09 - 11/2017 |
καινοτομια
ερευνα & τεχνολογια
13
Συνέντευξη
Πιστεύετε ότι το Πρόγραμμα Ορίζοντας 2020,
στο νέο Πρόγραμμα Εργασίας για την περίο-
δο 2018-2020, λαμβάνει υπόψη νέες προκλή-
σεις, όπως η μεταναστευτική κρίση, ή μακρο-
χρόνιες προτεραιότητες όπως η μετάβαση
στη Βιομηχανία 4.0;
Φυσικά και αυτά έχουν ληφθεί υπόψη στον
σχεδιασμό. Ειδικά η τροφή και το νερό, που
συνδέονται άμεσα με το θέμα της μετανάστευ-
σης, αποτελούν τις βασικές προτεραιότητες της
Πρωτοβουλίας PRIMA.
Σε ότι αφορά τη Βιομηχανία 4.0 (Industry 4.0),
υπάρχει η βασική ανάγκη να συμβαδίζουν ο
ψηφιακός και ο πραγματικός κόσμος, και αυτό
αποτελεί έναν από τους στόχους μας για το μέλ-
λον. Κάποια στοιχεία έχουν ήδη ενσωματωθεί
και κάποια αναμένεται να ενσωματωθούν στο
προγραμμα τα επόμενα χρόνια.
Ποια είναι τα επόμενα βήματα προς το νέο
Πρόγραμμα Πλαίσιο για την Έρευνα και τη
Καινοτομία (FP9);
Ένα από τα σημαντικά επιτεύγματα της Προ-
γράμματος είναι η δημιουργία μιας ανεξάρ-
τητης ομάδας στοχαστών, με επικεφαλής τον
Pascal Lamy, πρώην επίτροπο και πρώην Γενικό
Διευθυντή του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπο-
ρίου (WTO).
Η ομάδα, σε συνεργασία με επιστήμονες, συνέ-
ταξε μια μελέτη για το πώς βλέπει το μέλλον και
συμπεριλαμβάνει προτάσεις για το "παράδοξο"
της καινοτομίας (δηλ. το χάσμα μεταξύ επιστή-
μης και εμπορεύσιμου προϊόντος).
Στην ουσία η μελέτη προτείνει να δίνεται έμ-
φαση στον καινοτόμο ερευνητή και όχι στην
καινοτομία, αυτό δηλαδή που πρεσβεύει και το
Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Καινοτομίας.
Επίσης, η μελέτη καταλήγει στο συμπέρασμα
ότι το οικονομικό στοιχείο δεν είναι τόσο ση-
μαντικό εν τέλει για την Καινοτομία, με την έν-
νοια ότι μπορεί να αποκτήσεις πολλά χρήματα
και να επενδύσεις οικονομικά στην καινοτομία,
αλλά αν η οικονομία είναι άκαμπτη, δεν θα προ-
κύψουν νέα πράγματα.
Η μελέτη επίσης επισημαίνει την ανάγκη για
δημιουργία στο επόμενο πρόγραμμα, με τη
συμμετοχή και των πολιτών στην επιστημονική
διαδικασία. Είναι αλή-
θεια πως οι άνθρωποι
τα τελευταία 20 χρόνια
έχασαν την επαφή τους
με την επιστήμη, κυρί-
ως διότι η επιστήμη έγι-
νε πιο περίπλοκη. Συ-
νεπώς, είναι σημαντικό
να δημιουργηθεί ξανά
ενθουσιασμός
των
απλών ανθρώπων για
την επιστήμη, να κα-
τανοήσουν τι ακριβώς
κάνουν οι Ευρωπαίοι
επιστήμονες, γεγονός
που θα φέρει τους πο-
λίτες πιο κοντά και στην
ευρωπαϊκή ιδέα.
Ποιοι είναι οι στόχοι της Πρωτοβουλίας
PRIMA και η σημασία της για τις ευρωπαϊκές
χώρες της Μεσογείου;
Οι στόχοι της Πρωτοβουλίας PRIMA είναι κυρί-
ως η επίλυση των άμεσων προβλημάτων των
χωρών της Μεσογείου, όπως η τροφή και το
νερό, με τη βοήθεια της έρευνας και της και-
νοτομίας. Είναι αδύνατον να αντιμετωπιστεί το
πρόβλημα της έλλειψης τροφής και νερού σε
μια χώρα μεμονωμένα.
Αντιθέτως, θα πρέπει να δούμε τις Μεσογειακές
χώρες ως σύνολο και να σκεφτούμε συνεργατι-
κά πώς θα μπορούσαν η έρευνα και η επιστήμη
να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση αυτών των
κρίσιμων ζητημάτων. Δεν θα πρέπει, λοιπόν, ως
επιστήμονες να εστιάζουμε μόνο στη δημιουρ-
γία άρθρων σε επιστημονικά περιοδικά, αλλά
κύριο μέλημα μας θα πρέπει να ειναι η εύρεση
λύσεων για τα άμεσα και επιτακτικά προβλήμα-
τα των ανθρώπων και των κρατών.
Συγκεκριμένα, ως πολιτικός μηχανικός, γνωρί-
ζω καλά το πρόβλημα της λειψυδρίας. Πριν 20
χρόνια, αντιστοιχούσαν σε κάθε κάτοικο 9.000
m3 νερού ετησίως, ενώ το 2050 αναμένεται να
αντιστοιχούν λιγότερα απο 3.000 m3. Μιλάμε,
συνεπώς, για περιορισμένους πόρους, κάτι που
πρέπει να αντιμετωπιστεί με τη συνεργασία με-
ταξύ των κρατών. Η πρωτοβουλία PRIMA που
ξεκινάει το 2018, είναι ένα δεκαετές πρόγραμ-
μα για την τροφή και το νερό, με χώρες εντός
αλλά και εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης και αφορά
το μέλλον όλων μας.
Ο λόγος που βρίσκομαι σήμερα εδώ είναι για
να συγχαρώ την Ελλάδα για τον ενεργό ρόλο
της στην έγκριση της Πρωτοβουλίας, και συ-
γκεκριμένα τον Υπουργό Κώστα Φωτάκη και
την Ευρωβουλευτή Σοφία Σακοράφα, αλλά
και να τονίσω τη σημασία του Προγράμματος
στην επίλυση των κρίσιμων προβλημάτων που
συζητάμε.
Πώς μπορεί η Ευρώπη να ωφεληθεί από την
Επιστημονική Διπλωματία;
Η Ευρώπη θα μπορούσε πραγματικά να ωφε-
ληθεί σημαντικά από την Επιστημονική Διπλω-
ματία (Science Diplomacy), καθώς διαθέτει το
καλύτερο επίπεδο παγκοσμίως στη θεμελιώδη
επιστήμη (fundamental science) και πρέπει να
χρησιμοποιήσουμε αυτή την επιστήμη στη δη-
μιουργία γεφυρών μεταξύ των κρατών.
Σε αντίθεση με τις ιδέες των λαϊκιστών για
εσωστρέφεια, η Ευρώπη πρέπει να προωθεί τη
σύνδεση μεταξύ των κρατών και ο τρόπος για
να γίνει αυτό είναι μέσω της Επιστημονικής Δι-
πλωματίας.
Είναι χαρακτηριστικό, ότι ακόμα και σε δύσκο-
λους καιρούς, όπως στον Ψυχρό Πόλεμο, υπήρ-
χαν πάντα σύνδεσμοι μεταξύ των επιστημόνων
και πιστεύω ότι η επιστήμη είναι ο συνδετικός
κρίκος και ένα από τα πιο ισχυρά εργαλεία για
τη δημιουργία γεφυρών, ακόμα και μεταξύ χω-
ρών που δεν δέχονται να συζητήσουν μεταξύ
τους για άλλα θέματα.
Η πρωτοβουλία PRIMA αγκαλιάζει αυτή την
ιδέα, καθώς συμμετέχουν ευρωπαϊκά κράτη
αλλά και άλλες χώρες της Μεσογείου όπως το
Ισραήλ, η Αίγυπτος, ο Λίβανος, χώρες που δεν
θα δεχτούν να συζητήσουν μεταξύ τους για
διάφορα θέματα, αλλά θα κάτσουν στο τραπέζι
για θέματα που αφορούν τις επιστήμες. Και θα
πρέπει να εκτιμήσουμε ως Ευρωπαίοι, το γεγο-
νός ότι μπορούμε να βοηθήσουμε προς αυτή
την κατεύθυνση.
Συνέντευξη του Carlos Moedas στο ΕΚΤ
Ομιλία του Carlos Moedas στην εκδή-
λωση για την πρωτοβουλία PRIMA
Εκδήλωση για την Ευρωμεσογειακή
πρωτοβουλία PRIMA
Carlos Moedas
info
H ενδυνάμωση της σχέσης
μεταξύ έρευνας,
εκπαίδευσης και καινοτομίας
αποτελεί μια από
τις μεγαλύτερες προκλήσεις
για τα ευρωπαϊκά κράτη.
