03 - 05/2015 |
ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ
ΕΡΕΥΝΑ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ
29
Με την εμβληματική πρωτοβουλία "Ένωση Καινοτομίας" στο πλαίσιο
της στρατηγικής "Ευρώπη 2020" (COM(2010) 546 τελικό), η Ευρωπαϊκή
Επιτροπή αποδίδει ιδιαίτερη έμφαση στην αξιοποίηση των ερευνητι-
κών αποτελεσμάτων της ευρωπαϊκής επιστημονικής κοινότητας για την
ανάπτυξη νέων προϊόντων και υπηρεσιών, προωθώντας τον παρεμβα-
τικό ρόλο του δημοσίου για την κινητοποίηση του ιδιωτικού τομέα και
τη μείωση των παραγόντων που εμποδίζουν τις ερευνητικές και καινο-
τόμες ιδέες να μετουσιωθούν σε προϊόντα και υπηρεσίες για την αγορά.
Ο στόχος αυτός ενισχύεται μέσα από τις "Kατευθυντήριες γραμμές για τις
πολιτικές απασχόλησης των κρατών μελών" (COM(2010) 193 τελικό), που
επίσης αναθεωρήθηκαν στο πλαίσιο της στρατηγικής Ευρώπη 2020, και
περιλαμβάνουν την ενίσχυση της Έρευνας & Ανάπτυξης και Καινοτομίας
μέσα από την ενδυνάμωση του "τριγώνου της γνώσης", της διασύνδεσης
δηλαδή της έρευνας, της καινοτομίας και της εκπαίδευσης.
Για την παρακολούθηση των πολιτικών αυτών, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή
έχει υιοθετήσει δείκτες σε τρία επίπεδα: έναν βασικό δείκτη για την Ε&Α,
τους δείκτες που περιλαμβάνονται στο Innovation Union Scoreboard
(Πίνακας Αποτελεσμάτων Καινοτομίας) και μια ομάδα επιπρόσθετων δει-
κτών. Ο βασικός δείκτης για την Ε&Α είναι η "Ένταση Ε&Α" και αφορά την
επίτευξη επενδύσεων σε Ε&Α σε ποσοστό 3% του ΑΕΠ της Ευρωπαϊκής
Ένωσης και συμπεριλαμβάνεται στους βασικούς δείκτες της στρατηγικής
Ευρώπη 2020. Η ομάδα δεικτών του Innovation Union Scoreboard έχει
σχεδιαστεί για την παρακολούθηση και τη συγκριτική αξιολόγηση των
επιδόσεων των κρατών-μελών της ΕΕ στους τομείς της έρευνας και της
καινοτομίας και χρησιμοποιείται από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Ανταγωνι-
στικότητας. Τέλος, η ομάδα επιπρόσθετων δεικτών προσφέρει βαθύτερη
ανάλυση και χρησιμοποιείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την έκθε-
ση Innovation Union Competitiveness Report (Έκθεση Ανταγωνιστικότη-
τας της Ένωσης Καινοτομίας).
Όλοι οι παραπάνω δείκτες αντλούνται από επίσημες στατιστικές έρευ-
νες και πηγές, σημαντικό μέρος των οποίων αποτελούν οι επίσημες στα-
τιστικές για την Έρευνα & Ανάπτυξη και Καινοτομία, που στη χώρα μας
παράγονται από το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης. Στο πλαίσιο αυτό το
ΕΚΤ υλοποιεί στατιστική έρευνα σε πάνω από 1.500 ελληνικούς φορείς
με δραστηριότητες Ε&Α, επιχειρήσεις, Πανεπιστήμια, ΤΕΙ, ερευνητικά κέ-
ντρα, κ.α., και συγκεντρώνει στοιχεία για τις δαπάνες και το προσωπικό
τους σε Ε&Α, που αποτελούν τις εθνικές στατιστικές Ε&Α. Σε ετήσια βάση
παράγεται, μεταξύ άλλων, ο δείκτης "Ένταση Ε&Α" για την Ελλάδα για την
παρακολούθηση της στρατηγικής Ευρώπη 2020. Για το 2013 ο δείκτης
"Ενταση Ε&Α" διαμορφώθηκε στην Ελλάδα στο 0,80% έναντι 2,02% για
κα
.
Οι δείκτες του Innovation Union Scoreboard, περιλαμβάνουν ένα σύ-
μπλεγμα 25 δεικτών, οι οποίοι κατανέμονται σε 3 κύριες κατηγορίες και σε
8 "διαστάσεις της καινοτομίας". Η καινοτομία ορίζεται ευρύτερα, περιλαμ-
βάνοντας όχι μόνο την καινοτομία στις επιχειρήσεις που παρουσιάζεται
στο αφιέρωμα του περιοδικού, αλλά το σύστημα καινοτομίας στο σύνολό
του, το οποίο περιλαμβάνει τις ικανότητες καινοτομίας τόσο του δημό-
σιου όσο και του ιδιωτικού τομέα. Για παράδειγμα περιλαμβάνει δείκτες
όπως οι δαπάνες Ε&Α του δημόσιου τομέα και του τομέα των επιχειρήσε-
ων, ο αριθμός των νέων διδακτόρων, ο αριθμός των επιστημονικών δη-
μοσιεύσεων, οι πατέντες κ.α. Με βάση αυτούς τους δείκτες οι χώρες-μέλη
της ΕΕ χωρίζονται σε 4 ομάδες επίδοσης: Ηγέτες Καινοτομίας, Ισχυρά Και-
νοτόμες, Μέτρια Καινοτόμες και Ασθενώς Καινοτόμες.
Το ΕΚΤ παρέχει 8 συνολικά δείκτες στην έκδοση Innovation Union
Scoreboard, 6 προέρχονται από την έρευνα για την Καινοτομία στις ελ-
ληνικές επιχειρήσεις, ενώ 2 ακόμα δείκτες αντλούνται από τις στατιστικές
Ε&Α. Στην πρόσφατη έκδοση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με το Innovation
δα των "Μέτρια Καινοτόμων" χωρών με βάση την επίδοσή της σε όλο το
φάσμα των δεικτών έρευνας, καινοτομίας και οικονομικών της έκδοσης.
Σε όλες τις διαστάσεις εμφανίζεται χαμηλότερα του μέσω ευρωπαϊκού
όρου, με εξαίρεση την επίδοσή της σε δείκτες καινοτομίας.
Συγκεκριμένα, η Ελλάδα παρουσιάζει τη χαμηλότερη επίδοση στους δεί-
κτες οικονομίας και υποστήριξης, όπως και στους δείκτες σχετικά με τη
διανοητική ιδιοκτησία (ευρεσιτεχνίες, πνευματικά δικαιώματα). Ωστόσο,
ο τελευταίος δείκτης εμφανίζει τη μεγαλύτερη ύξηση στη χώρα σε σχέ-
ση με πέρυσι. Η Ελλάδα έχει μεγάλη υστέρηση σε δείκτες όπως "διδα-
κτορικοί φοιτητές εκτός ΕΕ", "επενδύσεις venture capital" και "έσοδα από
άδειες χρήσης και πατέντες από το εξωτερικό". Βρίσκεται, όμως, πάνω
από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο στους δείκτες: "διεθνείς συνεργασίες για
επιστημονικές δημοσιεύσεις", "δαπάνες για καινοτομικές δραστηριότητες
εκτός Έρευνας & Ανάπτυξης" και "μικρομεσαίες επιχειρήσεις με οργανω-
σιακή καινοτομία / καινοτομία μάρκετινγκ".
Στα συμπεράσματα της μελέτης επισημαίνεται ότι για να βελτιωθεί η ικα-
νότητα της Ευρώπης να καινοτομεί και να είναι ανταγωνιστική σε παγκό-
σμιο επίπεδο, απαιτούνται περαιτέρω προσπάθειες για την ενθάρρυνση
ρηξικέλευθων ιδεών και την εμπορική τους προώθηση. Το γενικό επίπεδο
καινοτομίας της ΕΕ μπορεί να παραμένει στα ίδια επίπεδα με πέρυσι αλλά
η κρίση φαίνεται να έχει επηρεάσει αρνητικά την καινοτομική δραστηρι-
ότητα των επιχειρήσεων. Σύμφωνα με το Δελτίο Τύπου της Ευρωπαϊκής
Επιτροπής, ο αριθμός καινοτόμων επιχειρήσεων μειώνεται, όπως και οι
επενδύσεις επιχειρηματικού κεφαλαίου, οι καινοτομίες στις ΜΜΕ, οι αιτή-
σεις για διπλώματα ευρεσιτεχνίας, οι εξαγωγές προϊόντων υψηλής τεχνο-
λογίας και οι πωλήσεις καινοτόμων προϊόντων.
Αφιέρωμα
Η καινοτομία στο επίκεντρο των ευρωπαϊκών πολιτικών
ανάπτυξης και απασχόλησης – Η σημασία των δεικτών
info
Καινοτοµία στις ελληνικές επιχειρήσεις 2010-2012
Ιnnovation in Greek enterprises 2010-2012
(η μελέτη στα αγγλικά)
Καινοτοµία στις ελληνικές επιχειρήσεις 2010-2012,
κλάδος Τεχνολογιών Πληροφορικής & Επικοινωνιών
Καινοτοµία στις ελληνικές επιχειρήσεις 2010-2012,
κλάδος Τροφίμων & Ποτών
Καινοτοµία στις ελληνικές επιχειρήσεις 2010-2012,
Φαρμακευτικός κλάδος
