03 - 05/2015 |
ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ
ΕΡΕΥΝΑ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ
13
Καινοτομώντας Ψηφιακά
Με νέες λειτουργίες και χαρακτηριστικά που
την καθιστούν πλέον αξιοποιήσιμη από όλες τις
βιβλιοθήκες της χώρας διατίθεται η ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ,
η βιβλιογραφική βάση δεδομένων που παρέχει
άμεση ενημέρωση για νέες εκδόσεις βιβλίων
στην Ελλάδα. Το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης
(ΕΚΤ) προχώρησε στη μετατροπή με βάση σύγ-
χρονα βιβλιοθηκονομικά πρότυπα (UNIMARC
μορφή) τoυ βιβλιογραφικού καταλόγου της ΒΙ-
ΒΛΙΟΝΕΤ και στη διάθεση της μέσω της πύλης
"η Αργώ". Έτσι, η βιβλιοθηκονομική κοινότητα
της χώρας μπορεί να χρησιμοποιεί και να αξι-
οποιεί το πλούσιο περιεχόμενο της ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ,
εξοικονομώντας σημαντικούς πόρους και χρό-
νο στη διαδικασία της καταλογογράφησης.
Οι δράσεις αυτές εντάσσονται στο πλαίσιο
συνεργασίας που έχει υπογραφεί μεταξύ του
ΕΚΤ και του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού
(ΕΙΠ), με στόχο την περαιτέρω ανάπτυξη, τον
εκσυγχρονισμό και την αξιοποίηση του πολύ-
τιμου αυτού εργαλείου πληροφόρησης από τις
βιβλιοθήκες τις χώρας, τον πολλαπλασιασμό
των χρηστών που ωφελούνται από τη διάθεση
της βάσης, καθώς και την ανάπτυξη υπηρεσιών
προστιθέμενης αξίας για τους χρήστες και τους
επαγγελματίες του βιβλίου.
Το ΕΚΤ φιλοξενεί τη ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ στις υποδο-
μές του, εξασφαλίζοντας την κατά το δυνατόν
απρόσκοπτη λειτουργία της, και πραγματοποιεί
τις απαραίτητες μετατροπές στις εγγραφές της
ώστε να είναι αξιοποιήσιμες από βιβλιοθήκες,
βιβλιοθηκονόμους και συστήματα καταλογο-
γράφησης. Σημειώνεται ότι μέχρι σήμερα η
πρόσβαση στη ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ ήταν δυνατή μέσω
διαδικτυακής μορφής χωρίς τη δυνατότητα εμ-
φάνισης UNIMARC μορφής.
Η μετατροπή της ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ από το ΕΚΤ στη
μορφή ενός νέου δημόσιου καταλόγου OPAC
(Online Public Access Catalogue), σύμφωνα με
το διεθνές βιβλιογραφικό πρότυπο UNIMARC,
καθιστά τη βάση ένα πολύτιμο εργαλείο έρευ-
νας στις βιβλιογραφικές πηγές για την επιστη-
μονική, ερευνητική και εκπαιδευτική κοινότη-
τα. Ο κατάλογος είναι προσβάσιμος από την
πύλη "η Αργώ", η οποία προσφέρει ένα περι-
βάλλον ανοικτής πρόσβασης και αναζήτησης
σε έγκριτες βιβλιογραφικές πηγές πληροφό-
ρησης από την Ελλάδα και το εξωτερικό, παρέ-
χοντας τη δυνατότητα πρόσκτησης αυτών των
εγγραφών.
Έτσι, η ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ γίνεται πλέον διαθέσιμη για
τους βιβλιοθηκονόμους που μπορούν να "κα-
τεβάσουν" τις βιβλιογραφικές εγγραφές και να
εμπλουτίσουν τις δικές τους τοπικές συλλογές,
βελτιώνοντας την ποιότητα των καταλόγων
και εξοικονομώντας σημαντικούς πόρους και
χρόνο στη διαδικασία της καταλογογράφησης.
Παράλληλα, με τη χρήση διεθνών προτύπων
επιτυγχάνεται διαλειτουργικότητα μεταξύ της
βάσης και αναγνωρισμένων αντίστοιχων διε-
θνών υπηρεσιών".
Σημειώνεται ότι το ΕΚΤ έχει σημαντική εμπει-
ρία και τεχνογνωσία στην ανάπτυξη και διά-
θεση συλλογικών καταλόγων βιβλιοθηκών,
αλλά και στη συγκρότηση προτυποποιημένων
βιβλιογραφικών εγγραφών που υποστηρίζουν
καταλόγους και διαδανεισμό. Χαρακτηριστικό
παράδειγμα είναι ο Εθνικός Συλλογικός Κατά-
λογος Επιστημονικών Περιοδικών που έχει δη-
μιουργήσει και ενημερώνει το ΕΚΤ και ο οποίος
αποτελεί τη βάση του Συστήματος Διαδανει-
σμού του Εθνικού Δικτύου Επιστημονικών και
Τεχνολογικών Βιβλιοθηκών.
Στόχος της συνεργασίας του ΕΚΤ με το ΕΙΠ είναι
ο πολλαπλασιασμός των χρηστών που ωφε-
λούνται από τη διάθεση της βάσης καθώς και η
ανάπτυξη υπηρεσιών προστιθέμενης αξίας για
τους χρήστες και τους επαγγελματίες του βιβλί-
ου. Η φιλοξενία και η αναβάθμιση της ΒΙΒΛΙΟ-
ΝΕΤ στα συστήματα του ΕΚΤ αξιοποιεί περαι-
τέρω και επεκτείνει μία πολύ σημαντική βάση
πληροφόρησης και ταυτόχρονα θα επιτρέψει
στο μέλλον την ανάπτυξη υπηρεσιών προ-
στιθέμενης αξίας για τις βιβλιοθήκες και τους
χρήστες, όπως τη διάθεση καταλόγου προτυ-
ποποιημένων βιβλιογραφικών εγγραφών, την
ανάπτυξη υπηρεσιών για κινητά, που θα δίνουν
π.χ. τη δυνατότητα στον χρήστη να ανασύρει
πληροφορίες για την τιμή ή τη διαθεσιμότητα
ενός βιβλίου σε κάποια κοντινή δανειστική βι-
βλιοθήκη, ή ακόμη και να του προτείνει βιβλία
στην ίδια θεματική κατηγορία.
Σχετικά με τη ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ
Η ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ είναι η βιβλιογραφική βάση δεδο-
μένων που παρέχει άμεση ενημέρωση για νέες
εκδόσεις βιβλίων στην Ελλάδα και λειτουργεί
σήμερα υπό την ευθύνη του Ελληνικού Ιδρύ-
ματος Πολιτισμού. Η βάση αναπτύσσεται από
το 1998 και σήμερα περιέχει πάνω από 190.000
τίτλους έργων που εκδίδονται στην Ελλάδα.
Στη ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ περιλαμβάνονται πλήρη βιβλι-
ογραφικά στοιχεία (όπως τίτλος, συγγραφέας,
εκδότης, φυσική περιγραφή, περίληψη, ISBN,
ταξινομικός αριθμός κ.λπ.), εμπορικές πληρο-
φορίες (όπως τιμή και διαθεσιμότητα), φωτο-
γραφία εξωφύλλου και βιογραφικό σημείωμα,
φωτογραφία και εργογραφία των συγγραφέων.
Η βάση εξυπηρετεί την ηλεκτρονική αναζήτη-
ση σε περισσότερα από 60 βιβλιοπωλεία στην
Ελλάδα.
Σχετικά με την πύλη "η Αργώ"
Η διαδικτυακή πύλη "η Αργώ" που αναπτύσσει
και διατηρεί το ΕΚΤ παρέχει τη δυνατότητα ταυ-
τόχρονης αναζήτησης και πρόσβασης, από ένα
ενιαίο σημείο, σε ελληνικές βάσεις δεδομένων,
καταλόγους συλλογών ιστορικών ερευνητικών
κέντρων και ινστιτούτων, καταλόγους ελλη-
νικών βιβλιοθηκών και βιβλιοθηκών από την
Ευρώπη και Αμερική (π.χ. Βιβλιοθήκη του Κο-
γκρέσου) και συλλογές περιοδικών εκδόσεων.
Για τις ελληνικές βιβλιοθήκες, αλλά και όσους
φορείς διαχειρίζονται βιβλιογραφικά δεδομέ-
να, είναι σημαντική η δυνατότητα που παρέχει
για τον εντοπισμό τεράστιου αριθμού βιβλιο-
γραφικών εγγραφών, επεξεργασμένων από τις
μεγαλύτερες βιβλιοθήκες του κόσμου, και την
άμεση ένταξή τους στους καταλόγους κάθε βι-
βλιοθήκης. Έτσι μειώνεται το κόστος της κατα-
λογογράφησης, αυξάνεται η συμβατότητα των
βιβλιογραφικών δεδομένων και επιτυγχάνεται
γρηγορότερη ανάπτυξη των τοπικών καταλό-
γων. Το σύστημα υποστηρίζει την αυτόματη με-
τατροπή από τη διάταξη MARC21 σε UNIMARC
(εθνική διάταξη) που χρησιμοποιείται από τις
περισσότερες βιβλιοθήκες.
Η Αργώ ενθαρρύνει επίσης τη χρήση κοινών
προτύπων και εργαλείων, καθώς και τη διαμόρ-
φωση μιας πολιτικής διαδανεισμού, δεδομένου
ότι μόνο ένα μικρό τμήμα του υλικού των βι-
βλιοθηκών έχει ψηφιοποιηθεί και είναι άμεσα
προσβάσιμο μέσω του Διαδικτύου. Ενισχύει με
τον τρόπο αυτό την επικοινωνία και συνεργα-
σία μεταξύ των βιβλιοθηκών. Η πρόσβαση των
πηγών γίνεται με το λογισμικό ΑΒΕΚΤ, που έχει
αναπτυχθεί από το ΕΚΤ, και τη χρήση του διε-
θνούς πρωτοκόλλου επικοινωνίας ANSI/NISO
Z39.50.
Νέες δράσεις του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης
για την
αξιοποίηση της ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ
από βιβλιοθήκες
info
Η ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ στην πύλη "η Αργώ"
ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ
Διαδιακτυακή πύλη "η Αργώ"
