10
καινοτομια
ερευνα & τεχνολογια | 03 - 05/2016
Αξιοποιώντας την Έρευνα
Στην έκδοση, εξετάζεται, μεταξύ άλλων, το πώς και πού κατανέμονται,
ανά περιφέρεια, οι δαπάνες για Έρευνα και Ανάπτυξη (Ε&Α), και εξάγονται
σημαντικά συμπεράσματα για την ερευνητική δραστηριότητα και την και-
νοτομία σε περιφερειακό επίπεδο, συγκριτικά πάντα και με τους αντίστοι-
χους ευρωπαϊκούς δείκτες.
Ειδικότερα, στη νέα έκδοση του ΕΚΤ παρουσιάζονται, καταρχάς, δείκτες
και στοιχεία για τις δαπάνες Ε&Α στους διαφορετικούς τομείς και τις πηγές
χρηματοδότησής τους (κράτος, επιχειρήσεις, άλλες εθνικές πηγές, εξωτε-
ρικό), καθώς και για το προσωπικό Ε&Α. Στη συνέχεια, εξετάζονται σημα-
ντικές πτυχές της επιστημονικής αριστείας και εξωστρέφειας των φορέων
κάθε περιφέρειας μέσα από τη συμμετοχή στο 7ο Πρόγραμμα Πλαίσιο
της ΕΕ, τις διδακτορικές διατριβές και τις επιστημονικές δημοσιεύσεις σε
διεθνή περιοδικά. Τέλος, παρουσιάζονται οι καινοτομικές επιδόσεις των
επιχειρήσεων της κάθε Περιφέρειας.
Ως προς τις
δαπάνες για Ε&Α
(στοιχεία 2013), το μεγαλύτερο μέρος της
δαπάνης Ε&Α πραγματοποιείται στην Περιφέρεια Αττικής (820,27 εκατ.
ευρώ), ενώ ακολουθούν η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας (183,30 εκατ.
ευρώ) και η Περιφέρεια Κρήτης (120,68 εκατ. ευρώ). Στον αντίποδα, οι χα-
μηλότερες δαπάνες Ε&Α σε απόλυτες τιμές εντοπίζονται στην Περιφέρεια
Ιονίων Νήσων (8,17 εκατ. ευρώ), στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου (14,98
εκατ. ευρώ) και στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας (17,80 εκατ. ευρώ).
Παρόλα αυτά, όσον αφορά την
ένταση Ε&Α
, δηλαδή τη δαπάνη Ε&Α ως
ποσοστό του ΑΕΠ κάθε Περιφέρειας, η Περιφέρεια Κρήτης εμφανίζει την
υψηλότερη ένταση (1,35%), ακολουθούμενη από την Αττική (0,94%), την
Ήπειρο (0,92%) και τη Δυτική Ελλάδα (0,92%) που υπερβαίνουν την αντί-
στοιχη συνολική εθνική επίδοση (0,81%), ενώ η Περιφέρεια Βορείου Αι-
γαίου προσεγγίζει την εθνική τιμή. Ως προς τον τρόπο διάρθρωσης της
συγκεκριμένης δαπάνης, ο τομέας των επιχειρήσεων πραγματοποιεί το
μεγαλύτερο μέρος της Ε&Α μόνο στην Περιφέρεια Αττικής και στην Περι-
φέρεια Στερεάς Ελλάδας, ενώ στις υπόλοιπες Περιφέρειες τη μερίδα του
λέοντος καταλαμβάνει είτε ο τομέας τριτοβάθμιας και μεταδευτεροβάθμι-
ας εκπαίδευσης, είτε ο κρατικός τομέας. Όσον αφορά στη
χρηματοδότη-
ση της Ε&Α
, πέρα από το κράτος -που είναι ο βασικός χρηματοδότης- και
τις επιχειρήσεις, οι πόροι από το εξωτερικό, και ιδίως από την Ε.Ε. είναι
ιδιαίτερα υψηλοί για τις Περιφέρειες Αττικής, Κρήτης, Κεντρικής Μακεδο-
νίας, Θεσσαλίας και Δυτικής Ελλάδας.
Όσον αφορά το
προσωπικό Ε&Α
, η πλειονότητα του συνολικού προσω-
πικού και των ερευνητών απασχολείται στην Περιφέρεια Αττικής, με αριθ-
μούς σχεδόν τριπλάσιους από την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας και
την Περιφέρεια Κρήτης. Πάντως, και σε όρους μεριδίου του προσωπικού
Ε&Α επί της συνολικής απασχόλησης σε κάθε Περιφέρεια, η υψηλότερη
επίδοση καταγράφεται στην Περιφέρεια Κρήτης (1,89%), ενώ ακολουθούν
η Περιφέρεια Αττικής (1,54%), η Περιφέρεια Ηπείρου (1,46%) και η Περι-
φέρεια Κεντρικής Μακεδονίας (1,23%). Αξίζει να σημειωθεί, ότι αυτά τα
ποσοστά είναι υψηλότερα της μέσης εθνικής επίδοσης, αλλά και εκείνης
που αντιστοιχεί συνολικά στην ΕΕ.
Ειδικά για
τη χρηματοδότηση ερευνητικών έργων την περίοδο 2007-
2013
, βασικό εργαλείο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ήταν το 7ο Πρόγραμ-
μα Πλαίσιο (7ο ΠΠ), με συνολικό προϋπολογισμό που ξεπέρασε τα 50 δισ.
ευρώ. Στο πλαίσιο του 7ου ΠΠ, η Ελλάδα έλαβε χρηματοδότηση άνω του
1 δισ. ευρώ. Η πλειονότητα των συμμετοχών αφορούσε φορείς της Περι-
φέρειας Αττικής, η οποία έλαβε και το μεγαλύτερο μέρος της χρηματοδό-
τησης (591,51 εκατ. ευρώ), ενώ στη δεύτερη θέση βρίσκεται η Περιφέρεια
Κεντρικής Μακεδονίας (139,57 εκατ. ευρώ), ακολουθούμενη με μικρή δια-
φορά από την Περιφέρεια Κρήτης (124,25 εκατ. ευρώ) και την Περιφέρεια
Δυτικής Ελλάδας (79,71 εκατ. ευρώ).
Βασικό στοιχείο της μέτρησης και καταγραφής της ερευνητικής παρα-
γωγής σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο αποτελούν οι διδακτορικές
διατριβές και οι επιστημονικές δημοσιεύσεις. Στη μελέτη παρουσιάζο-
νται αναλυτικά στοιχεία, ανά Περιφέρεια, για τις διδακτορικές διατριβές
(αριθμός, επιστημονικά πεδία, κ.ά.), καθώς και για τις επιστημονικές δη-
μοσιεύσεις (σύμφωνα με τη βάση δεδομένων Web of Science). Σύμφωνα
με τα στοιχεία αυτά, ο μεγαλύτερος όγκος της επιστημονικής παραγωγής
καταγράφεται στις Περιφέρειες Αττικής, Κεντρικής Μακεδονίας, Κρήτης,
Δυτικής Ελλάδας και Ηπείρου.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η κατάταξη των Περιφερειών με βάση
τον
δείκτη απήχησης (Citation impact)
των δημοσιεύσεων, ο οποίος προ-
κύπτει από τον λόγο του αριθμού των αναφορών προς τον αριθμό των
δημοσιεύσεων -είναι δηλαδή ο μέσος όρος αναφορών ανά δημοσίευση.
Με βάση αυτόν τον δείκτη, η Περιφέρεια Κρήτης έρχεται πρώτη με δείκτη
απήχησης 7,23, ακολουθούμενη από την Περιφέρεια Ηπείρου (6,87), την
Περιφέρεια Αττικής (5,66), την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας (4,71)
και την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας (4,71).
Τέλος, όσον αφορά την
καινοτομία
(η οποία διακρίνεται σε τέσσερις τύ-
πους: καινοτομία προϊόντος, καινοτομία διαδικασίας, καινοτομία οργά-
νωσης και καινοτομία μάρκετινγκ), οι ελληνικές επιχειρήσεις φαίνεται να
επιτυγχάνουν αξιόλογες επιδόσεις, αφού στις περισσότερες Περιφέρειες
οι επιχειρήσεις προβαίνουν σε κάποιο τύπο καινοτομίας σε ποσοστό υψη-
λότερο από 40%. Η καινοτομία οργάνωσης και η καινοτομία μάρκετινγκ εί-
ναι οι κυρίαρχοι τύποι καινοτομίας μεταξύ των ελληνικών επιχειρήσεων σε
όλες τις περιφέρειες. Αξίζει να σημειωθεί, ότι γενικά οι επιχειρήσεις στην
Ελλάδα καινοτομούν περισσότερο από τον μέσο κοινοτικό όρο (52,3%
στην Ελλάδα έναντι 48,9% στην ΕΕ28), ενώ οι υψηλότερες επιδόσεις -ξε-
περνώντας τη μέση εθνική, αλλά και τη μέση κοινοτική επίδοση- καταγρά-
φονται στην Περιφέρεια Κρήτης, την Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας, την Πε-
ριφέρεια Αττικής, την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, την Περιφέρεια
Θεσσαλίας και την Περιφέρεια Πελοποννήσου.
Περιφερειακή διάσταση των δραστηριοτήτων έντασης γνώσης
στην Ελλάδα, Επισκόπηση 2015
info
Νέα μελέτη για τις
επιδόσεις των Ελληνικών Περιφερειών
σε Έρευνα, Ανάπτυξη & Καινοτομία
Οι Δείκτες Έρευνας, Ανάπτυξης και Καινοτομίας στις Ελληνικές Περιφέρειες παρουσιάζονται στη νέα μελέτη του Εθνικού Κέντρου
Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ) με τίτλο "Περιφερειακή διάσταση των δραστηριοτήτων έντασης γνώσης στην Ελλάδα, Επισκόπηση 2015". Όπως
προκύπτει από τη μελέτη των εισροών και των εκροών των δραστηριοτήτων έντασης γνώσης ανά περιφέρεια, υπάρχουν σημαντικές
νησίδες αριστείας σε πολλές Περιφέρειες.
