06 - 08/2016 |
καινοτομια
ερευνα & τεχνολογια
25
Στο πλαίσιο του προγράμματος Ορίζοντας
2020 για την έρευνα & καινοτομία, η Ευρωπα-
ϊκή Επιτροπή υλοποιεί πιλοτική δράση για την
Ανοικτή Πρόσβαση στα επιστημονικά δεδομέ-
να με στόχο τη βελτίωση της πρόσβασης και
της επανάχρησης των δεδομένων που προκύ-
πτουν από έργα του Ορίζοντα 2020 (οι σχετικές
διατάξεις βρίσκονται στο άρθρο 29.3 της συμ-
φωνίας επιχορήγησης).
Η πιλοτική δράση λαμβάνει υπόψη την ανάγκη
εξεύρεσης ισορροπίας μεταξύ της παροχής
Ανοικτής Πρόσβασης και της προστασίας της
επιστημονικής πληροφορίας, των προσωπι-
κών δεδομένων, καθώς και της διαχείρισης και
μακροχρόνιας διατήρησης των δεδομένων.
Η δράση αφορά πρωτίστως τα δεδομένα που
υποστηρίζουν τις ερευνητικές δημοσιεύσεις.
Ανοικτή πρόσβαση μπορεί ωστόσο να δοθεί
και σε άλλα δεδομένα, όπως αυτό περιγράφεται
στο σχέδιο διαχείρισης δεδομένων. Τα κόστη
που σχετίζονται με τη διαχείριση των δεδομέ-
νων είναι επιλέξιμα. Η συμμετοχή στη δράση
δεν αποτελεί κριτήριο αξιολόγησης.
Βάσει των στοιχείων της Ευρωπαϊκής Επιτρο-
πής (αφορούν την περίοδο μέχρι τον Ιούλιο
2015), 64,5% των έργων στους κύριους τομείς
της πιλοτικής δράσης συμμετείχαν σε αυτήν
(μέγεθος δείγματος: 431 συμφωνίες επιχορήγη-
σης), ενώ η ρήτρα εξαίρεσης (opt-out) ενεργο-
ποιήθηκε στο 34,6% των συμφωνιών. Κατά τη
φάση υποβολής, οι συνηθέστεροι λόγοι εξαί-
ρεσης (μέγεθος δείγματος 1.382 προτάσεις)
ήταν τα πνευματικά δικαιώματα (37%), η μη
παραγωγή δεδομένων (18%), η προστασία των
δεδομένων (18%).
Παράλληλα, μεταξύ των τομέων που δεν καλύ-
πτονται από την πιλοτική δράση (και επομένως
δεν έχουν υποχρέωση παροχής Ανοικτής Πρό-
σβασης στα επιστημονικά δεδομένα) 11,9%
των έργων επέλεξε τη συμμετοχή στη δράση
(μέγεθος δείγματος 3268 συμφωνίες επιχο-
ρήγησης). Μεταξύ των τομέων αυτών (και σε
επίπεδο απόλυτων αριθμών) η δράση Marie
Skłodowska-Curie Individual Fellowships ανα-
δεικνύεται ως αυτή με την υψηλότερη συμμε-
τοχή (323 έργα σε σύνολο 1.302 χρηματοδο-
τούμενων έργων, το οποίο μεταφράζεται σε
ποσοστό συμμετοχής 25%).
Ανοικτή Πρόσβαση σε Επιστημονικά Δεδομένα:
Τα αποτελέσματα από την εφαρμογή της πιλοτικής δράσης
του Ορίζοντα 2020
Ανοικτή Πρόσβαση στη Γνώση
To νέο βιβλίο "Οι κάτοικοι των Αθηνών 1900
- 1960" της Δρ. Ευγενίας Μπουρνόβα, επιστη-
μονικός εκδότης του οποίου είναι το Τμήμα Οι-
κονομικών Επιστημών του Εθνικού και Καποδι-
στριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, εμπλουτίζει
την ήδη ενδιαφέρουσα ηλεκτρονική συλλογή
της υπηρεσίας Οpen Βook Press του ΕΚΤ, που
απευθύνεται στην ερευνητική και ακαδημα-
ϊκή κοινότητα της χώρας. Το βιβλίο μελετά
την ανασυγκρότηση του πληθυσμού, των δη-
μογραφικών συμπεριφορών και της κοινωνι-
κοεπαγγελματικής σύνθεσης της Αθήνας την
περίοδο 1900-1960. Πρόκειται για πρωτογενή
έρευνα και εργασία υποδομής, που η αναλυτι-
κή και συστηματική της παρουσίαση επιχειρεί
να απαντήσει, έως ένα βαθμό, στις μέχρι τώρα
ελλείψεις της ελληνικής ιστοριογραφίας για την
ιστορία του ελληνικού αστικού πληθυσμού.
Στο πλαίσιο της μελέτης, αξιοποιείται μια κλασι-
κή πηγή της ιστορικής δημογραφίας, οι ληξιαρ-
χικές πράξεις γάμου του Δήμου Αθηναίων της
περιόδου 1910-1960, που αποτελούν εδώ για
πρώτη φορά αντικείμενο ιστορικής εξέτασης. Η
μελέτη βεβαίως χρησιμοποιεί και δημοσιευμέ-
νες πηγές, ιδίως τα αποτελέσματα των απογρα-
φών του πληθυσμού της περιόδου 1907-1961
και της φυσικής κίνησης του πληθυσμού από το
1921 έως το 1960, καθώς και τους Οδηγούς της
Ελλάδος του Νικολάου Γ. Ιγγλέση, κυρίως του
1910 και του 1921.
Η μελέτη αποτελείται από τρία ξεχωριστά κε-
φάλαια: Το πρώτο αφορά την ένταξη του πλη-
θυσμού του Δήμου Αθηναίων στο ευρύτερο
εθνικό πλαίσιο αλλά και στον χώρο. Στο δεύ-
τερο κεφάλαιο παρουσιάζονται τα βασικά χα-
ρακτηριστικά της δομής και της σύνθεσης του
πληθυσμού, η εξέλιξη των βασικών δημογρα-
φικών μεγεθών και αναδεικνύεται ο ρόλος της
μετανάστευσης στην πληθυσμιακή συγκρότη-
ση της πόλης. Το τρίτο κεφάλαιο ερευνά τις δη-
μογραφικές συμπεριφορές των κατοίκων.
Ανάμεσα στα ενδιαφέροντα συμπεράσματα
που προκύπτουν από την έρευνα είναι και τα
ακόλουθα: H πρωτεύουσα μέχρι το 1960 δεν
ήταν ένα αντιπαραγωγικό τέρας, ούτε από άπο-
ψη μεγέθους ούτε από την άποψη των κλάδων
απασχόλησης. Επιπλέον, η σχετική σταθερότη-
τα των επαγγελματικών δομών αποτελεί σαφή
ένδειξη ότι μέχρι το 1960 η Αθήνα δεν είχε ει-
σέλθει σε ένα νέο μοντέλο ανάπτυξης, τουλά-
χιστον στο σημείο που αυτό να καθρεφτίζεται
και στην κοινωνική-επαγγελματική σύνθεση
των κατοίκων της. Τέλος, αναδεικνύεται η αρχή
της διαδικασίας του γεωγραφικού καταμερι-
σμού στον χώρο μέσω της χαρτογράφησης του
τόπου κατοικίας σε σχέση με την καταγωγή των
κατοίκων, και διαπιστώνεται μια μετακίνηση
του πληθυσμού προς συνοικίες βόρεια και ανα-
τολικά του κέντρου.
Η Ευγενία Μπουρνόβα είναι Αναπληρώτρια Κα-
θηγήτρια στο Τμήμα Οικονομικών Επιστημών
του ΕΚΠΑ, όπου διδάσκει οικονομική και κοι-
νωνική ιστορία. Το ερευνητικό της ενδιαφέρον
επικεντρώνεται πλέον στον αστικό χώρο και
ιδιαίτερα σε θέματα ιστορίας του πληθυσμού,
της δημόσιας υγείας και των κοινωνικοεπαγ-
γελματικών κατηγοριών στην πρωτεύουσα.
Τοβιβλίο"Οι κάτοικοι τωνΑθηνών1900 - 1960"
εμπλουτίζει
την ηλεκτρονική συλλογή της υπηρεσίας Open Book Press
info
info
Η υπηρεσία Open Book Press του ΕΚΤ
Ανοικτή πρόσβαση στα επιστημονικά
δεδομένα στον Ορίζοντα 2020
