09 - 11/2016 |
καινοτομια
ερευνα & τεχνολογια
21
Αφιέρωμα
Στην 81η ΔΕΘ παρουσιάστηκαν δύο καινοτόμες
τεχνολογίες που αξιοποιούν τεχνολογίες που
αναπτύχθηκαν στο Διάστημα, σε εφαρμογές
στην ιατρική και τη βιομηχανία.
"Συσκευή φασματοσκοπίας ηλεκτρικής
εμπέδησης για έγκαιρη διάγνωση της
στεφανιαίας νόσου"
Η διάγνωση της στεφανιαίας νόσου γίνεται
με μια πρωτότυπη πειραματική διάταξη, με
την εφαρμογή καινοτόμου φασματοσκοπι-
κής μεθόδου ηλεκτρικής εμπέδησης (Cor-
IS). Η μέθοδος αξιοποιεί τεχνολογία που έχει
αναπτυχθεί για τη διάγνωση της νόσου απο-
συμπίεσης στους αστροναύτες, με τη χρη-
ματοδότηση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού
Διαστήματος (Εuropean Space Agency, ESA).
Είναι μη-επεμβατική, ακριβής, οικονομικά προ-
σιτή και απλή στη χρήση (φορητή). Σημειώνεται
ότι η μέθοδος Cor-IS συμπεριλήφθηκε στις 100
μεγαλύτερες ανακαλύψεις παγκοσμίως για το
2015 (Falling Walls, Berlin 2015) και έχει λάβει 2
διεθνή βραβεία καινοτομίας.
Όπως δηλώνει ο
Θοδωρής Καραπάντσιος
(Κα-
θηγητής Χημείας στο ΑΠΘ, υπεύθυνος της ερευ-
νητικής ομάδας Multiphase Dynamics Group):
"Οι αστροναύτες βγαίνουν μέσα στα διαστημικά
σκάφανδρα και μένουν πάρα πολλές ώρες, κά-
νοντας εργασίες έξω από τον διαστημικό σταθ-
μό. Μέσα στο σκάφανδρο η πίεση είναι χαμηλή,
αναπτύσσουν τη νόσο των δυτών και χρειάζεται
ένας αισθητήρας που θα μετρήσει την παρουσία
φυσαλίδων στο αίμα τους. Με την υποστήριξη
της ESA αναπτύξαμε αυτό τον αισθητήρα και
προχωρήσαμε στη μεταφορά τεχνογνωσίας για
εφαρμογή στο έδαφος. Το ιατρικό εργαλείο, η
συσκευή που προέκυψε, αφορά την έγκαιρη διά-
γνωση της στεφανιαίας νόσου που χρησιμοποιεί
τις ίδιες αρχές, αλλά με διαφορετική ρύθμιση και
διαφορετικά στοιχεία εξοπλισμού. Υπάρχει ευρω-
παϊκή πατέντα τόσο στη συσκευή για τους αστρο-
ναύτες, όσο και για τη συσκευή για το έδαφος για
τη στεφανιαία νόσο. Θεωρείται δηλαδή από την
ESA μια επιτυχημένη μεταφορά τεχνολογίας από
το Διάστημα στο έδαφος".
Αναφερόμενος στη αξιοποίηση του αισθητήρα,
ο Θ. Καραπάντσιος επισημαίνει:
"Είμαστε στη
φάση που έχουμε φτιάξει το πρωτότυπο, έχουμε
κάνει και τα κλινικά τεστ, και είμαστε στη φάση
της αναζήτησης του επενδυτή για να προχωρή-
σουμε στην εμπορευματοποίηση και στη διά-
θεση της ως ιατρική συσκευή. Δεν υπάρχει κάτι
αντίστοιχο στην αγορά. Στόχος είναι κατασκευά-
σουμε κάτι που να είναι πολύ φτηνότερο, οικονο-
μικότερο, φορητό, να μπορεί να το χρησιμοποιεί
ο κάθε ασθενής, διαβητικός ή με κάποια χρόνια
προβλήματα και είναι ύποπτος για στεφανιαία
νόσο, χωρίς να καταφεύγει στο ακριβό και χρο-
νοβόρο εργαλείο της στεφανιογραφίας. Δεν υπο-
καθιστούμε τη στεφανιογραφία, αλλά θέλουμε να
μειώσουμε τα κόστη, τους χρόνους χρήσης των
μηχανημάτων, ώστε να μπορεί να εφαρμοστεί σε
προγνωστικό επίπεδο, στο σπίτι των ασθενών. Εί-
μαστε αισιόδοξοι, ότι μπορούμε να βρούμε επεν-
δυτές για την αξιοποίησή της".
"Βρασμός ροής για εφαρμογές ψύξης
στο Διάστημα"
Μια ρομποτική συσκευή τύπου καρουζέλ ανα-
πτύχθηκε από ερευνητές του ΑΠΘ για την πει-
ραματική μελέτη του φαινομένου του βρασμού
σε πορώδη μέσα, σε συνθήκες μηδενικής βαρύ-
τητας. Η Ομάδα Πολυφασικής Δυναμικής έχει
πετάξει στο Διάστημα σε πλήθος αποστολών
παραβολικών πτήσεων τα τελευταία δεκαπέντε
χρόνια. Τα αποτελέσματα της έρευνας τους αξι-
οποιούνται σε εφαρμογές που βασίζονται στο
φαινόμενο του βρασμού (π.χ. εναλλάκτες θερμό-
τητας, συστήματα ψύξης διαστημοπλοίων κ.λπ.).
Όπως δηλώνει ο Θοδωρής Καραπάντσιος
"Το
διαστημικό πείραμα για τη μελέτη του βρασμού
μέσα σε πορώδη μέσα έγινε για πρώτη φορά
παγκοσμίως από Έλληνες ερευνητές, με όλο τον
εξοπλισμό να έχει κατασκευαστεί στην Ελλάδα,
υπό την εποπτεία της ESA. O στόχος είναι διπλός:
Nα βελτιώσουμε τα μηχανήματα που χρησιμο-
ποιούμε για να ψύξουμε ηλεκτρονικές συσκευές,
όπως υπολογιστές, συστήματα σε δορυφόρους,
αλλά και να κατανοήσουμε καλύτερα, φαινόμενα
όπως αυτά που συμβαίνουν στο τηγάνισμα. Επει-
δή ακριβώς στο πείραμά μας χρησιμοποιούμε
ένα πορώδες υλικό που είναι γεμάτο με νερό και
το οποίο ξαφνικά το εκθέτουμε μέσα σε καυτό
λάδι, καταλαβαίνετε την ομοιότητα με μια πατάτα
που βυθίζεται ξαφνικά σε καυτό λάδι. Αν και δεν
το είχαμε στους στόχους μας, η ίδια η NASA και η
ESA έδειξαν ενδιαφέρον για αυτή την εφαρμογή,
καθώς στις μακροχρόνιες διαστημικές αποστο-
λές οι αστροναύτες ζητούσαν να τηγανίσουν πα-
τάτες. Επίσης, οι πληροφορίες που δίνουμε προς
τη ΝASA και την ESA αφορούν την ψύξη των ηλε-
κτρονικών συστημάτων".
Αναφερόμενος στα επόμενα βήματα, ο Θ. Κα-
ραπάντσιος δηλώνει
"Τα αποτελέσματα της δου-
λειάς μας αξιοποιούνται ήδη και θα αξιοποιηθούν
περισσότερο, στο να βελτιώσουμε βιομηχανικές
διεργασίες βρασμού. Ο βρασμός χρησιμοποιείται
σε πολλές βιομηχανίες για να ψύξουμε συστή-
ματα γρήγορα και σε μικρό όγκο συσκευών. Άρα
λοιπόν, με τις καινούργιες επιφάνειες που μελετά-
με -στο έδαφος μελετώνται και από άλλους, στο
Διάστημα όμως είναι η πρώτη φορά που μελετή-
θηκαν- προσπαθούμε να βελτιώσουμε την από-
δοσή τους, δηλαδή να κερδίσουμε 10-15% στην
ενεργειακή απόδοση.
Αυτό είναι κάτι που θα το δούμε να εφαρμόζεται
τα επόμενα 10-15 χρόνια στη βιομηχανία. Κάναμε
μια πτήση τον Απρίλιο που μας πέρασε, πήγαμε
καλά και έχουμε ήδη στείλει δημοσιεύσεις σε με-
γάλα περιοδικά, όπως το Nature. Η επόμενη προ-
γραμματισμένη πτήση είναι τον επόμενο Απρίλιο
του 2017. Έχουμε μελετήσει κάποιες συγκεκρι-
μένες επιφάνειες, καταλάβαμε πού πλεονεκτούν,
αλλά και πού μειονεκτούν και με βάση αυτό σχε-
διάσαμε τις επόμενες αποστολές. Έχουμε αποφα-
σίσει να κινηθούμε σε μεγαλύτερο κλάσμα πορώ-
δους, και πιστεύουμε ότι θα βελτιώσουμε κάποια
τεχνικά χαρακτηριστικά. Στόχος μας είναι να
δώσουμε κάποια στιγμή μια ολοκληρωμένη λύση
στη βιομηχανία, με ικανοποιητική απόδοση".
Επιτυχής μεταφορά τεχνολογιών από το Διάστημα στη Γη
Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
Ημερίδα για την Έρευνα & Καινοτομία στο νέο ΕΣΠΑ
Στο πλαίσιο της ΔΕΘ, πραγματοποιήθηκε στις 10/09/16 ημερίδα με
θέμα "Έρευνα και καινοτόμος επιχειρηματικότητα: Η νέα προσέγ-
γιση και το ΕΣΠΑ 2014-2020", η οποία συνδιοργανώθηκε από το
Υπουργείο Οικονομίας Ανάπτυξης και Τουρισμού και το Υπουργείο
Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων. Στην ημερίδα παρουσιάστη-
καν οι νέες δράσεις του ΕΣΠΑ για Έρευνα, Καινοτομία & Επιχειρημα-
τικότητα, από τον Αναπληρωτή Υπουργό Έρευνας και Καινοτομίας
Κ. Φωτάκη, τον Υφυπουργό Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού
Αλέξη Χαρίτση, καθώς και τις Α. Σπηλιώτη, Διευθύντρια Σχεδιασμού
και Προγραμματισμού Πολιτικών και Δράσεων ΕΤΑΚ της ΓΓΕΤ, και Λ.
Πουλακάκη, Προϊσταμένη της Ειδικής Υπηρεσίας Διαχείρισης και
Εφαρμογής Δράσεων Έρευνας, Τεχνολογικής Ανάπτυξης και Καινο-
τομίας (ΕΥΔΕ-ΕΤΑΚ).
H ημερίδα βιντεοσκοπήθηκε με την υποστήριξη του ΕΚΤ και το βίντεο
της είναι διαθέσιμο στο Αποθετήριο Ήλιος (
).
/
i
