις χώρες του κόσμου, μερικοί σημα
ντικοί κλάδοι της βιομηχανίας (π.χ. αυτοκι
νητοβιομηχανία) συνεχίζουν να διατηρούν
το δικό τους ιδιαίτερο σύστημα ποιότη
τας. Μέχρι αυτές οι βιομηχανίες να ευθυ
γραμμιστούν με τις υπόλοιπες, το σύστη
μα δεν μπορεί να είναι παγκόσμιο. Πά
ντως, με την ολοκλήρωση της Ενιαίας Ευ
ρωπαϊκής Αγοράς, η πιστοποίησ η κατά
ISO αποτελεί προϋπόθεση για την ελεύθε
ρη διακίνηση και αποδοχή των προϊόντων
ανάμεσα στις χώρες-μέλη της Ε.Ε., καθώς
μια σειρά από κοινοτικές οδηγίες υποδει
κνύουν την υιοθέτηση των προτύπω ν ISO,
προτείνουν δηλαδή την αφομοίωση τους
από εθνικούς νόμους.
ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ
ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΣΤΗΝ
ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΕΝΟΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ
ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ (ΣΔΠ)
Εάν συνεχώς το προϊόν "σχεδόν" ανταπο
κρίνεται στις απαιτήσεις ή υπάρχου ν συ
νεχώς αποκλίσεις, τροποποιήσεις, επι
διορθώσεις και εξωτερικές παρεμβάσεις,
τότε έχουμε ένα ανεπαρκές σύστημα δια
χείρισης ποιότητας.
Μια σίγουρη ένδειξη απουσίας της ποιό
τητας έχουμε όταν υπάρχου ν συνεχώς ε
ντολές για επιδιόρθωση προϊόντων.
Η αποφυγή της παραγωγής προϊόντων κα
κής ποιότητας, με τις παραδοσιακές τακτι
κές, βασιζόταν στον εκ των υστέρων εντο
πισμό προβλημάτων με αποτέλεσμα την
κατανάλωση χρόνου και χρήματος για την
παραγωγή μη κατάλληλων για πώλησ η
προϊόντων.
Από τη στιγμή που μια επιχείρηση αρχίζει
να κατανοεί ότι η υιοθέτηση συστημάτων
πρόβλεψης με σκοπό την πρόληψη οδηγεί
στην ουσιαστική ανάπτυξη της, η ποιότη
τα των προϊόντων της σταματά να είναι τυ
χαίο γεγονός αλλά αποτέλεσμα οργανω
μένης και τεκμηριωμένης παραγωγικής
διαδικασίας.
Προϋπόθεση λοιπόν για την εγκατάσταση
ενός συστήματος διασφάλισης ποιότητας
είναι η πλήρης κατανόηση και δέσμευση
τόσο της διοίκησης όσο και όλου του προ
σωπικού της επιχείρησης στην ανάπτυξη
της ποιότητας.
Ενα τέτοιο σύστημα οφείλει να επεκτείνει
τις αρχές της ποιότητας σε όλες τις δρα
στηριότητες της επιχείρησης, από την αρ
χική παραγγελία των πρώτω ν υλών που
χρησιμοποιεί, το σχεδιασμό, την ανάπτυ
ξη, την παραγωγή, τους ελέγχους και τις
δοκιμές μέχρι και την τελική αποστολή και
τη συντήρηση των προϊόντων της.
Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να αναπτυχθούν
