14
καινοτομια
ερευνα & τεχνολογια | 03 - 05/2016
Συνέντευξη
Έχετε συμπληρώσει ενάμιση περίπου χρόνο στη θέση του Αν. Υπουρ-
γού Έρευνας και Καινοτομίας. Στο διάστημα αυτό έχετε αναλάβει μια
σειρά από πρωτοβουλίες, με πιο πρόσφατη την ψήφιση από τη Βουλή,
στις 6 Μαΐου, του Νόμου 4386/2016 "Ρυθμίσεις για την έρευνα και άλ-
λες διατάξεις". Θα μπορούσατε να μας αναφέρετε τα κύρια σημεία και
τα θέματα που αντιμετωπίζει ο νέος Νόμος;
Ο νόμος για την Έρευνα που ψηφίστηκε πρόσφατα αποτελεί την πρώτη
από τρεις νομοθετικές παρεμβάσεις που έχουμε σχεδιάσει για την υλο-
ποίηση της πολιτικής μας για την Έρευνα και την Καινοτομία.
Αυτή η πρώτη παρέμβαση, ο νόμος 4386/2016, αντιμετωπίζει, με εκτε-
ταμένες τροποποιήσεις του προηγούμενου προβληματικού νόμου
4310/2014, άμεσα κι επείγοντα προβλήματα που σχετίζονται με την εύ-
ρυθμη λειτουργία των Ερευνητικών Κέντρων (ΕΚ) και βάζει τα θεμέλια για
τα επόμενα νομοσχέδια.
Η δεύτερη νομοθετική παρέμβαση αφορά τη δημιουργία του Ελληνικού
Ιδρύματος Έρευνας και Καινοτομίας (ΕΛΙΔΕΚ), το οποίο θα διαχειρίζεται
τους πόρους ενός Ταμείου, αποκλειστικά εστιασμένου στη στήριξη της
Έρευνας και της καινοτόμου επιχειρηματικότητας σε πρώιμο στάδιο. Το
σχετικό νομοσχέδιο θα τεθεί σε διαβούλευση στο άμεσο μέλλον.
Τέλος, η διαμόρφωση ενός ολιστικού νόμου-Πλαισίου για την Έρευνα και
την Καινοτομία, μετά από εκτεταμένη διαβούλευση των εμπλεκομένων
φορέων αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί μέχρι τα τέλη του χρόνου.
Χαρακτηριστικά αναφέρω ότι ο νέος νόμος για την Έρευνα, o 4386/2016,
βελτιώνει τις εργασιακές σχέσεις του ερευνητικού προσωπικού των ΕΚ
και δημιουργεί ευκαιρίες για τη δραστηριοποίηση νέων επιστημόνων
στα ΕΚ και τα ΑΕΙ της χώρας.
Παραδείγματα αποτελούν τα άρθρα του νόμου που επιτρέπουν τη δυ-
νατότητα επιλογής της προτιμητέας εργασιακής σχέσης για την απασχό-
λησή νέων επιστημόνων σε ερευνητικά προγράμματα, και η δυνατότητα
που δίνεται σε αυτούς να υποβάλλουν τις δικές τους ερευνητικές προτά-
σεις και, αν αυτές κριθούν θετικά, να είναι οι ίδιοι Επιστημονικοί Υπεύ-
θυνοι για την υλοποίηση των ερευνητικών έργων που έχουν προτείνει.
Με τον τρόπο αυτό τονώνεται η δημιουργικότητά τους και δημιουργού-
νται προοπτικές και ελκυστικές συνθήκες για να παραμείνουν και να ερ-
γαστούν ερευνητικά στη χώρα μας. Επίσης, με τον νόμο αυτό αναμορ-
φώνεται το διοικητικό μοντέλο των Ερευνητικών Κέντρων, κατά τρόπο
που να ευνοείται η προσέλκυση καταξιωμένων επιστημόνων και ικανών
διοικητικά διευθυντικών στελεχών, ενώ ταυτόχρονα διασφαλίζεται η δυ-
νατότητα ελέγχου στην περίπτωση που υπάρξουν αυθαιρεσίες.
Θεσπίζεται η αξιολόγηση των Διευθυντών στο μέσον της θητείας τους
από το επιστημονικό, τεχνικό και διοικητικό προσωπικό, ώστε, αν αυτή
είναι θετική, να ισχυροποιούνται οι επιλογές που έχουν κάνει και, αν
υπάρχουν αστοχίες ή αδυναμίες, να λαμβάνονται έγκαιρα διορθωτικά
μέτρα.
Αναμορφώνονται τα Επιστημονικά Συμβούλια των Ινστιτούτων, ώστε να
έχουν λόγο οι ερευνητές στη διαμόρφωση των επιστημονικών επιλογών
και επιπλέον θεσπίζεται αντιπροσωπευτική συμμετοχή των ερευνητών
κατά την εκλογή των Διευθυντών.
Θα ήθελα να αναφερθώ όμως και στην αναβάθμιση του ρόλου του Εθνι-
κού Συμβουλίου Έρευνας και Καινοτομίας (ΕΣΕΚ) ως γνωμοδοτικού ορ-
γάνου της Πολιτείας, με τη λειτουργία δύο τμημάτων, το ένα με εστίαση
στην Έρευνα και το άλλο στις Εφαρμογές και την Καινοτομία.
Όπως έχετε ανακοινώσει, το Υπουργείο σκοπεύει να θεσμοθετήσει το
Ελληνικό Ίδρυμα Έρευνας & Καινοτομίας. Θα μπορούσατε να μας πε-
ριγράψετε συνοπτικά, τους στόχους, και το χρονοδιάγραμμα λειτουρ-
γίας του νέου φορέα; Πώς θα εντάσσεται στο υφιστάμενο Σύστημα
Έρευνας και Καινοτομίας;
Ο νόμος για την ίδρυση του ΕΛΙΔΕΚ αποτελεί την απάντησή μας στις επι-
πτώσεις της κρίσης στην επιστημονική έρευνα, όπου, βέβαια, κυριαρχεί
το φαινόμενο της φυγής νέων επιστημόνων στο εξωτερικό. Φιλοδοξία
μας είναι το Ίδρυμα αυτό να αποτελέσει για τη χώρα μας κάτι αντίστοιχο
με το NSF των ΗΠΑ ή το DFG της Γερμανίας.
Θα διαχειρίζεται τους πόρους ενός Ταμείου που θα προέρχονται κατά
25% από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων και κατά 75% από δά-
νειο της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων που δίδεται με ιδιαίτερα ευ-
νοϊκούς όρους. Ήδη μπορώ να επιβεβαιώσω ότι επίκειται η υπογραφή
της σχετικής συμφωνίας μέσα στον Ιούλιο του 2016.
Σε πρώτη φάση, ξεκινώντας από το δεύτερο εξάμηνο του 2016, θα δια-
τεθούν έως και το 2018 στα ΑΕΙ και τα ΕΚ της χώρας 240 εκ. ευρώ, απο-
H ώσμωση μεταξύ της Παιδείας και της Έρευνας
αποτελεί αναγκαιότητα για τη διαμόρφωση
της Οικονομίας της Γνώσης
,,
Κώστας Φωτάκης,
Αναπληρωτής Υπουργός Έρευνας και Καινοτομίας
Η αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κρίσης στην επιστημονική έρευνα, η
στήριξη νέων επιστημόνων & υποδομών και η χρηματοδότηση ερευνητι-
κών προγραμμάτων σε Ερευνητικά Κέντρα και Πανεπιστήμια αποτελούν
αντικείμενο συζητήσεων και πρωτοβουλιών που βρίσκονται σε εξέλιξη το
τελευταίο διάστημα.
Στη συνέντευξη που παραχώρησε στο "Καινοτομία, Έρευνα και Τεχνολο-
γία" στον Μαργαρίτη Προέδρου, ο αναπληρωτής Υπουργός Έρευνας και
Καινοτομίας Κώστας Φωτάκης παρουσιάζει τα βασικότερα σημεία του
νέου νόμου για την Έρευνα και την Καινοτομία, ανακοινώνει τη θεσμοθέ-
τηση του Ελληνικού Ιδρύματος Έρευνας & Καινοτομίας, και αναλύει τους
δύο πυλώνες στους οποίους βασίζεται η ανάπτυξη της Οικονομίας της
Γνώσης.
,,
