10
ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ
ΕΡΕΥΝΑ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ | 03 - 05/2015
Αξιοποιώντας την Έρευνα
info
Μελέτη "7 Years of Excellence in the European Research Area
(2007-2013) – Τhe case of Greece"
Η ελληνική Αριστεία στο
Πρόγραμμα του Ευρωπαϊκού
Συμβουλίου Έρευνας
την περίοδο 2007-2013
Τις επιδόσεις της ελληνικής συμμετοχής στο Πρόγραμμα του Ευρωπαϊ-
κού Συμβουλίου Έρευνας (European Research Council) της Ευρωπαϊκής
Ένωσης και τον αντίκτυπο του Προγράμματος στην ενίσχυση της Έρευ-
νας και Καινοτομίας στην Ελλάδα στη διάρκεια του 7ου Προγράμματος
Πλαίσιο (2007-2013) παρουσιάζει η νέα μελέτη του Εθνικού Κέντρου
Τεκμηρίωσης (EKT) "7 Years of Excellence in the European Research Area
(2007-2013) – Τhe case of Greece". Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της με-
λέτης, το ERC χορήγησε συνολικά 76 υποτροφίες σε Έλληνες ερευνητές,
γεγονός που δίνει στην Ελλάδα τη 12η θέση στην κατάταξη συμμετοχής
με βάση την εθνικότητα του Βασικού Ερευνητή.
Στην έκδοση, η οποία διατίθεται online (
/
node/179), παρουσιάζονται, μεταξύ άλλων, αναλυτικά στοιχεία για τη
συμμετοχή των Ελλήνων ερευνητών στο πρόγραμμα, την απορρόφηση
των ευρωπαϊκών κονδυλίων, την γεωγραφική κατανομή των πόρων, τη
θέση της χώρας σε σύγκριση με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες , καθώς
και τα έργα στα οποία υπάρχει ελληνική συμμετοχή.
Το χρηματοδοτικό πρόγραμμα του ERC υποστηρίζει την καινοτόμο έρευ-
να σε όλα τα επιστημονικά πεδία χρηματοδοτώντας ερευνητές ανεξαρτή-
τως ηλικίας, φύλου ή εθνικότητας, οι οποίοι διεξάγουν την έρευνά τους
σε ένα κράτος-μέλος της ΕΕ ή σε κάποιο τρίτο κράτος που είναι συνδε-
δεμένο με το Πρόγραμμα. Το ERC λειτουργεί συμπληρωματικά αλλά δεν
υποκαθιστά την εθνική χρηματοδότηση στην έρευνα. Το Πρόγραμμα
ενθαρρύνει την έρευνα που ωθείται από περιέργεια, διεπιστημονικότητα
και διάθεση για ρίσκο, ενώ διακρίνεται για την ποιότητά της και προκαλεί
τα σύνορα της γνώσης. Πιο συγκεκριμένα, το ERC προσφέρει σημαντική
οικονομική ενίσχυση τόσο σε ερευνητές με ώριμη ερευνητική δραστηρι-
ότητα (ERC Advanced Grants), όσο και σε ανερχόμενους νέους ερευνητές
(ERC Starting & Consolidator Grants).
Στο πλαίσιο του 7ου Προγράμματος Πλαίσιο την περίοδο 2007-2013, το
ERC χορήγησε συνολικά 76 υποτροφίες σε Έλληνες ερευνητές, γεγονός
που δίνει στην Ελλάδα τη 12η θέση στην κατάταξη συμμετοχής με βάση
την εθνικότητα του Βασικού Ερευνητή. Η Ελλάδα, όμως, κατέχει την 15η
θέση μεταξύ των Κρατών-Μελών και των Συνδεδεμένων Χωρών ως προς
τη συμμετοχή με βάση τoν αριθμό των εγκεκριμένων προτάσεων που
αφορούν ερευνητές που φιλοξενούνται σε ελληνικά ιδρύματα, και αυτό
γιατί από τις 76 υποτροφίες οι 41, πάνω δηλαδή από τις μισές, υποβλή-
θηκαν μέσω ιδρυμάτων του εξωτερικού. Από το σύνολο των Ελλήνων
υποτρόφων, το 56% και το 50% των Starting Grants και Advanced Grants
υποτρόφων, αντίστοιχα, δραστηριοποιούνται στην έρευνα εκτός Ελλά-
δας. Η Ελλάδα φιλοξενεί, ακόμη, έναν υπότροφο του ERC άλλης εθνικό-
τητας (από την Κύπρο).
Από τις 36 υποτροφίες στην Ελλάδα, οι 22 ήταν Starting Grants και οι 14
Advanced Grants, ενώ οι 23 ήταν στις Φυσικές Επιστήμες και οι 12 στις
Επιστήμες της Ζωής και μόνο μία πρόταση αφορούσε τις Κοινωνικές και
Ανθρωπιστικές Επιστήμες.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η κατανομή των υποτροφιών του ERC σχετί-
ζεται με το μέγεθος της χώρας (ως προς τον πληθυσμό και τον αριθμό
των ερευνητών) και της επένδυσής της στην Έρευνα και Καινοτομία. Η
στρατηγική του ERC, η οποία θέτει την αριστεία και την από κάτω προς τα
πάνω (bottom up) πρωτοποριακή έρευνα στην καρδιά των ευρωπαϊκών
ερευνητικών συστημάτων, έχει ήδη προσφέρει έμπνευση και στόχο για
τις ελληνικές ερευνητικές προσπάθειες.
Ως προς τη χρηματοδότηση, μέσω του ERC έχουν επενδυθεί συνολικά
55,7 εκατ. ευρώ (0,8% του προϋπολογισμού του ERC) στην πρωτοποριακή
έρευνα στην Ελλάδα σε έργα αριστείας που άπτονται της βασικής έρευ-
νας ή τεχνολογικών προκλήσεων. Από αυτά, 27,35 εκατ. ευρώ (49% του
προϋπολογισμού) δόθηκαν σε ανερχόμενους ερευνητές και 28,36 εκατ.
ευρώ (51%) σε ερευνητές με ηγετικό έργο στον τομέα τους. Αναφορικά
με τα πεδία έρευνας, 33,47 εκατ. ευρώ πήγαν στις Φυσικές Επιστήμες και
τη Μηχανική, 21,06 εκατ. ευρώ στις Επιστήμες Υγείας και 1,18 εκατ. ευρώ
σε ένα έργο στον τομέα των Κοινωνικών και Ανθρωπιστικών Επιστημών.
Η μελέτη "7 Years of Excellence in the European Research Area (2007-
2013) – Τhe case of Greece" εντάσσεται στη σειρά εκδόσεων (Intelligence
Reports) του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης με αξιόπιστα στοιχεία και
δείκτες που απορρέουν από τις δράσεις του ως Εθνικό Σημείο Επαφής
για το 7ο ΠΠ.
Το ERC διαδραματίζει εξέχοντα ρόλο και στον Ορίζοντα 2020 (το χρημα-
τοδοτικό πρόγραμμα της ΕΕ για την έρευνα την περίοδο 2014-2020), και
ιδίως στην κατηγορία "Αριστεία στην Επιστημονική Βάση". Ο προϋπολο-
γισμός του ERC στο πλαίσιο του Ορίζοντα 2020 μεταξύ 2014-2020 είναι
13.095 δισ. ευρώ, είναι αυξημένος κατά περίπου 75% σε σχέση με το προ-
ηγούμενο 7o ΠΠ και αποτελεί το 17% του προϋπολογισμού του Ορίζοντα
2020. Tο EKT λειτουργεί ως Εθνικό Σημείο Επαφής για το νέο πρόγραμμα
του ERC στον Ορίζοντα 2020 που είναι το νέο χρηματοδοτικό πλαίσιο για
την έρευνα και καινοτομία στην ΕΕ την περίοδο 2014-2020.
